Angelika Kuźniak – „Stryjeńska. Diabli nadali” – recenzja i ocena

opublikowano: 2022-02-21 08:56
wolna licencja
poleć artykuł:
Artystka zakochana w polskiej ludowości i słowiańskim folklorze, nietuzinkowa, oryginalna i barwna jak jej prace, której nazwisko znane jest wszystkim miłośnikom polskiej sztuki. Biografia Zofii Stryjeńskiej autorstwa Angeliki Kuźniak doczekała się nowego wydania.
REKLAMA

Angelika Kuźniak – „Stryjeńska Diabli nadali” – recenzja i ocena

Angelika Kuźniak
„Stryjeńska. Diabli nadali”
nasza ocena:
9/10
cena:
49,90 zł
Wydawca:
Wydawnictwo Literackie
Rok wydania:
2021
Okładka:
twarda
Liczba stron:
416
ISBN:
9788308074329

Zofia Stryjeńska była jedną z najpopularniejszych polskich artystek dwudziestolecia międzywojennego. Urodzona w Krakowie, artystycznie związana była także z Zakopanem i Warszawą. W swojej twórczości wykorzystywała motywy ludowe i zaczerpnięte z mitologii słowiańskiej, które stały się jej znakiem rozpoznawczym, realizowanymi w charakterystycznym dla art déco stylu, posługującym się śmiałą, żywą kolorystyką i geometryzacją form. Zakres jej działalności był szeroki, posługiwała się wieloma technikami tworząc obrazy, freski, grafiki, rysunki, plakaty, projekty scenografii, kostiumów i tkanin. Wraz z mężem, Karolem Stryjeńskim, obracała się w towarzystwie najważniejszych ówczesnych postaci polskiej sztuki i literatury. Cieszyła się uznaniem publiczności i krytyków, zdobywając liczne zlecenia i nagrody zagraniczne, choć sukcesy zawodowe nie zawsze szły w parze z dobrobytem i płynnością finansową. Sama Zofia była postacią ekscentryczną i nieszablonową, całkowicie oddaną swojej sztuce.

Biografia Stryjeńskiej pod tytułem „Diabli nadali” autorstwa Angeliki Kuźniak, ukazała się po raz pierwszy w 2015 r. w Wydawnictwie Czarne i zdobyła nominację do Nagrody Literackiej „Nike”. Autorka jest nie tylko pisarką, ale także dziennikarką, publikuje miedzy innymi w „Dużym Formacie”, a swoje zainteresowanie polskimi artystkami kontynuowała w biografii Olgi Boznańskiej „Boznańska. Non finito”. W tym roku w Wydawnictwie Literackim ukazało się nowe, poszerzone wydanie książki „Diabli nadali”, zawierające przede wszystkim więcej zdjęć bohaterki i jej rodziny, inny, szerszy wybór dzieł oraz „słownik” Zofii Stryjeńskiej, czyli zbiór charakterystycznych, często dowcipnych sformułowań oddających jej specyficzny i oryginalny język.  

„Diabli nadali” to biografia pełna cytatów z dzienników i listów, które Zofia skrzętnie zbierała przez całe swoje życie i przechowywała, zabierając je w walizkach gdziekolwiek się udawała. Autorka czerpała ponadto z archiwów, publikacji i artykułów na temat Zofii, opracowań, listów wypowiedzi znajomych i rodziny. Dzięki szerokiemu podejściu do gromadzonych źródeł książka nie tylko odtwarza życie bohaterki, ale ukazuje także jej osobowość, podejście do życia, sztuki i procesu tworzenia.

REKLAMA

Począwszy od dzieciństwa, artystycznego kształcenia, burzliwego małżeństwa z Karolem Stryjeńskim i okresu mieszkania w Zakopanem, obfitującego w sukcesy i zlecenia, przez działalność w Warszawie, skomplikowane relacje z dziećmi, zmierzch jej sławy i emigrację po wojnie do Szwajcarii,  poznajemy Zofię z różnych perspektyw, jako córkę, żonę, matkę, przyjaciółkę i uznaną artystkę. Szczególnie cenne są własne słowa Stryjeńskiej, która pisała dużo i w specyficznym stylu, często robiąc różnego rodzaju notatki i pisząc komentarze na marginesach artykułów czy otrzymywanych listów. To właśnie te luźne przemyślenia najwięcej mówią o Zofii, ukazują jej opinie na temat życia, rodziny i sztuki, wypowiadane własnymi, często oryginalnymi i specyficznymi słowami.

Książka oddaje obraz Zofii, impulsywnej, gwałtownej, genialnej i uznanej artystki, jednocześnie ciągle popadającej w kłopoty finansowe i będącej w nieustannej pogoni za pieniędzmi, niezmordowanej w pracy, trudnej w relacjach międzyludzkich, na wskroś przesiąkniętej słowiańskością. Angelika Kuźniak nie skupia się jednak tylko na szalonych perypetiach i zawirowaniach życiowych, równie dużo uwagi poświęcając sztuce, która odgrywała tak ważną rolę w życiu Stryjeńskiej. Weryfikuje wersje wydarzeń przedstawiane przez bohaterkę, która miała skłonności do przekłamań i nieścisłości, tworząc jak najbardziej wierny obraz jej życia, choć niektóre pytania nadal pozostają bez odpowiedzi. Autorka obszernie wykorzystując cytaty, w dużej mierze ograniczyła swój głos na rzecz głównej bohaterki i wszystkich osób z nią związanych, co w tej pozycji uważam za zaletę, ponieważ parafrazowanie Stryjeńskiej nie oddałoby w pełni jej charakteru.

„Diabli nadali” ukazuje Zofię Stryjeńską nie tylko jako jedną z największych polskich artystek, ale także jako nietuzinkową kobietę, której osobowość i życiorys do dzisiaj fascynują. Nowe wydanie książki zawiera więcej materiałów fotograficznych, które jeszcze lepiej przybliżają bohaterkę i jej twórczość. Umieszczony na końcu „Słownik Zochy Stryjeńskiej” nie jest może dodatkiem niezbędnym, ale bardziej przyjemnym, humorystycznym akcentem. Zdecydowanie polecam recenzowaną publikację i myślę, że może okazać się fascynującą i wciągającą lekturą także dla tych, którzy Zofii Stryjeńskiej nie znali lub nie interesowali się wcześniej jej postacią.

Zainteresowała Cię nasza recenzja? Zamów książkę Angeliki Kuźniak „Stryjeńska. Diabli nadali”!

REKLAMA
Komentarze

O autorze
Iwona Szymichowska
Absolwentka historii sztuki i studentka filologii germańskiej. Interesuje się sztuką dawną oraz popkulturą.

Wszystkie teksty autora

Zamów newsletter

Zapisz się, aby otrzymywać przegląd najciekawszych tekstów prosto do skrzynki mailowej. Tylko wartościowe treści. Za darmo.
Zamawiając newsletter, wyrażasz zgodę na użycie adresu e-mail w celu świadczenia usługi. Usługę możesz w każdej chwili anulować, instrukcję znajdziesz w newsletterze.
© 2001-2023 Promohistoria. Wszelkie prawa zastrzeżone