Dariusz Błaszczyk – „Brat generała. Jerzy Sosnkowski (1893–1954)” – recenzja i ocena

opublikowano: 2023-11-27 09:50
wolna licencja
poleć artykuł:
Modernistyczny architekt współpracujący z Juliuszem Żórawskim i prawie zapomniany w historii sztuki, nazywany „bratem generała” bon vivant, który zmarł w samotności na emigracji. Kim był Jerzy Sosnkowski?
REKLAMA

Dariusz Błaszczyk – „Brat generała. Jerzy Sosnkowski (1893–1954)” – recenzja i ocena


Dariusz Błaszczyk
„Brat generała. Jerzy Sosnkowski (1893–1954)”
nasza ocena:
9/10
cena:
Wydawca:
Fundacja Centrum Architektury
Rok wydania:
2023
Okładka:
miękka
Liczba stron:
408
Ilustracje:
pozyskanie ilustracji - Joanna Tyczyńska
Format:
155x235 [mm]
Redakcja:
Małgorzata Jurkiewicz
ISBN:
978-83-969081-3-1
EAN:
9788396908131

Jerzy Sosnkowski jest postacią stosunkowo małą znaną, zwłaszcza jeśli porównać go ze słynnym bratem Kazimierzem, który zapisał się w historii jako działacz niepodległościowy, wpływowy wojskowy i polityk. „Brat generała”, jak nazywano go w międzywojennym środowisku architektów warszawskich, związał swoje życie z działalnością artystyczną. Z zawodu architekt, w 1929 r. ukończył studia na Politechnice Warszawskiej, zajmował się projektowaniem wnętrz, mebli, neonów, scenografii teatralnych i filmowych, grafiką, ilustratorstwem, publicystyką oraz literaturą. Do jego najsłynniejszych realizacji należy budynek kina Atlantic, zaprojektowany wspólnie z Juliuszem Żórawskim. Sosnkowski był wielkim entuzjastą i piewcą nowoczesności we wszystkich jej aspektach, co znajdowało odbicie w szerokiej i różnorodnej aktywności artystycznej.

Dariusz Błaszczyk w monografii „Brat generała. Jerzy Sosnkowski (1894–1954). Architekt, projektant wnętrz, rysownik, pisarz” wydanej przez Centrum Architektury, odkrywa przed czytelnikami tę nietuzinkową i wszechstronnie utalentowaną postać. Autor jest historykiem sztuki, reżyserem filmowym i teatralnym oraz kuratorem wystaw, zajmującym się szczególnie tematyką związaną z architekturą, czego wyrazem jest monografia „Juliusz Żórawski. Przerwane dzieło modernizmu”. Badania nad tą książką zainspirowały Dariusza Błaszczyka do zgłębienia działalności Jerzego Sosnkowskiego, barwnego, wszechstronnie utalentowanego artysty, który został właściwie zapomniany w historii polskiej architektury i sztuki. Szeroko zakrojona kwerenda w gazetach, czasopismach, archiwach, wspomnieniach i pamiętnikach pozwoliła autorowi na przedstawienie najpełniejszego do tej pory życiorysu Jerzego Sosnkowskiego.

Książka podzielona została na rozdziały prezentujące różnorodne przejawy artystycznej aktywności bohatera. Pokrótce opisując dzieciństwo, młodość, służbę w wojsku i początki studiów, autor przechodzi do lat 20. ubiegłego wieku, kiedy Sosnkowski, jeszcze bez dyplomu, rozpoczynał swoją działalność jako grafik, ilustrator i projektant. Rozmiłowany w modernizmie, był jego gorącym orędownikiem, czemu wyraz dawał w reportażach i artykułach wymienianych w recenzowanej publikacji, w których zajmująco podejmował wielorakie aspekty nowoczesności, zarówno artystyczne, jak i cywilizacyjne. Liczne nawiązania do publicystycznej działalności bohatera służą nie tylko zilustrowaniu jego aktywności na tym polu, ale również ukazaniu jego poglądów i charakteru.

REKLAMA

Kolejne rozdziały opisują Sosnkowskiego jako architekta nowoczesnych budynków i wnętrz, autora licznych projektów konkursowych, felietonów poświęconych architekturze oraz jako inspektora artystycznego. Wojenne i powojenne losy bohatera były najtrudniejsze do odtworzenia, Dariuszowi Błaszczykowi udało się uzupełnić wiele białych plam w życiorysie, ukazując jego dalsze dzieje na emigracji, ze szczególnym uwzględnieniem pracy artystycznej, zdecydowanie mniej intensywnej w końcowym etapie życia Sosnkowskiego. Słynący z barwnej osobowości, mający opinię bon vivanta, na emigracji znalazł się poza centrum życia towarzyskiego i zmarł w Buenos Aires w skrajnej nędzy. 

„Brat generała...” ukazuje przede wszystkim działalność artystyczną Jerzego Sosnkowskiego, w imponujący sposób odtwarza jego dorobek, w tym niezrealizowane projekty, prace nadesłane na liczne konkursy oraz inicjatywy, w których brał udział. Różnorodność talentów nie jest jedynym, co przyciąga w jego postaci. Autor już we wstępie zaznacza, że książka nie jest typową naukową monografią „kolejnego polskiego architekta modernisty” (choć zaopatrzona jest w aparat naukowy), ponieważ jego aktywność była dalece szersza i objawiała się na wielu polach.

Dariusz Błaszczyk zagłębia się w aspekty psychologiczne swojego bohatera, starając się oddać jego charakter. Choć stosunkowo mało informacji otrzymujemy na temat życia małżeńskiego czy rodzinnego, podniesiona jest kwestia relacji ze słynnym bratem Kazimierzem i jej potencjalnego wpływu na karierę architekta. Książka wzbogacona jest licznymi zdjęciami, wykazem prac, spisem międzywojennych publikacji oraz aneksem z wybranymi felietonami, uzupełniającymi kompleksowe przedstawienie sylwetki „brata generała”.

„Brat generała. Jerzy Sosnkowski (1894-1954)” to rzetelnie napisana monografia, oparta na solidnej kwerendzie, która ukazuje bohatera jako więcej niż architekta, zwracając uwagę na szeroką działalność artystyczną na wskroś przenikniętą fascynacją i umiłowaniem nowoczesności. Dariusz Błaszczyk przedstawił swojego bohatera jako człowieka z krwi i kości, dzięki czemu pozycja będzie na pewno przyjemną lekturą nie tylko dla entuzjastów architektury i modernizmu. Zdecydowanie polecam!

Zainteresowała Cię nasza recenzja? Zamów książkę Dariusza Błaszczyka „Brat generała. Jerzy Sosnkowski (1893–1954)” bezpośrednio pod tym linkiem, dzięki czemu w największym stopniu wesprzesz działalność wydawcy lub w wybranych księgarniach internetowych:

REKLAMA
Komentarze

O autorze
Iwona Szymichowska
Absolwentka historii sztuki i studentka filologii germańskiej. Interesuje się sztuką dawną oraz popkulturą.

Wszystkie teksty autora

Zamów newsletter

Zapisz się, aby otrzymywać przegląd najciekawszych tekstów prosto do skrzynki mailowej. Tylko wartościowe treści. Za darmo.
Zamawiając newsletter, wyrażasz zgodę na użycie adresu e-mail w celu świadczenia usługi. Usługę możesz w każdej chwili anulować, instrukcję znajdziesz w newsletterze.
© 2001-2023 Promohistoria. Wszelkie prawa zastrzeżone