Matura historia 2025 – test: odpowiedzi, rozwiązania
Matura historia 2025 arkusze CKE:
Matura z historii 2025 – wszystkie odpowiedzi do testu:
Zad.1.1
Rozstrzygnięcie: C
Uzasadnienie: Waza na obrazku C jest zwieńczona podobizną Anubisa, egipskiego boga związanego ze śmiercią i mumifikacją.
Zad. 1.2
Ważnym elementem egipskich wierzeń religijnych było zachowanie ciała zmarłej osoby w dobrym stanie, aby dostąpiła ona życia po śmierci. Opisany w źródle 2 proces mumifikacji miał zapewnić właśnie zachowanie ciała zmarłej osoby w dobrym stanie.
Zad. 2
Rozstrzygnięcie: Po
Uzasadnienie: Źródło 2 Opisuje reformy Efialtesa z V wieku przed naszą erą, natomiast źródło 1 opisuje epizod z życia św. Pawła, żyjącego w I wieku naszej ery.
Zad. 3.1
Przeznaczeniem tego typu budowli, innym niż most, był transport wody.
Zad. 3.2
Rozstrzygnięcie: Starożytnego Rzymu
Uzasadnienie: Na fotografii widać łuki, które są charakterystycznym elementem architektonicznym starożytnego Rzymu.
Zad. 4.
A Franciszkanie
B Benedyktyni
C Jezuici
Zad. 5.1
Fragment A – Wacław II
Fragment B – Brzetysław I
Zad. 5.2.
Rozstrzygnięcie: Św. Wojciech
Uzasadnienie: W źródle wspomniane jest wywiezienie relikwii świętego z Gniezna. W Gnieźnie przechowywano relikwie Św. Wojciecha
Zad. 6.
Rozstrzygnięcie: 3
Uzasadnienie: Miasta lokowane na prawie niemieckim miały posiadały regularny plan przestrzenny, oparty na kątach prostych. Taki plan na mapie posiada jedynie miasto oznaczone numerem 3.
Zad. 7.1.
Rozstrzygnięcie: Tak, źródła 1. i 2. odnoszą się do tej samej wojny – wojny trzynastoletniej (1454–1466) między Królestwem Polskim a Zakonem Krzyżackim.
Uzasadnienie:
Źródło 1 Mówi o dobrowolnym poddaniu się mieszkańców ziem pruskich, chełmińskiej, elbląskiej, królewieckiej i pomorskiej Królestwu Polskiemu. Wspomina także o przyłączeniu tych ziem do Królestwa Polskiego, ich inkorporacji i zrównaniu w prawach z resztą państwa.
Źródło 2 przedstawia granice państwa zakonnego w 1454 r., czyli na początku wojny. Pokazuje nabytki Polski z 1466 r., czyli terytoria zdobyte w wyniku pokoju toruńskiego, który zakończył wojnę trzynastoletnią.
Zaznaczone są najważniejsze bitwy tej wojny (np. pod Chojnicami w 1454 i Świecinem w 1462). Wskazuje na utworzenie Prus Królewskich i lenno Zakonu, co było efektem zakończenia wojny.
Zad. 7.2
C
Zad. 8
Nazwa stylu: gotyk
Cecha: widać przypory/ widać ostrołuki
Nazwa stylu: barok
Cecha: podwójny hełm na zwieńczeniu wieży
Zad. 9.1
A
Zad. 9.2
Konfederacja Warszawska
Zad. 9.3
Noc świętego Bartłomieja
Zad. 10.1
F
Zad. 10.2
P
Zad. 11.1
Fragment A: Stany Zjednoczone
Fragment B: Francja
Fragment C: Rzeczpospolita
Zad. 11.2
Rozstrzygnięcie: A C B
Uzasadnienie: Najstarszy dokument dotyczy Konstytucji Stanów Zjednoczonych, która została podpisana w 1787 roku. W treści źródła mowa jest o stanach. Kolejny dokument to Konstytucja 3 maja, podpisana w 1791 roku, w treści mowa o radzie królewskiej, na której czele stoi prymas. Najnowszy jest dokument B, dotyczący Francji, pochodzi z 1795 roku, mowa w nim o Dyrektoriacie, czyli o władzy wykonawczej.
Zad. 12
Rozstrzygnięcie: Nie
Uzasadnienie: Pokazany banknot nie został wyemitowany przez Bank Polski utworzony przez cara Mikołaja, ponieważ Bank o którym mowa powstał w 1828 roku, a banknot datowany jest na 1810.
Zad. 13
Rewolucja przemysłowa i upowszechnienie się maszyn parowych wpłynęły nie tylko na rozwój przemysłu, ale również na strukturę społeczną i sytuację ekonomiczną pracowników. Autor listu nazwał maszyny parowe nienawistnymi, ponieważ w dobie rewolucji przemysłowej wielu wykwalifikowanych fachowców zostało zastąpionych przez wydajniejsze i proste w obsłudze maszyny, tracąc tym samym pracę i środki do życia.
Zad. 14.1
Rozstrzygnięcie: A
Uzasadnienie: Źródło pierwsze ilustruje przebieg powstania listopadowego, na co wskazują ukazany na mapie przebieg działań zbrojnych obejmujących Królestwo Polskie, Litwę, Żmudź i Wołyń oraz najważniejsze bitwy m.in. bitwa pod Rogoźnicami, Ostrołęką i Stoczkiem. Herb z czasów powstania listopadowego przedstawiał na dwupolowej tarczy Orła Białego oraz Pogoń, co symbolizowało jedność Królestwa Polskiego i Ziem zabranych. Taki herb przedstawiony jest na ilustracji A w źródle 2.
Zad. 14.2
1 – P
2 – F
3 – P
Zad. 15.1
1. P
2. F
Zad. 15.2
Rozstrzygniecie: przeciwników abolicjonizmu
Uzasadnienie: Abolicjonistą jest osoba, która opowiada się za zniesieniem niewolnictwa i sprzeciwia się handlowi ludźmi. W tekście jest mowa o podjęciu decyzji w sprawie bawełny przez przywódców Konfederatów, a zatem przez stronę, która walczyła o zachowanie niewolnictwa w USA. Strona ta była więc przeciwnikiem abolicjonizmu.
Polecamy e-book pod red. Magdaleny Mikrut-Majeranek „Poradnik młodego humanisty. Studia bez tajemnic”
Zad. 16.1
Rozstrzygnięcie: A
Uzasadnienie: Autor tekstu podkreśla, że socjalista w Polsce powinien dążyć do niepodległości w Polsce, ponieważ tylko niepodległości Polski jest gwarantem zwycięstwa socjalizmu w kraju. W stronie tytułowej czasopisma A jest mowa o organie Polskiej Partii Socjalistycznej i wezwaniu wszystkich proletariuszy do działania i rozpowszechniania pisma, a samo czasopismo zostało wydane w Warszawie. Natomiast w czasopiśmie B jest mowa o Socjaldemokracji Królestwa Polskiego i Litwy oraz o Rewolucji w Petersburgu. Nic w czasopiśmie B nie wskazuje na działania niepodległościowe w Polsce.
Zad. 16.2.
Rozstrzygnięcie: Rewolucja nie obaliła monarchii w Rosji.
Uzasadnienie: Rewolucja w Petersburgu z 1905 roku, o której mowa w źródle B nie obaliła monarchii w Rosji. Miało to miejsce dopiero kilkanaście lat później, a dokładnie w 1917 roku, kiedy to w wyniku tzw. Rewolucji Lutowej, car Mikołaj II Romanow został obalony, a władza została przejęta przez bolszewików. Wtedy właśnie dobiegł końca okres panowania monarchii w Rosji.
Zad. 17.1.
Ruch sufrażystek
Zad. 17.2.
A
Zad. 18
Rysunek przedstawia dwa historyczne wydarzenia. Na górnej części przedstawione zostało zawarcie pokoju frankfurckiego, który kończył zwycięską dla Cesarstwa Niemieckiego wojnę z Trzecią Republiką Francuską. Na dolnej części widzimy podpisanie przez Niemcy traktatu wersalskiego, który kończył przegraną dla Niemiec I wojnę światową. Stojąca kobieca postać w czapce frygijskiej symbolizuje Republikę Francuską, która triumfuje nad Niemcami symbolizowanymi przez kobietę w pruskiej pikielhaubie. Rysunek i jego tytuł nawiązują do zwycięstwa Republiki Francuskiej nad Cesarstwem Niemieckim w I wojnie światowej, które t również stanie się republiką, tak jak Cesarstwo Francuskie stało się republiką w czasie wojny francusko-pruskiej.
Zad. 19
- zamach na Gabriela Narutowicza
- ucieczka Prezydenta Ignacego Mościckiego z Polski w 1939 roku
Zad. 20
- komunizm
- faszyzm
Zad. 21.1
Eugeniusz Kwiatkowski
Zad. 21.2
Źródło nr. 1
Uzasadnienie: centralny okręg przemysłowy był budowany w latach 1936-1939, czyli w okresie rządów Sanacji w Polsce.
Zad. 22
Nie
Pierwsze źródło odwołuje się do traktatu Sikorski-Majski z 1941 r. Drugie źródło odnosi się do 1 Warszawskiej Dywizji Piechoty im. Tadeusza Kościuszki, która została sformowana w 1943 r. Na podstawie postanowienia Państwowego Komitetu Obrony ZSRR, a nie wspomnianego w źródle 1 traktatu.
Zad. 23
Socrealizm
Uzasadnienie: Twórczość artystyczna tego stylu nawiązała m.in. do pracy i życia ludu. Na obrazie przedstawiona jest scena młodych ludzi przygotowanych do pracy.
Zad. 24.1
Podobieństwo: źródła wspólnie wskazują, że ustalenie wolnych wyborów do Senatu były pierwszym realnym sukcesem opozycji osiągniętym przy Okrągłym Stole
Różnica: źródło pierwsze wskazuje na to, że opozycja demokratyczna była świadoma, że składając podpisy nad ustaleniami okrągłego stołu realna władza mogła pozostać w rękach komunistów w osobie Prezydenta Jaruzelskiego. Źródło drugie wskazuje na to, że to właśnie ustalenia Okrągłego Stołu były wielkim zwycięstwem opozycji demokratycznej i to one przyczyniły się do zmiany ustrojowej, a nie wybory prezydenckie, tak jak sugeruje źródło 1.
Zad. 24.2
Rumunia
