Śląsk

„Serce Imperium” – O Persepolis w gliwickim Muzeum

Już jutro (19 marca), w ramach projektu edukacyjnego ARTEfakty, w Muzeum w Gliwicach dr Wojciech Brillowski z Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu wygłosi wykład zatytułowany: „Serce Imperium. Architektura i sztuka Persepolis w czasach dynastii Achemenidów”.

Waldemar Kowalski

„Kresowe reminiscencje” w gliwickim Muzeum: o Cmentarzu Łyczakowskim z prof. Stanisławem Nicieją

Jutro (17 marca) o godz. 17.00 w Muzeum w Gliwicach rozpocznie się spotkanie z prof. Stanisławem Nicieją, połączone z promocją jego najnowszej książki: „Lwów – Ogród snu i pamięci”.

Waldemar Kowalski

Wywiady

Rozmowy przed debatą (1) – wywiad z Agatą Muszyńską, przewodniczącą SKNH Uniwersytetu Śląskiego

W sobotę, 26 marca, w murach Instytutu Historii UŁ odbędzie się debata kandydatów do organizacji XX. Ogólnopolskiego Zjazdu Historyków Studentów. Prezentujemy sylwetki kandydatów uczestniczących w debacie. O zabytkach Górnego Śląska, nocnym życiu w Katowicach oraz działalności śląskiego środowiska młodych historyków z Agatą Muszyńską, przewodniczącą SKNH UŚ – rozmawiał Michał Świgoń

Michał Świgoń

Roman Sidorski , Mat. pras.

Wykład „Dydona i Eneasz”

14 kwietnia 2011 roku w Katowicach dr hab. Agata Aleksandra Kluczek wygłosi wykład „Dydona i Eneasz”. Będzie on połączony z projekcją ekranizacji opery Henry’ego Purcella o tym samym tytule.

Ludzie podziemia

Street Artem zainteresowałem się w Norwegii, przeglądając album o tamtejszej sztuce ulicy. Kiedy w polskich kinach był wyświetlany film Banksy'ego _Wyjście przez sklep z pamiątkami_, znalazłem w Katowicach ciekawą galerię graffiti poświęconą śląskim bohaterom. Niedługo później wróciłem na miejsce z aparatem.

Michał Pawełczyk

Roman Sidorski , Mat. pras.

„Wspólna Historia” – międzynarodowe seminarium dla edukatorów

Stowarzyszenie Kreisau-Initiative Berlin e.V zaprasza pedagogów do udziału w polsko-niemiecko-ukraińskim seminarium poświęconym nauczaniu historii najnowszej w kontekście regionalnym, narodowym i europejskim.

Tomasz Leszkowicz , Mat. pras.

Konferencja SKNH UŚ „W 150-lecie wojny secesyjnej”

Studenckie Koło Naukowe Historyków UŚ zaprasza na ogólnopolską studencko-doktorancką konferencję naukową pt. _W 150-lecie wojny secesyjnej_, która odbędzie się w Katowicach w maju tego roku.

Śląskie nowości cyfrowe (9)

Po raz kolejny publikujemy przegląd nowości, które ukazały się w Śląskiej Bibliotece Cyfrowej (ŚBC). W lutym było to średnio ok. 26,5 pozycji dziennie.

Mat. pras. , Michał Świgoń

Warsztaty historyczne dla maturzystów

Portal Maturowo.edu.pl organizuje III edycję ogólnopolskiego projektu dla maturzystów pt.: „Warsztaty w Twoim mieście, czyli utrwal wiedzę przez weekend”. Inicjatywa jest objęta patronatem medialnym naszego portalu.

Dębowiec: Cichociemni znów wylądują

W przyszłym tygodniu mija 70. rocznica pierwszego zrzutu cichociemnych do Polski. Ta akcja, mimo licznych problemów, zapoczątkowała trwającą do grudnia 1944 r. epopeję polskich spadochroniarzy. W miejscu wydarzeń planowana jest inscenizacja i pokaz skoków.

Tomasz Leszkowicz

Śląskie nowości cyfrowe (8)

W pierwszym miesiącu 2011 roku Śląska Biblioteka Cyfrowa stała się bogatsza o kilkaset pozycji. Poniżej przedstawiamy kilka szczególnie godnych uwagi.

Śląskie nowości cyfrowe (7)

Przegląd wybranych materiałów, o które wzbogaciły się zasoby Śląskiej Biblioteki Cyfrowej w ostatnim miesiącu 2010 roku.

Recenzje

Ryszard Kaczmarek – „Polacy w Wehrmachcie” – recenzja i ocena

Pięć lat po tym, jak w słowniku polskiej polityki i publicystyki zagościło hasło „dziadek w Wehrmachcie”, wychodzi pierwsza pełna monografia ukazująca losy prawie półmilionowej rzeszy Polaków, którzy podzielili losy Józefa Tuska – dziadka obecnego premiera.

Michał Rogalski

Konferencja „W kręgu ikon władzy, ludzi oraz idei świata starożytnego”

Komisja Historii Starożytnej Polskiego Towarzystwa Historycznego i Zakład Historii Starożytnej Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach zapraszają na międzynarodową konferencję pt. „W kręgu ikon władzy, ludzi oraz idei świata starożytnego”.

Warszawa i Katowice zapraszają na XX. OZHSiD

Jeszcze niedawno informowali nasz portal nieoficjalnie. Dziś już wiemy na pewno, że do rywalizacji o organizację XX. Ogólnopolskiego Zjazdu Historyków Studentów i Doktorantów przystąpią koła naukowe z Warszawy i Katowic. Niżej prezentujemy Wam listy intencyjne jakie otrzymaliśmy od kandydatów.

Redakcja

XX OZHSiD: Warszawa czy Katowice? Niech wygra lepszy!

Rozpoczyna się rywalizacja o organizację jubileuszowego, XX Ogólnopolskiego Zjazdu Historyków Studentów i Doktorantów. Po raz pierwszy od kilku lat dwa ośrodki akademickie konkurują o możliwość organizacji tej studenckiej imprezy. Jako pierwsi - przedstawiciele Uniwersytetu Warszawskiego, a niedługo później – Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach, ogłosili swoje kandydatury na łamach naszego portalu.

Michał Świgoń

Kolejni chętni do organizacji XX. OZHSiD-u

Studenci zrzeszeni w Studenckim Kole Naukowym Historyków Uniwersytetu Śląskiego ogłosili chęć organizacji XX Ogólnopolskiego Zjazdu Historyków Studentów i Doktorantów. Katowice to kolejny po Warszawie ośrodek, który chce ugościć w 2012 roku studentów i doktorantów historii z całej Polski.

Sebastian Adamkiewicz

Śląskie nowości cyfrowe (6)

W tym przeglądzie nowości ze Śląskiej Biblioteki Cyfrowej będzie mowa o pozycjach typowo historycznych. Jak co miesiąc, udostępniono trudno dostępne źródła i opracowania, przydatne nie tylko osobom zajmującym się historią Śląska.

Wywiady

Jerzy Rostkowski: Niemcy byli bardzo blisko ataku rakietowego na Nowy Jork

O tajemnicach Dolnego Śląska czasu II wojny światowej oraz o niemieckiej bombie atomowej opowiada nam Jerzy Rostkowski.

Struktura i architektura. Postindustrialne dziedzictwo Górnego Śląska

14 listopada 2010 roku w Muzeum Przemysłu Zeche Zollern w Dortmundzie została otwarta ekspozycja „Struktura i architektura. Postindustrialne dziedzictwo Górnego Śląska”, będąca wspólnym projektem Niemieckiego Forum Kultury Europy Środkowej i Wschodniej w Poczdamie, Muzeum Śląskiego w Katowicach oraz Europareportage z Berlina.

Michael Morys-Twarowski , Mat. pras.

Czternasta konferencja z cyklu "Kultura Europy Środkowej"

W dniach 18-19 listopada w Zabrzu odbędzie się już czternasta międzynarodowa konferencja z cyklu „Kultura Europy Środkowej”. Temat tegorocznej brzmi „Realia życia codziennego w Europie Środkowej ze szczególnym uwzględnieniem Śląska”.

Tomasz Leszkowicz , Mat. pras.

Spotkanie z publicystką Histmag.org w CMJW

8 listopada w Centralnym Muzeum Jeńców Wojennych w Łambinowicach-Opolu odbędzie się spotkanie z naszą publicystką Anną Nowakowską-Wierzchoś poświęcone jej książce _Wanda Gertz. Opowieść o kobiecie żołnierzu_.

Michael Morys-Twarowski , Mat. pras.

Konferencja „Kazimierz Wielki wobec Śląska. Śląsk wobec Kazimierza Wielkiego”

W czwartek, 4 listopada, w Katowicach odbędzie się konferencja naukowa „Kazimierz Wielki wobec Śląska. Śląsk wobec Kazimierza Wielkiego”. Organizatorami są Studenckie Koło Historyków Studentów Uniwersytetu Śląskiego i Stowarzyszenie Humanistyczne Europa, Śląsk, Świat Najmniejszy.

Śląskie nowości cyfrowe (5)

Październik był miesiącem Głubczyc w Śląskiej Bibliotece Cyfrowej. Tradycyjnie pojawiły się też publikacje wydane przez UŚ oraz niepublikowane wcześniej prace doktorskie obronione na tej uczelni, a z ciekawostek podręcznik do lutowania sprzed 80 lat. Można się też przekonać, _Co każdy Polak i Polka uczynić powinien w dniu wyborów?_.

Wywiady

Żydów teraz nie ma. Zostały nam tylko cmentarze

- _Ten cmentarz jest odzwierciedleniem tutejszej gminy żydowskiej, Żydów mieszkających w Bielsku. To była liberalna wspólnota, daleka od pobożności i ortodoksji. Nagrobki znajdujące się na tym cmentarzu to nie są tradycyjne półokrągłe macewy wykonane z piaskowca. To nie jakaś płyta z dużą ilością inskrypcji hebrajskich. One odpowiadają ówczesnym modom i trendom w kamieniarstwie. Podobne nagrobki spotkać można na cmentarzach w Pradze, w Brnie, w Budapeszcie i Wiedniu_ - o cmentarzu żydowskim w Bielsku opowiada nam religioznawca Jacek Proszyk.

Mat. pras. , Michael Morys-Twarowski

Odkryto najstarsze ślady obecności człowieka w Polsce!

Zespół badawczy pod kierownictwem archeologa dr. Eugeniusza Foltyna i paleogeografa dr. Jana Macieja Wagi z Wydziału Nauk o Ziemi Uniwersytetu Śląskiego dokonał odkrycia najstarszych śladów obecności człowieka na terenie Polski – poinformowało biuro prasowe Uniwersytetu Śląskiego.

Żerański promuje cieszyńskie tramwaje

Historii cieszyńskich tramwajów poświęcone będzie sympozjum organizowane w sali konferencyjnej Energetyki Cieszyńskiej. Podczas spotkania Marcin Żerański, autor „Cieszyn i Czeski Cieszyn. Śladem tramwajów”, będzie promował swoją książkę o pasjonującej historii grodu nad Olzą.

Teatralny festiwal „Bez Granic” zakończony

Spektakl „Tak wiele przeszliśmy, tak wiele przed nami” został wyróżniony – przez międzynarodowe jury - „Złamanym szlabanem”, główną nagrodą międzynarodowego festiwalu teatralnego „Bez Granic”.

W Cieszynie festiwal teatralny „Bez Granic”. Nie zabraknie tematów historycznych

„Dom na granicy” według tekstu Sławomira Mrożka otworzył wczoraj festiwal teatralny „Bez Granic”, który po raz 21. odbywa się w polskim i czeskim Cieszynie.

Śląskie nowości cyfrowe (4)

Spośród kilkuset publikacji, które we wrześniu ukazały się w Śląskiej Bibliotece Cyfrowej, wybieramy te najciekawsze.

„Polskie Państwo Podziemne” – wystawa

Zakład Narodowy im. Ossolińskich przygotowuje wystawę „Polskie Państwo Podziemne”, której wernisaż odbędzie się w nowo wyremontowanej Kamienicy pod Złotym Słońcem na wrocławskim rynku, 25 października. Wystawa inicjuje działalność Gabinetów Władysława i Zofii Bartoszewskich oraz Jana i Jadwigi Nowak-Jeziorańskich.

Redakcyjne

W Katowicach debatują o „sprawiedliwości”

Prof. Wojciech Kaute, prof. Bogdan Szlachta, prof. Roman Bäcker, prof. Roman Kochnowski oraz dr Marcin Gacek – to tylko niektórzy z gości rozpoczynającej się w środę na Uniwersytecie Śląskim w Katowicach konferencji: _Idea „sprawiedliwości” w kulturze europejskiej. Teoria i praktyka_.

Redakcyjne

Morys-Twarowski współautorem "Dziejów Cieszyna"

Michael Morys-Twarowski, nasz redakcyjny kolega, jest współautorem trzytomowej monografii „Dzieje Cieszyna od pradziejów do czasów współczesnych”. Książka swoją premierę miała w miniony czwartek (16 września) w Teatrze Mickiewicza w Cieszynie.

Śląskie nowości cyfrowe (3)

Sierpień nie oznaczał zastoju w pracach Śląskiej Bibliotece Cyfrowej. Poniżej subiektywny wykaz najciekawszych nowości z ostatniego miesiąca.

Zapomniana domena książąt piastowskich – fotoreportaż z Dolnego Śląska. Cz. 2. Zamek w Świnach

Czas na kolejny odcinek reportażu poświęconego interesującym miejscom, które można zwiedzić będąc na Dolnym Śląsku. W poprzedniej części przedstawiałem Czytelnikom Histmaga "zamek w Bolkowie":http://histmag.org/?id=4521, teraz nadszedł czas na bardzo ciekawy obiekt znajdujący się kilka kilometrów od poprzedniego, mianowicie zamek w Świnach.

Tomasz Związek

Mat. pras. , Tomasz Leszkowicz

Wystawa „W hołdzie i dla chwały św. Jadwigi Patronki Śląska”

Od dzisiaj w Muzeum Sztuki Mieszczańskiej – oddziale Muzeum Miejskiego Wrocławia oglądać można wystawę _W hołdzie i dla chwały św. Jadwigi Patronki Śląska_, prezentującą arcydzieła nowożytnego złotnictwa wrocławskiego związane z bogatą tradycją kultu św. Jadwigi.

Artykuły

„Wybaczamy i prosimy o wybaczenie” (?) „Dzikie wypędzenia” ludności niemieckiej z Polski w 1945 roku

II wojna światowa przyniosła zakrojone na masową skalę przymusowe przemieszczenia ludności. Polacy stali się ofiarami choćby krwawych czystek etnicznych na wschodzie. I choć żądają głośno rozrachunku z tamtymi wydarzeniami, to jednak zapominają (bądź nie wiedzą?), że sami z ofiar przedzierzgnęli się w katów, stając się sprawcami dramatu i gehenny tysięcy osób.

Katarzyna Kotula

Redakcyjne

Histmag uCieszony

W minionych dniach w Cieszynie odbył się wakacyjny zjazd redakcji i przyjaciół portalu Histmag.org. W pięknym słońcu i rzęsistym deszczu histmagowcy zażywali wypoczynku, pysznego czeskiego piwa oraz... gier planszowych.

Redakcja

Zapomniana domena książąt piastowskich – fotoreportaż z Dolnego Śląska. Cz. 1. Zamek w Bolkowie

Na początku chciałbym w bardzo stanowczy sposób zerwać z mitem, w którym Dolny Śląsk jest przedstawiany jako miejsce puste i pozbawione jakichkolwiek atrakcji turystycznych. Faktycznie, jeżeli chodzi o promocję regionu, Ślązacy dopiero zaczynają dostrzegać jak niesamowite zabytki mają pod nosem i, mówiąc kolokwialnie, coś się zaczyna powoli dziać.

Tomasz Związek

Śląskie nowości cyfrowe (2)

W lipcu Śląska Biblioteka Cyfrowa wzbogaciła się o kolejne kilkaset pozycji. Powinny przeważać publikacje, do których prawa autorskie dawno wygasły, a które związane są z historią Śląska. Trochę przekornie wybrałem do lipcowego przeglądu rzeczy wyłamujące się z tego schematu.

Pocztówki z miasta kultury. Wrocław okiem fotoreportera

W zeszłym tygodniu, w związku z festiwalem Era Nowe Horyzonty, Wrocław stał się na kilka dni polską stolicą kina. Miłośnicy kinematografii w przerwach pomiędzy seansami mogli zwiedzić miasto gotyckiej architektury i krasnali Pomarańczowej Alternatywy, opuszczone przez Niemców i zasiedlone przez Lwowiaków.

Marta Jaworska

Recenzje

Marcin Żerański - „Cieszyn i Czeski Cieszyn. Śladem tramwaju” – recenzja i ocena

Książka „Cieszyn i Czeski Cieszyn. Śladem tramwaju” jest świetnie wydana – bogato ilustrowana zdjęciami, mapami, starymi widokówkami. Widać, że przygotowywał ją artysta plastyk – pedant dbający o najdrobniejsze szczegóły.

Wakacje w Centralnym Muzeum Jeńców Wojennych w Łambinowicach-Opolu

Miejsce Pamięci Narodowej w Łambinowicach zaprasza uczestników obozów letnich, kolonii i półkolonii na cykl wakacyjny pt. „Historia z bliska. Wakacje w muzeum”.

Recenzje

Benedykt Zientara - „Bolesław Wysoki. Tułacz, repatriant, malkontent” – recenzja i ocena

Biografia _Bolesława Wysokiego_ Benedykta Zientary powinna być lekturą obowiązkową dla wszystkich polskich historyków. Pokazuje, jak należy pisać o przeszłości. To pisarstwo historyczne najwyższej klasy, łączące w sobie walory naukowe i świetny styl.

Claude Lévi-Strauss w Cieszynie cięgle żywy

W Cieszynie trwają festiwale: „Wakacyjne kadry” i „Kręgi sztuki”. Pośród filmów, koncertów i wystaw, organizatorzy znaleźli także czas na debaty.

Śląskie nowości cyfrowe (1)

Z każdą godziną zasoby polskich bibliotek cyfrowych wzbogacają się o kolejne pozycje. Tym artykułem rozpoczynamy comiesięczny przegląd nowości, publikowanych w Śląskiej Bibliotece Cyfrowej (ŚBC). W czerwcu zamieszczono tam wspomnienia Józefa Piłsudskiego i Michaiła Tuchaczewskiego o wojnie polsko-bolszewickiej z 1920 roku, diariusz królewicza Jakuba Sobieskiego i wiele innych cennych materiałów.

Legendarna cieszyńska kawiarnia Avion znów kusi gości

Kiedyś spotykali się tam przemytnicy i bohema. Jak będzie teraz? Cieszyńska kawiarnia Avion, która mieści się w Czeskim Cieszynie tuż przy moście Przyjaźni, znów kusi gości.

Michael Morys-Twarowski , Mat. pras.

O Cyprze we Wrocławiu

Instytut Studiów Klasycznych, Śródziemnomorskich i Orientalnych Uniwersytetu Wrocławskiego organizuje konferencję poświęconą Cyprowi, w tym także jego historii. Obrady zaplanowane są na początek grudnia. Zgłoszenia można nadsyłać do 15 października.

Łukasz Grzesiczak , Mat. pras.

Między wyzwoleniem a nową okupacją – dyskusja w Cieszynie

Książnica Cieszyńska zaprasza na spotkanie z dr. Dariuszem Węgrzynem z katowickiego oddziału IPN-u, który wygłosi wykład „Podziemie antykomunistyczne na Śląsku Cieszyńskim 1945–47”.

Artykuły

Zupełnie inny XIX-wieczny poeta. Adam Sikora z Jabłonkowa

Lata 1822–1863 w polskiej literaturze to okres romantyzmu. Chciałbym przedstawić postać, która zupełnie nie pasuje do klasycznego wyobrażenia poety tej epoki. Adam Sikora skończył zaledwie dwie klasy szkoły ludowej, był tkaczem, a rodzinne miasteczko opuszczał jedynie, by zakupić przędzę albo udać się na pielgrzymkę. Jest najwybitniejszym polskim poetą Śląska Cieszyńskiego połowy XIX wieku.

Artykuły

Mieszko cieszyński, czyli klęska innej wizji Polski

Pod koniec XIII wieku zjednoczenia Polski podjęło się kilku władców – wśród nich i ten któremu się udało, czyli Władysław Łokietek. Możliwe, że podobne ambicje miał Mieszko cieszyński. Niewiele brakowało, a Polską rządziliby jego potomkowie. Sukces jego kuzyna, Władysława Łokietka, nie oznaczał tylko triumfu jednego Piasta nad innym. Nastąpiło cywilizacyjne przesunięcie Polski na Wschód.

Opinie

Jerzy Gorzelik: Ratujmy górnośląskie zabytki przemysłowe!

Ostatnie dekady, znaczone głębokimi przemianami gospodarczymi, przyniosły dewastację wielu bezcennych pomników kultury przemysłowej Górnego Śląska. Miliony przeznaczone przez budżet państwa na likwidację zakładów przemysłowych spożytkowano na rozbiórkę obiektów architektury i złomowanie parku maszynowego. Zabrakło wyobraźni, by chociaż drobną część tych środków wykorzystać na zabezpieczenie najbardziej wartościowych zabytków.

Jerzy Gorzelik

Jakie Muzeum Ziem Zachodnich? Wrocławska konferencja naukowa

W dniach 18-19 maja br. we Wrocławiu będzie miała miejsce konferencja poświęcona pomysłowi utworzenia Muzeum Ziem Zachodnich.

Mat. pras.

Uniwersytet Śląski zaprasza na seminarium "Problemy etnoregionalne współczesnej Europy" Odwołane

Nacjonalizmy zależne na przykładzie Katalonii, Kraju Basków i Górnego Śląska będą głównym tematem obrad katowickiej konferencji 15 kwietnia (czwartek) na Uniwersytecie Śląskim.

„Muzyka Zagłady. Z Breslau do Auschwitz-Birkenau”. Spotkanie we Wrocławiu

16 marca o godz. 18:30 w Zakładzie Studiów Żydowskich przy Instytucie Filologii Polskiej Uniwersytetu Wrocławskiego (ul. Plac Nankiera 15, sala nr 141), odbędzie się spotkanie z Agnieszką Kłos poświęcone sztuce Zagłady. To temat nadzwyczaj interesujący, lecz niemal nieznany szerszej publiczności. Orkiestra kobieca w Birkenau, w której grały artystki światowej sławy, jest tego najlepszym przykładem.

Bartłomiej Majchrzak

Renata Wilkoszewska-Krakowska

XVIII Konkurs Recytatorski Poezji Jenieckiej „Nie traćmy pamięci”

Dnia 16 kwietnia 2010 r. (piątek) w siedzibie muzeum w Łambinowicach odbędzie się finał wojewódzki XVIII edycji Konkursu Recytatorskiego Poezji Jenieckiej „Nie traćmy pamięci”, organizowany przez Centralne Muzeum Jeńców Wojennych w Łambinowicach-Opolu oraz Stowarzyszenie Przyjaciół Centralnego Muzeum Jeńców Wojennych w Łambinowicach-Opolu. Konkurs skierowany jest do młodzieży szkół podstawowych, gimnazjalnych i ponadgimnazjalnych województwa opolskiego.

We Wrocławiu trwa wystawa: „Architektura renesansowych dworów na Dolnym Śląsku”

Szacuje się, że na Dolnym Śląsku jest 760 dworów, pałaców i zamków. Zabytki te w czasach swej świetności służyły koronowanym głowom i wielu innym prominentnym osobom. Dzisiaj znajdują się w opłakanym stanie, mimo to przykuwając uwagę turystów. To między innymi dla nich we wrocławskim Muzeum Architektury od 18 lutego do 3 maja 2010 roku odbywa się wystawa poświęcona wskazanym zabytkom. Towarzyszy jej książka Krzysztofa Eysymontta „Architektura renesansowych dworów na Dolnym Śląsku”.

Radosław Żyszczyński