Najpopularniejsze artykuły Histmag.org w 2014 roku

Miejsce 10: Stanisław Alexandrowicz, Czy ktoś wie, gdzie jest Litwa?

W dzisiejszych czasach, gdy powszechne są atlasy, Google Maps i nawigacja satelitarna, każdy ma możliwość od ręki sprawdzić, gdzie co się znajduje. Jak jednak w takiej sytuacji mógłby poradzić sobie człowiek w XIII wieku, który zapałałby niezrozumiałą potrzebą dowiedzenia się, gdzie jest Wilno?

Klaudiusz Ptolemeusz (domena publiczna)

Miejsce 9: Piotr Olejarczyk, Zabawki kilku pokoleń Polaków. Jest i Twoja?

Przedwojenne wagoniki, cynowi żołnierze, celuloidowe lalki, blaszane tramwaje, plastikowe klocki, czy kultowa „Fortuna”. Niektórymi bawiliśmy się sami, inne pochłaniały naszych rodziców, z kolejnymi rozstać nie mogli się nasi dziadkowie i pradziadkowie. To kawał naszej historii.

(fot. Piotr Olejarczyk)

Miejsce 8: Paweł Lewandowski, Józef Stalin wynalazca tostera. Memy, historia i dezinformacja

Internetowe memy niejednokrotnie odnoszą się do historii. Część z nich celowo tworzy fałszywe obrazy przeszłości i posługuje się nimi w celach humorystycznych. Na ile jest to groźne, na ile niemądre, a na ile zabawne? Z pewnością rozszerza to pojęcie o obecności historii w kulturze.

Stalin, wynalazca tostera?

Miejsce 7: Bogumił Rudawski, Ostatnie dni Auschwitz-Birkenau

„To wszystko było najbardziej poruszające i najstraszniejsze, co zobaczyłem i sfilmowałem podczas wojny. Czas nie ma władzy nad tymi wspomnieniami. Nie wycisnął on z mej pamięci wszystkich okropności, które zobaczyłem i nagrałem” – wspominał operator radzieckiej ekipy filmującej obóz.

Fotografia obozu zagłady w Birkenau wykonana 25 sierpnia 1944 roku z amerykańskiego samolotu wojskowego. Widoczne m.in. krematoria II i III (fot. Dino A. Brugione i Robert G. Poirier, domena publiczna)

Miejsce 6: Paweł Rzewuski, I śmiesznie i straszno: 10 przypadków z życia codziennego pod okupacją

Warszawa z okresu II wojny światowej kojarzy się jako miejsce ponure i niebezpieczne: z jednej strony ciągłe łapanki i terror okupanta, z drugiej żołnierze podziemia, walka o wolność i zamachy na Niemców. Obok tego żyli jednak zwykli ludzie, którzy niczym Leon Kuraś z Polskich dróg chcieli po prostu przetrwać wojnę. Niejednokrotnie zaś było wręcz groteskowo.

Kawiarnia i fryzjer na ul. Złotej 8, 1940 r. (fot. ze zbiorów Narodowego Archiwum Cyfrowego, Wydawnictwo Prasowe Kraków-Warszawa, aut. Bilażewski-Bil Mieczysław, sygn. 2-6284, domena publiczna).

Miejsce 5: Paweł Rzewuski, 15 potraw staropolskich, które warto przypomnieć

Co druga polska potrawa opatrzona jest przymiotnikiem „staropolska”. Mamy więc przyprawy do mięsa, chleby, gulasze, bigosy i pierogi. Pytanie brzmi: ile z tego wszystkiego jest staropolskie?

Uczta wydana przez Jana III Sobieskiego 6 lipca 1684. Być może jednym z kuchmistrzów przygotowujących potrawy był Stanisław Czerniecki.

Miejsce 4: Anja Lundholm, Więźniarki z Ravensbrück - piekło żeńskiego obozu koncentracyjnego

Jak wyglądały warunki w żeńskich obozach koncentracyjnych? Były lżejsze, czy też kobiece odpowiedniki strażników Auschwitz i Buchenwaldu wyróżniały się jeszcze większym okrucieństwem?

Więźniarki obozu Ravensbrück przy pracy (autor nieznany, udostępniono na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 3.0 Niemcy)

Miejsce 3: Roman Sidorski, Korwin-Mikke i historia. Czy Hitler nie wiedział o Holokauście?

Janusz Korwin-Mikke wywołał burzę stwierdzeniem, że nie ma dowodu, by Hitler wiedział o Holokauście. Niestety, wśród komentarzy brakowało rzetelnych historycznych argumentów. Prawdą jest, że żaden dokument nie potwierdza, by Hitler wydał rozkaz rozpoczęcia zagłady Żydów. To jednak nie zamyka tematu.

Synagoga w Monachium zniszczona w czasie nocy kryształowej (fot. Creative Commons Attribution 3.0 Unported)

Miejsce 2: Michał Gadziński, Prawdziwy powód wybuchu I wojny światowej

28 czerwca 1914 r. arcyksiążę Franciszek Ferdynand zginął w Sarajewie z ręki młodego serbskiego nacjonalisty Gawriło Prinicipa. Choć zabójstwo następcy tronu Austro-Węgier było sprawą poważną, wybuch w jego następstwie konfliktu zbrojnego wcale nie był oczywistością. A może I wojna światowa w ogóle nie była nieunikniona?

Rysunek przestawiający niemiecki stosunek do zawartego w 1904 roku Entente Cordiale . John Bull (uosobienie Wielkiej Brytanii) odchodzi z Marianne (personifikacją Francji) przedstawioną jako ulicznica i ubraną w trójkolorową (o czym świadczą heraldyczne tynktury) spódnicę, podczas gdy Niemiec odwraca się z wyższością, udając, że nic go to nie obchodzi

Miejsce 1: Paweł Rzewuski, 10 potraw naszych dziadków, o których warto przypomnieć

Smutne czasy PRL mocno zubożyły polską kuchnię. Dla wielu ludzi rodzima tradycja kulinarna kończy się na schabowych i mielonych. Tymczasem niegdyś jadano rzeczy, które nawet dzisiaj rzadko goszczą na polskich stołach.

Restauracja Kosza przy ulicy Grodzkiej w Krakowie, 1934 r. (fot. ze zbiorów NAC, Koncern Ilustrowany Kurier Codzienny - Archiwum Ilustracji, sygn. 1-G-7056-1, domena publiczna).