Polska

Roman Kuźniar – „Polityka zagraniczna III Rzeczypospolitej” – recenzja i ocena

Wznowiona niedawno książka profesora Kuźniara, reklamowana jako „pierwsza autorska praca na temat polityki zagranicznej po 1989 roku” jest rozszerzonym wydaniem opublikowanej w 2008 roku „Drogi do wolności”, która rok później ukazała się również po angielsku. Rozszerzenie jest dość istotne, bo fragmenty o polskiej dyplomacji po 2007 roku stanowią niemal 1/4 dość obszernego skądinąd dzieła.

Marcin Mleczak

Przegląd imprez historycznych (03.09-09.09.2012)

Jakie ciekawe imprezy historyczne odbędą się w przyszłym tygodniu? Gdzie warto się wybrać? Prezentujemy nasz krótki przegląd wydarzeń z największych miast Polski.

Józef Maria Bocheński – mnich, logik, żołnierz

Józef Maria Bocheński to jeden z najbardziej fascynujących polskich intelektualistów XX wieku. Logik, sowietolog, dominikanin, pilot i ułan, którego pisma zyskały światową sławę.

Gustaw Herling-Grudziński – „Dzienniki pisane nocą”, tom II (1982–1992) – recenzja i ocena

Wydawnictwo Literackie wydało niedawno kolejną edycję „Dzienników pisanych nocą” Gustawa Herlinga-Grudzińskiego. Tom II zawiera zapiski z lat 1982–1992 – okresu przełomowego w historii Polski i Europy. Autor czujnym okiem spoglądał na wydarzenia rozgrywające się w tym czasie i przedstawiał nieraz ich bardzo interesujące analizy. Oprócz tego tom zawiera niezwykle interesujące rozważania na temat ustrojów totalitarnych, ze szczególnym uwzględnieniem komunizmu.

Rafał Łatka

„Róża” - reż. Wojciech Smarzowski – recenzja i ocena filmu

Wojciech Smarzowski ma już swój styl, do którego przyzwyczaił kinomanów. Jednak żaden z jego wcześniejszych filmów nie odnosił się w sposób tak jednoznaczny do wydarzeń historycznych...

Karolina Mochocka

Meksykańska polityka zagraniczna w relacjach Polaków w latach 1959–1979

Państwa Ameryki Łacińskiej budziły w okresie Polski Ludowej duże zainteresowanie wśród polskich podróżników, reportażystów i dyplomatów. Liczne spisane przez nich relacje w różnym stopniu odzwierciedlają sytuację polityczną w Polsce i osobiste zaangażowanie polityczne autorów.

Michał Zgajewski

Odtwórzmy unikatowy wzorzec społeczno-kulturowy! - kilka słów o „Wirtualnym Sztetlu”

Jak wygląda praca przy tworzeniu portalu „Wirtualny Sztetl”? Na nasze pytania odpowiada Martyna Sypniewska - zapraszamy!

Przegląd imprez historycznych (27.08-02.09.2012)

Jakie ciekawe imprezy historyczne odbędą się w przyszłym tygodniu? Gdzie warto się wybrać? Prezentujemy nasz krótki przegląd wydarzeń z największych miast Polski.

Przekujmy ideę solidarności w konkrety - rozmowa z Jakubem Kuflem

Europejskie Centrum Solidarności jest w Polsce coraz lepiej rozpoznawane. Głośno było już w mediach o ambitnych planach dotyczących wystawy stałej ECS. Instytucja ta podejmuje także coraz bardziej intensywne działania w zakresie promowania idei.

Jacek Komuda – „Zborowski” – recenzja i ocena

Piękne było życie w Rzeczypospolitej Zygmunta III! Szlachta walczyła, politykowała i korzystała ze swych wolności. Dobry Bóg dostarczał rozrywek w postaci zagonu tatarskiego, zajazdu sąsiada, sejmiku, zwad itp. Tylko jeden człowiek nie miał możliwości korzystania z tych dobrodziejstw pełną gębą...

Michał Staniszewski

Mat. pras. , Michał Świgoń

Lech Paszkowski - „Na falach życia. Brzegi mórz dalekich” – recenzja i ocena

„Na falach życia” to fascynujące wspomnienia Polaka, którego wichry wojny rzuciły do odległej i nieznanej Australii. Mimo wielu lat spędzonych w tym kraju, ich autor, Lech Paszkowski, nadal uważa się za Polaka i Europejczyka. Napisana z tej perspektywy książka jest doskonałą lekturą nie tylko dla emigrantów.

Jędrzej Jednacz

Newsy

Działalność IPN zagrożona – siedziba Instytutu została sprzedana!

W wystosowanym przez Instytut Pamięci Narodowej komunikacie czytamy, że istnieje bardzo realne niebezpieczeństwo sparaliżowania jego prac. Zdaniem przedstawicieli IPN, przyczyną zaistniałej sytuacji jest niewywiązywanie się Skarbu Państwa ze swoich zobowiązań.

Filip Springer – „Miedzianka. Historia znikania” – recenzja i ocena

Urokliwe miasteczko Kupfeberg – czyli Miedzianka – przestało istnieć. Nagle. Zniknęło z mapy i kart kroniki Dolnego Śląska. Nie pomogła kilkusetwiekowa historia ani spokojne i dostanie życie jego mieszkańców. Historię znikania tego miejsca oraz skrywaną przez lata tajemnicę jego gospodarzy wyjaśnił Filip Springer.

Edyta Starczewska

Zanim zaczniemy dyskusję o powstaniu

Strony dyskusji wielokrotnie podejmują się oceny powstania warszawskiego z punktu widzenia etyki. Nierzadko przy tego typu debatach wkradają się różnego rodzaju uproszczenia i niedomówienia. Warto zatem zastanowić się, co należy ustalić, zanim zacznie się wytaczać argumenty za i przeciw.

Krzysztof Tomasik – „Gejerel. Mniejszości seksualne w PRL-u” – recenzja i ocena

W Polsce Ludowej istniały mniejszości seksualne. To stwierdzenie jest tylko pozornie oczywiste, jednak Krzysztof Tomasik jako pierwszy postanowił zmierzyć się z tym tematem. Udało mu się dokonać swoistego _coming outu_ PRL-u.

Tomasz Siewierski

Paweł Tuchlin: Skorpion atakuje wieczorem

6 sierpnia 1985 roku zapadł wyrok śmierci na jednego z nielicznych w polskiej historii seryjnych morderców. Paweł Tuchlin „Skorpion” podczas trwającej osiem lat zbrodniczej działalności zabił dziewięć kobiet, a jedenaście usiłował pozbawić życia.

Przegląd imprez historycznych (20.08-26.08.2012)

Jakie ciekawe imprezy historyczne odbędą się w przyszłym tygodniu? Gdzie warto się wybrać? Prezentujemy nasz krótki przegląd wydarzeń z największych miast Polski.

Witold Pilecki na Wawel? Nowa inicjatywa akcji „Przypomnijmy o Rotmistrzu”

Czy „Ochotnik do Auschwitz” powinien spocząć w katedrze na Wawelu obok władców i bohaterów historii Polski? Fundacja Paradis Judaeorum, od 2008 r. prowadząca akcję społeczną „Przypomnijmy o Rotmistrzu”, zaproponowała, by przyszły pogrzeb Witolda Pileckiego odbył się właśnie w tym miejscu.

Reportaże/relacje

Sport żydowski w Krakowie - relacja z wystawy

Cóż może skłonić mieszkańca Krakowa lub zwiedzającego miasto turystę do obejrzenia wystawy poświęconej żydowskiemu ruchowi sportowemu w okresie międzywojennym? Dlaczego z tysiąca innych możliwości spędzania czasu w Krakowie miałby wybrać akurat tę? A może wystawa w MHK jest kolejnym wydarzeniem związanym z minionymi już piłkarskimi mistrzostwami Europy i tylko dzięki nim ktokolwiek przypomniał sobie o roli sportu w historii społecznej?

Bartłomiej Czajka

Piotr Załuski – „Zamęt” – recenzja i ocena

Blisko tysiącstronicowa opowieść o losach Adama Mickiewicza, opisuje jego życie od narodzin, aż po śmierć podczas szaleńczej wyprawy.

O tym, jak husarię spieszyć chciano... - polemika

Czy przed Pałacem Prezydenckim powinien stanąć honorowy poczet skrzydlatych jeźdźców? Jak najbardziej tak!

Radosław Sikora

Sławomir Cenckiewicz - „Oczami bezpieki” – recenzja i ocena

Sławomir Cenckiewicz jest postacią niezwykle wyrazistą i chyba nikt nie pozostaje obojętny wobec jego działalności. Nie inaczej jest w wypadku książki od której na dobre rozpoczęła się jego błyskotliwa kariera.

Marcin Łukasz Makowski

„Wolność i Solidarność” nr 3/2012 – recenzja i ocena pisma

Pismo wydawane przez Europejskie Centrum Solidarności porusza ważne tematy z zakresu walki o wolność i oporu przeciw totalitaryzmowi. Znajdziemy tam artykuły dotyczące zarówno historii polskich i europejskich zmagań o wyzwolenie z jarzma komunizmu, jak również studia dotyczące obecnych dysydentów rozsianych po świecie.

Rafał Łatka

Akcja „Góral”: napad na bank w imieniu Polski Podziemnej

Gdy w 1908 roku oddział Organizacji Bojowej PPS potrzebował funduszy na walkę, zdecydowano się zdobyć je w niecodzienny sposób – Józef Piłsudski razem z innymi bojownikami okradł rosyjski pociąg pocztowy wiozący pieniądze do Sankt Petersburga. Trzydzieści pięć lat później dowództwo AK postanowiło spróbować takich samych metod. Akcji został nadany kryptonim „Góral”.

Przegląd imprez historycznych (13.08-19.08.2012)

Jakie ciekawe imprezy historyczne odbędą się w przyszłym tygodniu? Gdzie warto się wybrać? Prezentujemy nasz krótki przegląd wydarzeń z największych miast Polski.

„Halo! Tu Błyskawica...”

8 sierpnia 1944 r. o godz. 9:45 z Warszawy Radiostacja „Błyskawica” nadała pierwszą audycję. Działała ona na rozkaz Komendy Głównej Armii Krajowej. Aż do kapitulacji powstania za pomocą tego skonstruowanego w konspiracji nadajnika informowano Warszawę, Polskę i świat o przebiegu walk powstańczych.

Co znaczy życie na obczyźnie? - wywiad z Lechem Paszkowskim

Nakładem NDAP ukazał się ostatnio trzeci tom pamiętników Lecha Paszkowskiego pt. „Brzegi mórz dalekich”. Zapraszamy na wywiad z tym niezwykłym człowiekiem.

Robert Citino - „Niemcy bronią się przed Polską” – recenzja i ocena

W jaki sposób Polacy przyczynili się do rozwoju armii niemieckiej?

Leszek Molendowski

Korczak odkrył połowę ludzkości - wywiad z Maciejem Sadowskim

5 sierpnia 1942 r. Janusz Korczak i podopieczni prowadzonego przez niego domu dziecka wyruszyli w ostatnią drogę, do obozu śmierci w Treblince. W rocznicę tych tragicznych wydarzeń o postaci wielkiego pedagoga rozmawiamy z Maciejem Sadowskim, autorem książki „Janusz Korczak. Fotobiografia” opublikowanej właśnie przez Wydawnictwo Iskry.

Przegląd imprez historycznych (06.08-12.08.2012)

Jakie ciekawe imprezy historyczne odbędą się w przyszłym tygodniu? Gdzie warto się wybrać? Prezentujemy nasz krótki przegląd wydarzeń z największych miast Polski.

Michał Jagiełło – „Wołanie w górach” – recenzja i ocena

„Wołanie w górach” ma podtytuł „Wypadki i akcje ratownicze w Tatrach”. I jasno to oddaje treść. Tej pozycji przez pomyłkę nie kupi nikt, kto Tatrami zainteresowany nie jest. Najwyraźniej osób zainteresowanych jest jednak wiele (widać to zresztą w samych górach), bo mam właśnie przed sobą już ósme wydanie tej książki. Wydawnictwo określa ją jako bestseller i chyba ma rację.

Grzegorz Maculewicz

Jak czcić to Powstanie?

W imię popularyzacji historii i zbliżenia jej do przeciętnego odbiorcy, z kolejnych rocznic wybuchu Powstania robi się coraz większą farsę. Tragedia tysięcy ludzi zamienia się w radosny festyn, a minuta ciszy w manifestację pożałowania godnych interesów politycznych. Dzień po obchodach nie zadaję sobie pytania czy czcić rocznicę wybuchu Powstania, ale jak to robić.

Żandarmeria AK w powstaniu warszawskim

Powstanie warszawskie wzbudza wiele skrajnych emocji. Podział między stronami dyskursu jest radykalny − od traktowania powstańców jak aniołów z biało-czerwonymi opaskami, po oskarżenia o zniszczenie miasta i nieprzemyślany zryw. Prawda jednak rzadko kiedy jest czarno-biała, o czym może świadczyć istnienie takiej formacji, jak żandarmeria AK.

Tomasz Leszkowicz , Piotr Kujko

Mariusz Urbanek – „Zły Tyrmand” – recenzja i ocena

Książka autorstwa Mariusza Urbanka jest ciekawym zapisem oddającym, jak Leopold Tyrmand był postrzegany przez osoby mu współczesne. Często są to także relacje osób, które zostały wcześniej opisane w jego pracach, wyrażające zarówno sympatię dla tytułowego bohatera, jak i chłodny dystans do niego.

Rafał Łatka

Reportaże/relacje

Powązki Wojskowe - miejsce wiecznego spoczynku Powstańców (fotoreportaż)

1 sierpnia to tradycyjnie dzień obchodów rocznicy wybuchu powstania warszawskiego - bohaterskiego i tragicznego zrywu Armii Krajowej. O godz. 17:00 (Godzina „W”) na Cmentarzu Wojskowym na warszawskich Powązkach rozpoczną się uroczystości ku czci powstańców. To właśnie tam pochowana jest większość polskich żołnierzy walczących w stolicy od 1 sierpnia do 2 października 1944 r.

Wspomnienia

In memoriam – Anna Katarzyna Sucheni-Grabowska (1920–2012)

Przedwczoraj (30 lipca 2012) zmarła prof. Anna Sucheni-Grabowska, wybitny historyk nowożytności. Dziś wspominamy jej postać.

Michał Kozłowski

Janusz Kusociński – fenomen światowych bieżni

Był jednym z najsławniejszych polskich sportowców w dwudziestoleciu międzywojennym. Stał się bohaterem polskiej ekipy na Igrzyskach Olimpijskich w Los Angeles. 31 lipca 1932 r. Janusz Kusociński został mistrzem olimpijskim w biegu na 10 000 metrów.

Rolą pisarza jest zaintrygować czytelnika - wywiad z Andrzejem Dudzińskim

Kto tak naprawdę odkrył Amerykę? Jak należy popularyzować historię? O tym rozmawiamy z Andrzejem Dudzińskim, autorem książki "„Manuskrypt Jana Żeglarza”":http://histmag.org/?id=6866, wydanej niedawno przez Wydawnictwo Bukowy Las.

Aleksander Krawczuk – „Polska za Nerona” – recenzja i ocena

Jaka „Polska za Nerona”? Przecież Polska jeszcze wtedy nie istniała! – krzykniecie oburzeni. Państwo polskie rzeczywiście nie, jednak autorowi chodzi tu o ziemie zajmowane obecnie przez nasz kraj. Snop światła na ten obszar rzuca nam Pliniusz, pisząc o wyprawie szlakiem bursztynowym w czasach Nerona.

Ryszard Struck

„Pan tu nie stał” – recenzja i ocena gry planszowej

Patrząc na sukces ipeenowskiej „Kolejki” i dodatku do niej o wdzięcznej nazwie „Ogonek”, można było przypuszczać, że znajdą się inni producenci pragnący wykorzystać wzbudzoną przez tę grę falę planszowego zainteresowania PRL-em. Wydawnictwo Egmont podjęło to wyzwanie wypuszczając na rynek grę „Pan tu nie stał”. Ukazała się ona pod patronatem portalu Histmag.org.

Łukasz Męczykowski

Przegląd imprez historycznych (30.07-05.08.2012)

Jakie ciekawe imprezy historyczne odbędą się w przyszłym tygodniu? Gdzie warto się wybrać? Prezentujemy nasz krótki przegląd wydarzeń z największych miast Polski.

Świat według „Wędrowca” (luty 1881)

Czy narzekaliście kiedyś na głupotę polskich parlamentarzystów? Z pewnością tak. Warto jednak sięgnąć do „Wędrowca” z lutego 1881 roku, aby zobaczyć, że w porównaniu z ówczesnymi przedstawicielami do serbskiego parlamentu, z naszymi nie jest tak źle. O czym jeszcze pisano w lutowych numerach „Wędrowca”?

Co dalej z „czterema śpiącymi”? Internauci podzieleni

Sprawa dalszych losów Pomnika Braterstwa Broni (znanego powszechnie jako „czterej śpiący”) ciągle wzbudza wiele kontrowersji. Po opublikowanych w naszym serwisie tekstach polemicznych w tej sprawie wybuchła żywiołowa dyskusja.

Tadeusz A. Kisielewski – „Po zamachu” – recenzja i ocena

Historykom i entuzjastom historii, którzy interesują się najgłośniejszymi i najbardziej tajemniczymi wydarzeniami z drugowojennych dziejów Polski, Tadeusza A. Kisielewskiego zapewne nie trzeba przedstawiać. Dzięki swoim bestsellerom o Katyniu i Gibraltarze trwale wpisał się w dyskurs na ich temat, a jego tezy zdobyły tyle samo opinii pochlebnych, co krytycznych.

Tomasz Piotr Michalik

Polskie sukcesy olimpijskie okiem kamery

Reprezentanci Polski występują na letnich Igrzyskach Olimpijskich od 1924 roku. Ich występy są często źródłem dumy i radości. Wiele z nich, zarejestrowanych oczami kamery, cieszyć nas może do dziś. Jak wyglądały polskie sukcesy olimpijskie?

Mariaż współczesności z historią

15 lipca 1410 roku wojska polsko-litewskie króla Władysława Jagiełły pokonały siły krzyżackie pod Grunwaldem. Już wtedy król za radą możnych ustanowił ten dzień świętem narodowym, hucznie obchodzonym we wszystkich krakowskich kościołach. Nie spodziewano się chyba jednak, że pamięć o bitwie przetrwa ponad 600 lat.

Marcin Sałański

Michał Świgoń , Mat. pras.

Marcin Ciszewski - „Upał” – recenzja i ocena

Marcin Ciszewski w swojej najnowszej powieści znów zmienia polską historię, tym razem jednak jest to historia najnowsza.

Maciej Skup

Newsy

Odnajdą szczątki gen. Emila Fieldorfa „Nila”?

W czasie prac ekshumacyjnych prowadzonych przez Instytut Pamięci Narodowej na terenie Powązek Wojskowych odkryto już pierwsze szczątki. W bezimiennych mogiłach poszukiwane są szczątki bohaterów polskiego podziemia w tym m.in. gen. „Nila”.

Piorunochrony w dawnej Polsce

W nauce nieustannie dokonują się małe rewolucje. Nowe odkrycia zmuszają uczonych do odrzucenia zastałych poglądów i otwierają nieznane wcześniej możliwości. Nie inaczej było w przypadku postępu ochrony przed zagrożeniem piorunowym.

Piotr Gołąb

Ryszard Wolański – „Już jestem taki zimny drań” – recenzja i ocena

Eugeniusz Bodo reżyser, scenarzysta, producent i aktor, jedna z najważniejszych postaci kina II RP. Niepoprawny amant, który złamał niejedno serce fanki. Wydawnictwo Rebis tej wiosny zaprezentowało jego biografię.

Pozwólmy im spać, ale obudźmy prawdę

Pomnik Braterstwa Broni na warszawskiej Pradze budzi wśród Polaków wiele kontrowersji. Jego przestawienie w związku z budową II linii metra spór ten zaostrzyło. Dla wszystkich jego przeciwników moment ten stał się okazją do usunięcia tej szpetnej bryły, uznawanej za najbrzydszy pomnik Warszawy. Większość sprzeciwiających się jego istnieniu nie odwołuje się jednak do wątpliwych walorów artystycznych. Dla tych ludzi pomnik „czterech śpiących” symbolizuje fałsz i obłudę, jaką przez wiele lat karmili Polaków rodzimi komuniści i ich ideowi kierownicy z Moskwy.

Tomasz Roguski

Przejęcie władzy w Polsce przez komunistów – kalendarium

Przez wiele lat 22 lipca był świętem państwowym. Dla komunistów był mityczną datą początku nowej państwowości. Przejęcie władzy w Polsce przez komunistów było jednak procesem długim, a jego źródła odnaleźć możemy już w roku 1939. Jak to się stało, że Polska stała się państwem komunistycznym i jakie wydarzenia do tego doprowadziły?

Zdążyć na 22 lipca, czyli ile jest MDM-u w MDM-ie?

O Marszałkowskiej Dzielnicy Mieszkaniowej napisano już niemało, nie zawsze z sensem, ale często emocjonalnie. Obok prac wartościowych, opartych na rzetelnych badaniach pojawiają się także efemerydy „antropologiczno-socjologiczne”, których żywot bywa niezwykle krótki i to pomimo niezwykle nachalnej promocji. I nie można tu mieć wielkich pretensji do autorów: chcieć to nie zawsze znaczy móc. Przekonali się o tym także sami autorzy koncepcji MDM-u, który właśnie dziś obchodzi swoją rocznicę.

Andrzej Skalimowski

Gabriela Nastałek-Żygadło

Femme fatale, czyli wszystko co powinniście wiedzieć o słynnych kobietach dwudziestolecia międzywojennego

Femme fatale: piękne, utalentowane, inteligentne. Zostawiły po sobie trwały ślad w dziejach. Szokowały i intrygowały. Nie bały się iść pod prąd ówczesnych konwenansów. Aktorka, projektantka mody i malarka – ikony dwudziestolecia międzywojennego. Zaznały chyba wszystkiego... oprócz prawdziwej miłości.

Newsy

Andrzej Łapicki nie żyje

Ogromnie smutna informacja dotarła dziś z Warszawy. W wieku 88 lat zmarł dziś wybitny aktor Andrzej Łapicki.

Michał Przeperski, Mat. pras.

Pozwólcie im spać!

Na Placu Wileńskim w Warszawie ruszyła odbudowa Pomnika Braterstwa Broni (zwanego złośliwie „Pomnikiem czterech śpiących”). Grupa okolicznych mieszkańców sprzeciwia się tej inwestycji, wysuwając argumenty odwołujące się do estetyki otoczenia i historii postumentu będącego częścią monumentu. Czy sen posępnych figur żołnierzy z pepeszami – zgodnie z wolą mieszkańców i grupy historyków – powinien zostać przerwany raz na zawsze?

Szlachecka Gra Karciana „Veto” – recenzja i ocena

Kimżeś, panie bracie? Radziwiłła stronnikiem, Wiśniowieckiego rycerzem, a może pogańskim Osmanem? Siadajcie do stołu, rychło tego dojdziem!

Przemysław Mrówka

Przegląd imprez historycznych (23.07-29.07.2012)

Jakie ciekawe imprezy historyczne odbędą się w przyszłym tygodniu? Gdzie warto się wybrać? Prezentujemy nasz krótki przegląd wydarzeń z największych miast Polski.