Mieszko I (zm. 992)
Ilu braci naprawdę miał Mieszko I? (domena publiczna) Nie jest znana dokładna data narodzin Mieszka I (zm. 992) – historycy skłaniają się przede wszystkim ku okresowi 922–945 r., z bliższym wskazaniem na późniejszą datę. Władzę nad plemieniem Polan przejął prawdopodobnie ok. 960 r. z rąk swojego zmarłego ojca – przyjmuje się, że był to Siemomysł, choć najczęściej nie jest to postać uznawana historycznie.
W momencie objęcia władzy pod panowaniem Mieszka znajdowały się tereny zamieszkałe przez plemię Polan (dziś obszary Wielkopolski) oraz Goplan, a także prawdopodobnie jeszcze inne ziemie. Oprócz integracji tych terytoriów, Mieszko postawił sobie za cel dalszą ekspansję, ruszając m.in. przeciwko Wolinianom i Wieletom na północy. Geopolityczne położenie Piasta nie należało do najłatwiejszych – prócz licznych, niekoniecznie przychylnych plemion słowiańskich, władca Polan musiał mierzyć się również z zagrożeniem ze strony margrabiów niemieckich. Z całą pewnością Mieszko był zmuszony płacić Geronowi z Marchii Wschodniej trybut, nie można jednak stwierdzić, czy doszło ze strony tego drugiego do najazdu i i złupienia ziem Mieszka.
Ok. 965 r. nastąpiło porozumienie między Mieszkiem a władcą czeskim Bolesławem Srogim, które zaowocowało mariażem Mieszka z córką Bolesława, Dobrawą (Dąbrówką). Następnym istotnym krokiem było przyjęcie chrztu z rąk czeskich, które – jeśli nie było podyktowane głównie względami politycznymi – to z całą pewnością miało dalekosiężne polityczne konsekwencje. Dzięki owemu aktowi państwo pierwszego piastowskiego władcy otworzyło sobie drogę do politycznych porozumień z pozostałymi krajami chrześcijańskimi w Europie, z kolei żaden ościenny władca nie mógł zaatakować ziem polskich pod pretekstem chrystianizacyjnym. Wkrótce Kościół zaczął organizować tu również swoje pierwsze struktury.
Prawdopodobnie właśnie w tym okresie Mieszko po raz pierwszy pojawił się w zapiskach, konkretnie w relacji kupca i podróżnika Ibrahima ibn Jakuba. W 967 roku z kolei władca stoczył zwycięską bitwę z grafem Wichmanem i Wolinianami, która pozwoliła mu zająć ziemie na Pomorzu, m.in. wokół ujścia Odry. W kolejnych latach na wschodzie księciu udało się zdobyć m.in. Ziemię Sandomierską oraz, być może, Grody Czerwieńskie. Na zachodzie wciąż jednak trwały spory z niemieckimi władcami, a najsłynniejszym wydarzeniem z tym faktem związanym była bitwa pod Cedynią w 972 roku, kiedy to wojska Mieszka zmierzyły się z siłami margrabiego Marchii Łużyckiej Hodona. Szczególną rolę odegrał tu brat Mieszka, Czcibor, który w drugiej fazie starcia pomógł rozbić siły wroga.
Mniej więcej w 977 roku zmarła Dobrawa, a wkrótce potem książę Polan pojął za żonę Odę Dytrykównę, córkę margrabiego Marchii Północnej. Małżeństwo to zdecydowanie poprawiło pozycje Mieszka na arenie politycznej w tej części kontynentu. Sam władca w latach 80. X wieku chętnie angażował się m.in. w spory wewnętrzne, jakie miały miejsce w Rzeszy. Początkowo w walce o wpływy wspierał Henryka Kłótnika, a od ok. 985 roku przeszedł na stronę małoletniego cesarza Ottona III. Sojusz budowany z Rzeszą odbił się na poprawnych dotychczas relacjach z Czechami.
Prawdopodobnie ok. 990 roku zajął tereny Śląska i Małopolski, które wcześniej znajdowały się pod władaniem czeskim. W 991 roku powstało Dagome iudex, ważny dokument, w którym władca (utożsamiany z postacią Mieszka) oddaje swoje państwo pod opiekę Stolicy Apostolskiej. Rok ten to także czas zjazdu w Kwedlinburgu, w którym wzięli udział Mieszko i Otton. Były to jednak ostatnie lata panowania księcia – Mieszko I z dynastii Piastów zmarł, jak wskazują zapiski, 25 maja 992 roku.
Chrzest Polski wg Jana Matejki (domena publiczna) Mieszko I – często zadawane pytania:
Czy Mieszko I był wikingiem?
Mieszko I czasem łączony jest ze skandynawskim pochodzeniem – mówi się, że był to wiking, który po prostu przejął w pewnym momencie władzę wśród plemienia Polan. Nieco bardziej szczegółowa teoria traktuje o tym, jakoby książę był Waregiem – wątki północne pojawiały się w biografii Mieszka jeszcze w okresie międzywojennym. Zdania historyków na temat korzeni władcy są podzielone, ale z całą pewnością nie ma jednoznacznych dowodów w tym zakresie. Co więcej istnieją też teorie łączące Mieszka np. z terenem Moraw. [CZYTAJ WIĘCEJ]
Co wydarzyło się po tym, gdy Mieszko przyjął chrzest?
Rok 966 to moment przełomu – chrzest Mieszka, który wówczas nastąpił, uważa się symbolicznie za początek państwa polskiego. Należy jednak pamiętać, że na chrześcijaństwo przeszedł jedynie władca z niewielką grupą oddanych ludzi, podczas gdy zdecydowana większość poddanych wciąż wyznawała kulty pogańskie. Proces chrystianizacji był długi i momentami trudny, z całą pewnością miał on jednak realny wpływ na zmiany w życiu codziennym mieszkańców polskiego księstwa. [CZYTAJ WIĘCEJ]
Czy przed czasami Mieszka istniało „Imperium Lechitów”?
Trzeba jasno i wyraźnie powiedzieć: nigdy nie istniało coś takiego jak „Wielka Lechia” czy „Imperium Lechitów”. Jest to wymysł oparty na fałszywych źródłach i manipulacji faktami – jednym słowem, wielki fantazmat. Nie oznacza to oczywiście, że przed 966 rokiem na ziemiach wchodzących później w skład Polski istniała bezludna pustynia. To temat szeroki, na który warto spojrzeć chłodnym okiem – i nie iść na historiograficzne skróty. [CZYTAJ WIĘCEJ]
Skąd się wzięli Polacy?
Świadomość narodowa we współczesnym rozumieniu kształtowała się dopiero w XIX wieku – nie oznacza to jednak, że nie możemy mówić o historii Polaków w kontekście wieków średnich. Co zostanie, gdy odłożymy na bok hipotezy o północnoeuropejskim pochodzeniu pierwszego polskiego władcy, Mieszka, oraz „turbolechickie” mity? [CZYTAJ WIĘCEJ]
