Mateusz Balcerkiewicz

Najskuteczniejszy sposób walki z epidemią w historii

Szczepionki. No tak, ale mówimy o przeszłości, a dawniej szczepionek nie było. W takim razie co? Mieszanki ziół, stroje ochronne, a może inne, bardziej nietypowe sposoby?

„Europa Universalis II” za darmo! Ale trzeba się pośpieszyć

Z okazji dwudziestolecia powstania gra „Europa Universalis II” udostępniona została za darmo. Trzeba się jednak śpieszyć, gdyż oferta jest ograniczona czasowo. Sprawdź, gdzie pobrać swój egzemplarz gry.

Porównanie wielkości niemieckich czołgów Video

W jednych człowiek mieścił się tylko na leżąco, inne były wielkości budynku. Poznajcie historię niemieckiej broni pancernej od najmniejszego do największego pojazdu!

Detonacja Tallboya w Świnoujściu Video

Niedawno odnaleziona przez płetwonurków bomba Tallboy została unieszkodliwiona poprzez kontrolowaną detonację. Podwodny wybuch był niezwykle widowiskowy, zobaczcie sami!

Hellish Quart: pierwsze wrażenia, czyli „symulator Wołodyjowskiego” w akcji

Zapomnijcie o realistycznym systemie walki mieczem z „Kingdom Come: Deliverance”. Tu jest coś o wiele ciekawszego!

Skąd wzięły się trofea? Video

Dziś świadectwem triumfu są zazwyczaj puchary, medale czy dyplomy. Jednak skąd się wziął zwyczaj wręczania upamiętniających zwycięstwo przedmiotów i co ma z tym wspólnego starożytne pole bitwy? Sprawdźcie sami!

Wywiady

Kiedy ludzie duszą w sobie tabu Holocaustu: Wywiad z Ireną Wiszniewską

Co kierowało ludźmi, którzy brali udział w pogromach Żydów? Jak z pamięcią o „trudnych” przodkach radzą sobie ich rodziny? Pytamy o to Irenę Wiszniewską, autorkę książki „Tajemnica rodzinna z Żydami w tle”.

„Iron Harvest” – recenzja i ocena

Wreszcie doczekaliśmy się dużej komputerowej gry strategicznej inspirowanej wojną polsko-bolszewicką! I to takiej, która pełnymi garściami czerpie od najlepszych z gatunku. Jest jednak i niespodzianka - w „Iron Harvest” Polska została Polanią, a nad tyralierami piechoty górują potężne mechy bojowe.

Westerplatte – dobrze przygotowany sukces

Obco brzmiąca nazwa Westerplatte stała się symbolem walki do końca jeszcze w trakcie kampanii wrześniowej. Jak doszło do tego, że polscy żołnierze wytrwali siedem dni na półwyspie, którego początkowo nie chciano nawet na placówkę wojskową?

Estońska „śpiewająca rewolucja”

Józef Stalin powiedział kiedyś, że „rewolucji nie robi się w białych rękawiczkach”. Niezwykły przykład, jaki stanowi estońska „śpiewająca rewolucja” pokazuje, że w pewnych okolicznościach do niepodległości można dojść śpiewając piosenki i trzymając się za ręce.

Józef Piłsudski… z trochę innej strony

O tym, że Józef Piłsudski „wielkim mężem stanu był” nie trzeba przekonywać chyba nikogo. Ale poza zwycięstwem nad bolszewikami i kluczową rolą w odrodzeniu państwa polskiego ta niezwykła postać ma w życiorysie wiele innych, ciekawych epizodów.

50 lat Queen: Royal Mail uhonorował zespół

18 lipca 1970 roku zespół Queen zagrał swój pierwszy koncert w Imperial College. Już w 2013 roku muzycy otrzymali upamiętniającą to wydarzenie nagrodę PRS for Music Heritage Award. Jednak z okazji przypadającego w tym roku pięćdziesięciolecia działalności przedsiębiorstwo pocztowe Royal Mail postanowiło upamiętnić brytyjską grupę w wyjątkowy sposób.

Wyprawy krzyżowe Podcast

Czy krucjaty były walkami o sacrum i profanum, czy o sacrum przeciw profanum? Jakie były motywacje papiestwa, a jakie wodzów takich jak Karol Młot czy Saladyn? Posłuchaj fragmentu audiobooka „Wyprawy krzyżowe. Zderzenie dwóch światów”!

Bitwa Warszawska i jej konsekwencje MAPA

Bitwa Warszawska, rozgrywająca się w dniach 13-25 sierpnia 1920 roku, była punktem zwrotnym wojny polsko-bolszewickiej. Kluczowe jej wydarzenia oraz inne polskie boje w obronie suwerenności państwa obrazuje mapa „Odbudowa Państwa Polskiego w latach 1918-1922”.

Mafia: sycylijscy ludzie honoru

Historia mafii sycylijskiej stała się pożywką wielu legend, w dużej mierze za sprawą książki „Ojciec chrzestny” Maria Puzo oraz filmu o tym samym tytule. Kim byli i skąd się wzięli gangsterzy, którzy sami określali siebie mianem „ludzi honoru”?

„Zdrajca” – reż. Marco Bellocchio – recenzja i ocena filmu

Na festiwalu w Cannes publika nagrodziła „Zdrajcę” kilkunastominutową owacją. Ja już wiem, dlaczego. I wy też koniecznie powinniście się dowiedzieć!

Wywiady

„Dwie twarze. Życie prywatne morderców z Auschwitz” - wywiad z autorką

„Każda książka o Auschwitz pozostawia w mojej duszy cień i sprawia, że nie śpię po nocach” - mówi Nina Majewska-Brown, której nowy tytuł „Dwie twarze. Życie prywatne morderców z Auschwitz” trafił właśnie na półki księgarni. Rozmawiamy o codzienności w obozie i wokół niego, żonach i dzieciach esesmanów oraz emocjonalnej stronie badań nad źródłami.

Redakcyjne

Premiera: Mateusz Balcerkiewicz – „Wojna Jasia. Polski żołnierz w walce z bolszewikami”

„Wojna Jasia” to opowieść o jednym z najwspanialszych epizodów w historii polskiego oręża. Sto lat temu, wkrótce po odzyskaniu niepodległości, nasi żołnierze musieli ponownie stanąć do boju. Pod Ossowem, Radzyminem, Dęblinem i Mińskiem Mazowieckim walczyli z bolszewikami o suwerenność młodego państwa i wyszli z tego starcia zwycięsko. Jako wojskowi i jako obywatele Rzeczypospolitej.

Ruszają poszukiwania wraku ORP Orła: czy odnajdziemy legendarny okręt?

ORP Orzeł ostatni raz wypłynął na patrol bojowy 23 maja 1940 roku, by już nigdy z niego nie powrócić. Jego los pozostaje nieznany. Grupa poszukiwaczy ma ustalić, co stało się z polskim okrętem podwodnym.

Na tropie Diany di Cardony Podcast

Współcześni biografowie polskiego króla Zygmunta II Augusta oskarżają Dianę di Cardonę o zarażenie monarchy syfilisem. Okazuje się jednak, że w jej historii prawda zmieszała się z fikcją literacką i tak radykalne osądy zasługują na ponowną weryfikację. Posłuchaj!

Zanim zapłonął Wołyń – rzeź Humania 1768 Podcast

Kiedy w 1943 roku wołyńskie wioski spływały krwią, z pewnością wielu przypominało sobie historie opowiadane przez dziadków, a wśród nich tę szczególnie okrutną. Posłuchaj!

Rewolucja węgierska 1956 roku i jej konsekwencje

Wolnościowy zryw bez militarnych szans na powodzenie, którego krwawa pacyfikacja być może przypieczętowała los komunizmu w Europie. Premier, który swoją nieprzejednaną postawę przypłacił życiem. Czym było powstanie węgierskie z 1956 roku?

Sympozjony jako uczta dla ciała i ducha: życie towarzyskie greckiej arystokracji Podcast

Sympozjony a społeczeństwo: Myśląc „sympozjon”, wyobrażamy sobie rozpasane uczty, zakrapiane dużymi ilościami alkoholu. Nie była to jednak tylko droga rozrywka. Jakie znaczenie miały sympozjony w życiu publicznym? Jak wiązały się ze sferą polityczną oraz kulturalną? Posłuchaj!

Wiktoria 1920: przez kolejne tygodnie ramię w ramię z przodkami

Wiosną 1920 roku przyszłość Polski została postawiona na ostrzu noża. Nadchodzący czas miał zadecydować o losach kraju. O czym w tamtych dramatycznych chwilach pisało i myślało pokolenie naszych dziadków i pradziadków? Histmag.org wraz z Ośrodkiem KARTA zaprasza do odbycia podróży do świata Polaków sprzed stu lat.

Liberum veto: „nie pozwalam”, przez które upadła Rzeczpospolita? Podcast

Liberum veto pierwszy raz w historii Rzeczpospolitej zastosowano 9 marca 1652 roku. Choć Władysław Siciński, poseł z ziemi upickiej, krzycząc "nie pozwalam" miał do tego pełne podstawy prawne, do historii przeszedł jako zdrajca, który zapoczątkował upadek państwa polsko-litewskiego. Czy słusznie? Posłuchaj!

NPA: program kosmiczny Józefa Piłsudskiego Zdjęcia

Nie święcił żadnych sukcesów, ani nie pozostawił po sobie szczególnego dziedzictwa. Być może dlatego dziś prawie nikt o nim nie pamięta. Powstały w międzywojniu z inicjatywy Marszałka Piłsudskiego Narodowy Program Aeronautyczny istniał jednak naprawdę i odpowiadał za planowanie lotów w kosmos.

Sprzeciw wobec apartheidu w RPA

W 1990 roku Republika Południowej Afryki oficjalnie odeszła od zbrodniczej polityki apartheidu. Sposób w jaki tego dokonano budzi nadzieję, że wspólne budowanie jednego kraju przez ludzi o różnych kolorach skóry jest możliwe.

Książę Karol zakażony koronawirusem

Rzecznik prasowy Clarence House (rezydencji królewskiej w Londynie) podaje, że u 71-letniego syna królowej Elżbiety II potwierdzono obecność wirusa SARS-CoV-2. Występują u niego łagodne objawy choroby.

Kunegunda: córka Kazimierza Wielkiego Podcast

Kunegunda – młodsza córka króla Polski Kazimierza III Wielkiego i Anny Aldony – nie zaznała małżeńskiego szczęścia. Została co prawda poślubiona księciu bawarskiemu Ludwikowi, ale z powodu rodzinnych sporów przez lata nie mogła zamieszkać w ojczyźnie męża. Posłuchaj!

10 historycznych gier mobilnych, które umilą czas #zostanwdomu

Jeśli nudzisz się w domu i nie masz ochoty wstawać z kanapy... czemu nie spróbować historycznych gier na smartfony? Podpowiadamy najciekawsze pozycje dostępne w Google Play.

Fenomenalny film - rekonstrukcja walk o Wyry z września 1939

Fundacja im. Grupy Operacyjnej „Śląsk” 1939 opublikowała na swoim facebookowym profilu film, będący rekonstrukcją walk w okolicach Wyr z 1-2 września 1939 roku. Zobaczcie sami!

Historia uczy: #zostanwdomu

Jeśli nie musisz, nie wychodź z domu. Jeżeli to możliwe - pracuj zdalnie, unikaj dużych skupisk ludzi, imprez, a zamiast udziału w niedzielnej mszy św. - obejrzyj retransmisję. Historia mówi: w przeciwnym razie możesz poważnie przyłożyć rękę do zwiększenia liczby ciężko chorujących.

Koronawirus: szkoły i uczelnie w Polsce zamknięte

Premier Mateusz Morawiecki poinformował właśnie, że wszystkie placówki edukacyjne w kraju zostaną zamknięte na co najmniej dwa tygodnie.

Niemcy o Polakach we Wrześniu 1939 roku: „bronili się naprawdę dzielnie” Podcast

Powyższe słowa pochodzą ze wspomnień Ernsta Päppera, jednego z wielu zwykłych żołnierzy Wehrmachtu, przekraczających 1 września 1939 roku polską granicę. Co myśleli Niemcy o Polakach we Wrześniu 1939 roku? Jak postrzegali tych, z którymi musieli się zmierzyć w bitwie? Posłuchaj!

Tom i Jerry mają ponad 80 lat! Zobacz pierwszy odcinek z 1940 roku

Ciężko w to uwierzyć, ale to prawda! Pierwszy odcinek Toma i Jerry'ego ukazał się 10 lutego 1940 roku. Z parą staruszków czas obszedł się nader łaskawie – bawią dziś tak samo dobrze jak wtedy, gdy toczyła się jeszcze II wojna światowa. Sprawdźcie sami!

Bajki i ich znaczenie. O czym marzył chłop? Podcast

Zdecydowana większość z nas miała w dzieciństwie do czynienia z historiami o krwawym zakończeniu autorstwa braci Grimm. Ale czy wiemy skąd wzięły się te opowieści, co nam mówią o ludziach którzy je opowiadali, oraz – co najciekawsze – jak brzmiały ich osiemnastowieczne pierwowzory? Posłuchaj!

Animowany Superman z 1942 roku

Spójrzcie na niebo! To ptak? To samolot? Nie, to Superman! A czym zajmował się w 1942 roku? Trafił do Japonii i potajemnie zatapiał statki. Zobaczcie sami animację „Superman: Eleventh Hour".

Niepodległość Tybetu – wielowiekowa bitwa wciąż się toczy

XIV Dalajlama ma poważny problem. Niepodległość Tybetu to sprawa dziś, delikatnie mówiąc, niemodna. Co więcej, po jego śmierci międzynarodowy posłuch dla emigracyjnego rządu może przepaść całkowicie. Ale starzejący się duchowy przywódca wpadł na pomysł, który musi doprowadzać Chińczyków do furii.

Nieznane powojenne losy Iny Benity: tajemnica z Rhumspringe Podcast

Ina Benita przeżyła wojenną zawieruchę i znalazła schronienie w Dolnej Saksonii. Do tej pory najczęściej twierdzono, że jedna z najpiękniejszych przedwojennych aktorek zginęła w kanałach w drodze do Śródmieścia w czasie Powstania Warszawskiego... Posłuchaj!

Miecz – zabójczo skuteczny symbol Podcast

We współczesnym rankingu broni białej palma pierwszeństwa bez dwóch zdań przypada mieczowi. Nie zawsze jednak łączy się to ze znajomością jego znaczenia. Czy używać mogli go nie tylko rycerze, lecz także kapłani i chłopi? I czy w ogóle warto było dobyć miecza na polu bitwy? Co jeszcze warto wiedzieć na temat tego oręża? Posłuchaj!

„Oficer i Szpieg” - reż. Roman Polański - recenzja i ocena filmu

Niewinnie skazany człowiek i agent kontrwywiadu, który chce dociec prawdy. Po drugiej stronie francuski Sztab Generalny, strzegący swoich kompromitujących tajemnic za wszelką cenę... „Oficer i Szpieg” - nowy film Romana Polańskiego to pasjonujące, choć mało dynamiczne kino szpiegowskie.

Powstaje pierwsza gra mobilna o wojnie polsko-bolszewickiej

Na stulecie polskiego zwycięstwa w Bitwie Warszawskiej i wojnie polsko-bolszewickiej Fundacja Interaktywna przygotowuje mobilną grę strategiczną. Wersję alpha można już przetestować!

Zrzeszenie „Wolność i Niezawisłość” – jak WiN stawiła opór bez przemocy?

WiN była organizacją – paradoksem. Twór o charakterze cywilnym, którego kadry stanowili wojskowi. Działająca w konspiracji, a jednak dążąca do wyprowadzenia jak największej liczby ludzi z lasu do normalnego życia. Żołnierze, którzy walczyli o niepodległą Polskę nie z bronią w ręku, a na drodze polityki i wpływu społecznego.

Odkryto nieznany film z Warszawy w 1939 roku

Zwierzęta z warszawskiego ZOO, wynoszenie zbiorów Państwowego Muzeum Zoologicznego i obrazy stolicy w pierwszych dniach okupacji - między innymi to obejrzymy na niepublikowanym wcześniej filmie nieznanego autorstwa, który we współpracy z muzeum Haus der Natur udostępnił Wojciech Zabłocki. Trzeba to zobaczyć!

Wywiady

Na planie „Piłsudskiego”. Wywiad z rekonstruktorem

Premiera „Piłsudskiego” już za nami, a my zajrzeliśmy za kulisy produkcji razem z doświadczonym rekonstruktorem Mateuszem Haberkiem. Rozmawiamy o dniu na planie, historycznej zgodności filmu, postaci samego Marszałka i nie tylko!

Bunty w Gułagu: reżim Stalina kontra łagiernicy

Ucieczka z Gułagu w ZSRR nie należała do łatwych. Ale byli i tacy, którzy spróbowali czegoś jeszcze trudniejszego – zmiany łagrów w lepsze miejsce.

23 sierpnia 1919 roku wybuchło powstanie sejneńskie

23 sierpnia 1919 roku Polacy wystąpili z bronią w ręku przeciwko litewskiej ekspansji. O zrywie pamięta dzisiaj niewielu, choć zakończył się on militarnym zwycięstwem strony polskiej.

Strajk włókniarek łódzkich w 1971 roku: lemiesze zamiast mieczy

Po wydarzeniach z grudnia 1970 roku kolejna fala strajków miała przetoczyć się przez Polskę Ludową w lutym 1971 roku. Miejscem, w którym wybuchł strajk włókniarek, była spokojna – jak sądzono – Łódź. Kobiety, stanowiące nawet do 80% załogi tamtejszych fabryk, pokonały pozornie wszechwładną partię.

Nowy singiel Rammstein krytyką historii Niemiec?

Po dziesięciu latach Rammstein, słynny metalowy zespół zza Odry, wydaje nowy album, z którego pierwszy singiel trafił właśnie do serwisu Youtube.

„We. The Revolution” – recenzja i ocena gry

W grze „We. The Revolution” żywot paryskiego sędziego nie należy do łatwych. Jak jednocześnie uniknąć gniewu tłumów i zadowolić przełożonych, a przy tym nie zaniedbać rodziny? I czy w takich warunkach ferowanie sprawiedliwych wyroków jest jeszcze w ogóle możliwe? Wielka Rewolucja, czy marzenia ściętej głowy?

Z czego śmiali się żołnierze? Humor w prasie wojskowej czasów wojny polsko-bolszewickiej

Służba wojskowa, zwłaszcza na wojnie, może budzić bolesne doświadczenia i traumy. Żołnierze szukali różnych sposobów na ich oswojenie. Czy może być lepszy, niż zakpienie sobie z wojny i śmierci? Narzędziem rozpropagowania żołnierskiego humoru w latach 1919-1920 była prasa wojskowa.

Zaślubiny Polski z morzem: ile było „ślubów” z Bałtykiem?

Zaślubiny Polski z morzem kojarzą nam się przede wszystkim z gestem generała Hallera w 1920 roku, czasem zaś też z uroczystością w Kołobrzegu w marcu 1945 roku. Wydarzeń tych w naszej XX-wiecznej historii było jednak więcej.

Władysław II Jagiełło – litewski niedźwiedź na tronie

Władysław Jagiełło według Jana Długosza miał nie pić alkoholu, lubił zaś długie kąpiele, długie przesiadywanie w wychodku oraz skromny ubiór. Jakim władcą Polski był założyciel dynastii Jagiellonów?

Chutulun – mongolska władczyni zapasów

Marco Polo pisał, że aby zdobyć rękę Chutulun, mężczyzna musiał zwyciężyć ją w pojedynku zapaśniczym. Wpisowe na walkę wynosiło sto koni. Gdy podróżnik poznał księżniczkę, chwaliła się mu dziesięciotysięczną stadniną... i nadal była niezamężna.

Potyczka na dworcu kolejowym w Lesznie: w walce o wolność przeciw „sojusznikowi”

Nocą 28 maja 1947 roku w Lesznie do drzwi domu komendanta Przerwy zapukał wysłany z koszar żołnierz. Otrzymano telefon, że na pobliskiej stacji kolejowej podróżujący żołnierze rosyjscy przetrzymują Polkę, a miejscowa milicja nie jest w stanie jej uwolnić. Potrzebna jest pomoc wojska.

„Leśni Bracia” i August Sabbe – ostatni żołnierze na wojnie z ZSRR

„Leśni Bracia” to postaci zagadkowe. Dla większości ludzi w Europie II wojna światowa skończyła się wraz ze zdobyciem Berlina. Jednak nie dla działających w państwach bałtyckich antykomunistycznych partyzantów, znanych jako „Leśni Bracia”. Dla jednego z nich – Augusta Sabbe walka trwała aż do śmierci 28 września 1978 roku.

„Nie taki diabeł straszny”, czyli defilada 15 sierpnia okiem rekonstruktora

Na dwa miesiące przed defiladą wydawało się, że MON wyrzuciło wszystkie ustalenia do śmietnika i zaczęło przygotowywać część historyczną od zera. Miałem mocne wątpliwości, czy to się może udać. Jak to wszystko wyszło?

Reportaże/relacje

Defilada wojskowa na Święto Wojska Polskiego „od kuchni” galeria

Defilada wojskowa w Warszawie z okazji Święta Wojska Polskiego przeszła w tym roku pod hasłem Wielka Defilada Niepodległości. Wzięło w niej udział również wielu rekonstruktorów żołnierzy z różnych epok historycznych. Jak defilada wyglądała z ich perspektywy? Zapraszamy na podróż za kulisy obchodów wraz uczestnikami z Towarzystwa Historycznego „Rok 1920”!

Spór o mundury, czyli rekonstruktorzy kontra neonaziści

Z początkiem roku w mediach wzrosło zainteresowanie neonazistami. Potem pojawił się słynny materiał o świętowaniu urodzin Hitlera w lesie. Wreszcie organizator owego wydarzenia, w przesłanym „Gazecie Wyborczej” oświadczeniu, stwierdził – jestem rekonstruktorem...