Historia współczesna

Wespół z wiarą i rozumem..., czyli rzecz o historii i jej badaniu według Jana Pawła II

Próba analizy i interpretacji papieskiego nauczania dotyczącego historii i zadań stawianych przed historykami.

Krzysztof Kloc

Od „Ich nocy” do „Pretty Woman”, czyli o wielkich powrotach komedii romantycznych

Najczęściej mówimy: łzawe, z drętwymi gagami i nudną, oderwaną od rzeczywistości fabułą. Ale w głębi duszy zachwycamy się aktorkami, kibicujemy bohaterom i czekamy na happy end. Komedie romantyczne towarzyszą widzom prawie od początku istnienia kinematografii. Jedna z najsłynniejszych – „Pretty Woman” – dziś obchodzi swoje dwudzieste piąte urodziny.

Prasa na gruzach partyjnego koncernu. Likwidacja RSW „Prasa-Książka-Ruch”

Transformacja polskich mediów po 1989 r. to proces fascynujący i tłumaczący nam wiele zjawisk charakterystycznych dla współczesnych środków masowego przekazu. Jaką rolę w tym procesie odegrała likwidacja monopolistycznego wydawnictwa z okresu PRL?

Wspomnienia

Jak zostać komandosem SEAL?

Navy SEALs – służba w tej elitarnej jednostce to jeden z najwyższych honorów jakich może dostąpić amerykański żołnierz. Jak zostać komandosem SEAL?

Mark Owen

Mark Owen, Kevin Maurer - „Zwykły bohater” - recenzja i ocena

Jeszcze kilkanaście lat temu informacje o działaniach jednostek specjalnych i tożsamość pełniących w nich służbę operatorów, trzymano w ścisłej tajemnicy. Dzisiaj, pomimo, że formalnie nadal pozostają one tajne, na dobre zagościły w świadomości szerokiego grona odbiorców filmów i książek o komandosach.

Szymon Koziatek

Konkursy

Konkurs: „Zwykły bohater”

Zapierające dech w piersiach sceny akcji, dorównujące znanym z „Niełatwego dnia”, oraz towarzyszące im opowieści z poligonu sprawiają, że „Zwykły bohater” dostarcza czytelnikowi elitarnego, dotychczas niedostępnego spojrzenia na treningi i wartości, które pozwoliły Owenowi oraz jego towarzyszom wykonywać zadania, o których stale donoszą największe media. – pisze o naszej dzisiejszej nagrodzie jej wydawca. Mamy dla Was do wygrania 4 egz. książki: „Zwykły bohater. Jak trenują i walczą Navy SEALS”.

Michał Świgoń

Bronisław Komorowski, Jan Skórzyński – „Zwykły polski los” - recenzja i ocena

Ledwie media poinformowały o tym, że ukaże się wywiad-rzeka z Bronisławem Komorowskim, a już rozpętała się mała burza. Zarówno zwolennicy jak i przeciwnicy prezydenta doszli do wniosku, że może on przedstawić głowę państwa w niekorzystnym świetle. Ile w tym prawdy?

Paweł Rzewuski

Bośnia i Hercegowina – smutna historia małej Jugosławii

Bośnia i Hercegowina do złudzenia przypomina federację, której członkiem była ponad 20 lat temu. Wielu jej mieszkańców ciągle z rozrzewnieniem wspomina czasy Tity – okrutnego dyktatora, po którym płakały tysiące. W Bośni wielu tęskni za nim do dziś, a w podziurawionym Sarajewie jedna z głównych ulic ciągle nosi jego imię. Żart historii?

Paweł Wawryszuk

Tylko nie drugi Cybulski, czyli kilka słów o Danielu Olbrychskim

Mógł zostać lekkoatletą. Ale jak bez jego roli wyglądałoby „Wszystko na sprzedaż”? Czy o Kmicica wybuchła by ogólnopolska batalia? I kto zostałby okrzykniętym nowym Cybulskim? Daniel Olbrychski kończy dziś siedemdziesiąt lat.

Wszystkie problemy z „Idą”

Pierwszy raz w historii polski film fabularny sięgnął po Oskara. Zwycięstwo „Idy” w kategorii filmów nieangielskojęzycznych jest jednocześnie powodem do radości jak i wyzwaniem dla naszego spojrzenia na kulturę i historię.

Sebastian Adamkiewicz

Oscary – kilka polskich odsłon

Już dziś w nocy dowiemy się, czy pięć nominacji dla Polaków zamieni się w złote statuetki rycerza – najbardziej pożądane nagrody światowej kinematografii. Choć i tak jest to już niebywały sukces, to warto pamiętać, że Polacy niejednokrotnie dostrzegani byli przez Amerykańską Akademię Sztuki i Wiedzy Filmowej…

Kwartalnik „Karta” – numer 82 - recenzja i ocena

Nikomu chyba nie trzeba przybliżać kwartalnika „Karta”, który na stałe wpisał się już w kanon polskich periodyków historycznych. Zgodnie z formułą czasopisma każdy z numerów ma swego rodzaju „motyw przewodni”. Tym razem jest nim krytyczny moment, w którym idea „Solidarności” zamieniła się w politykę.

Daria Czarnecka

Mat. pras. , Maciej Zaremba

XIV edycja nagrody „Kustosz Pamięci Narodowej”

Instytut Pamięci Narodowej zaprasza instytucje, organizacje społeczne i osoby fizyczne do zgłaszania kandydatów do XIV edycji nagrody „Kustosz Pamięci Narodowej”. Zgłoszenia można przesyłać do 15 marca 2015 r.

Albania: o nowym przebraniu dla starego konfliktu

Organizowana głównie na południu partyzantka była komunistyczna, bo komunistami byli jej patroni z Jugosławii. Jej rywale z północy stali się więc antykomunistami, chociaż oba te określenia były w ówczesnych albańskich realiach równie surrealistyczne.

Jarosław Kowalczyk

Powrót nordyckich bogów na Islandię

Islandczycy niebawem będą mogli oficjalnie modlić się do Thora, Odyna i Friggi. W tym miesiącu powstanie u nich pierwszy nordycka świątynia od czasów wikingów.

Julia Zeyer

W. Julian Korab-Karpowicz – „Tractatus politico-philosophicus. Traktat polityczno-filozoficzny” (informacja)

„Tractatus politico-philosophicus. Traktat polityczno-filozoficzny”, wzorowany na „Traktacie logiczno-filozoficznym” Ludwiga Wittgensteina, jest dziełem z dziedziny filozofii polityki, którego cele to ustalenie zasad dobrego państwa i szczęśliwego społeczeństwa oraz wskazanie dalszego kierunku ewolucji ludzkości.

Ari Shavit - „Moja Ziemia Obiecana” - recenzja i ocena

Ari Shavit jest autorem, który kocha swój kraj i wspaniale pisze. Jego debiut to wciągająca podróż po Izraelu i Bliskim Wschodzie.

Julia Zeyer

Pavel Kosatík – „Czeskie sny” - recenzja i ocena

Polacy często patrzą na swoich południowych sąsiadów z wyższością. Czesi mówią śmiesznym językiem, większość czasu spędzają w knajpach, a jak przychodzi co do czego, to nie wychodzą w pole się bić, tylko zamykają się w koszarach. A co Czesi myślą o swoich sąsiadach?

Michał Przeperski

Rosja: Duma protestuje przeciwko aneksji NRD przez RFN

Wydarzenia na Ukrainie sprzyjają używaniu historycznych argumentów. Do jednego z dziwniejszych należy propozycja potępienia przez Dumę aneksji NRD. Pomysł skrytykował Michaił Gorbaczow.

Grzegorz Nogal

Erich Honecker - ucieczka przed sprawiedliwością

Przez blisko dwadzieścia lat był dyktatorem komunistycznych Niemiec Wschodnich. Odsunięto go od władzy na pięć minut przed upadkiem Muru Berlińskiego. Nigdy nie odpowiedział za swoje zbrodnie...

Jan Lorenzen

Jan Nowak-Jeziorański, Zbigniew Brzeziński - „Listy 1953-2003” - recenzja i ocena

Jak wyglądały relacje między Janem Nowakiem-Jeziorańskim, a Zbigniewem Brzezińskim? Co było przedmiotem wymiany myśli między amerykańskim geopolitykiem polskiego pochodzenia i słynnym emisariuszem, wieloletnim dyrektorem Rozgłośni Polskiej Radia Wolna Europa?

Marta Kozak

Postawmy pomnik brytyjskiemu buldogowi!

Uhonorujmy w Warszawie Winstona Churchilla. Jego zasługi dla Polski są większe niż tak często wypominane mu winy i zaniechania.

Adam Krzemiński

Marek A. Koprowski – „Inna Ukraina” – recenzja i ocena

Zakarpacie, nazywane także Rusią Zakarpacką, to region niezwykły, łączący w sobie elementy kultury niemal wszystkich narodów i grup etnicznych naszego regionu. To również obszar okrutnie doświadczony podczas burz dziejowych XX w., stanowiący unikatowy tygiel u podnóża Karpat.

Tomasz Piotr Michalik

Mat. pras. , Tomasz Leszkowicz

Zmarł Jerzy Holzer

W wieku 84 lat zmarł Jerzy Holzer – jeden z najważniejszych polskich historyków dziejów najnowszych, specjalista historii Niemiec i Polski międzywojennej, działacz opozycji demokratycznej w PRL.

Swietłana Aleksijewicz - „Czasy secondhand” – recenzja i ocena

Wciągająca jak kryminały Kinga, magiczna niczym powieści Marqueza - tak w skrócie można opisać najnowszą książkę Swietłany Aleksijewicz. _Czasy secondhand_ pokazują trudną rzeczywistość, z jaką przyszło się zmierzyć ludziom po upadku ZSRR – trudną, bo do tej pory nieznaną i tajemniczą.

Iwona Łoza

Michael Duffy, Nancy Gibbs - „Klub Prezydentów” - recenzja i ocena

Kto raz posmakuje władzy, temu nigdy nie będzie łatwo z niej zrezygnować. Książka amerykańskich autorów jest opowieścią o istocie władzy w amerykańskim wydaniu.

Kamil Kartasiński

Komik na prezydenta

W 2015 roku w Polsce odbędą się wybory prezydenckie. Czy na czele państwa może stanąć ktoś, kto zawodowo zajmuje się żartami i parodią? Historia zna takie próby...

Tomasz Biskup

Historyczne rocznice 2015 roku – o czym będziemy dyskutować?

To, że Polacy będą uroczyście obchodzić Święto Narodowe Trzeciego Maja oraz Święto Niepodległości, organizować rekonstrukcje bitwy pod Grunwaldem i pod Warszawą, a dodatkowo pokłócą się o powstanie warszawskie i stan wojenny, łatwo jest przewidzieć. Jakie tematy historyczne, powiązane z tzw. „okrągłymi rocznicami”, będą wiodące w roku 2015?

Patrick Tyler – „Twierdza Izrael” – recenzja i ocena

Patrick Tyler porwał się na rzecz niełatwą – w dzisiejszych czasach trudno pisać o Izraelu, kiedy na Wschodzie giną cywile, w tym kobiety i dzieci. Trudno napisać książkę odartą z emocji, które wywołuje ledwie wzmianka na temat napiętych stosunków między wyznawcami kilku głównych religii świata.

Weronika Surówka

Gdy fotografia staje się fotoikoną

Do 22 lutego w Domu Spotkań z Historią w Warszawie można obejrzeć wystawę „Fotoikony w Polsce. Poszukiwanie / głosowanie”. Ekspozycji towarzyszą spotkania z autorami fotografii. 13 grudnia w DSH gościł Chris Niedenthal.

Marlena Sztyber

Ciekawostki i rocznice

„Simpsonowie” – ćwierć wieku z serialem

Rok 1989 obfitował w wydarzenia o niebagatelnym znaczeniu. Pośród tak poważnych tonów, jak upadek Muru Berlińskiego czy szczyt maltański, miał również miejsce nieco lżejszy akord: dokładnie 25 lat temu wyemitowano pierwszy odcinek serialu „Simpsonowie”.

Antoni Olbrychski

Robert Czulda – „Iran 1925–2014. Od Pahlawich do Rouhaniego” – recenzja i ocena

Iran – kraj o aspiracjach regionalnego mocarstwa, potencjalny posiadacz broni atomowej, jeden z najważniejszych graczy w regionie. Czy wiemy o nim dość, by zrozumieć, co kieruje jego przywódcami?

Tomasz Piotr Michalik

Krzysztof Środa – „Projekt handlu kabardyńskimi końmi” – recenzja i ocena

Projekt, który nie dochodzi do skutku. Podróż, która jest tylko pretekstem. Książka Krzysztofa Środy to impresjonistyczna opowieść o grze pamięci, postrzeganiu świata, podróżowaniu. I o Kaukazie też.

Katarzyna Trofimowicz

Dlaczego doszło do wojny w Czeczenii?

Do lat 90. mało kto słyszał o górskiej krainie ze stolicą w Groznym, zamieszkałej przez brodatych muzułmanów. Dziś jej nazwa jest jednym z symboli konfliktów po zakończeniu zimnej wojny i rosyjskiego imperializmu. Jakie jednak wydarzenia doprowadziły do wybuchu wojny w Czeczenii?

Przemysław Mrówka

Katyń – odkrywanie tajemnicy

Choć sprawa zbrodni katyńskiej jest badana od wielu lat przez zastępy historyków, wciąż jeszcze sporo jej aspektów pozostaje nieznanych. Jak wygląda aktualny stań badań i jakie są dalsze perspektywy?

Witold Wasilewski

Kto wygrał Zimną Wojnę?

Wraz z końcem Zimnej Wojny upadł Związek Radziecki i zatryumfował Zachód. I o ile Związek na pewno upadł, to czy Zachód na pewno zwyciężył?

Diana West

Ciekawostki i rocznice

Nikt nie spodziewa się Hitlera w Minehead, czyli Monty Python i skecze historyczne

Latający Cyrk Monty Pythona udowadnia, że poznawanie historii do zbyt sensownych zajęć nie należy - a na pewno nie jest łatwe. Więc w sumie moglibyśmy wszyscy się stąd zwinąć i wziąć się za coś poważniejszego. Ale może warto chwilę poczekać? A nuż będzie zabawnie?

Agnieszka Leszkowicz

Symfonie (anty)bohaterskie, czyli filmy antypolskie?

Nazywane były antypolskimi i załganymi. Ich twórcom zarzucano przekłamywanie historii i wyszydzanie bohaterskich postaw. Czy rzeczywiście takie były zamiary ich twórców? Dyskusje nad filmami takimi jak „Obywatel” czy „Pokłosie” nie są czymś nowym, używane w nich argumenty od lat się nie zmieniają…

Zmarł Stanisław Mikulski

„Od początku. Od pierwszego dnia. Jestem oficerem polskiego wywiadu”. Dziś nad ranem w Warszawie zmarł aktor Stanisław Mikulski, znany prawdopodobnie wszystkim Polakom z roli Hansa Klossa w serialu _Stawka większa niż życie_. Miał 85 lat.

Mat. pras. , Tomasz Leszkowicz

Wydarzenia

Księgarnia Odkrywcy świętuje 10. urodziny

Jedna z największych księgarni specjalizujących się w literaturze historycznej obchodzi swoje dziesięciolecie. Przez cały tydzień w łódzkiej Księgarni Odkrywcy na gości czekają specjalne atrakcje.

Dekomunizacja po polsku

16 listopada 1989 r. w Warszawie rozebrano pomnik Feliksa Dzierżyńskiego, co stało się jednym z symboli końca komunizmu w Polsce, a także początkiem dekomunizacji przestrzeni publicznej. Czy po latach proces ten można uznać za zakończony?

Listopadowe propozycje Wydawnictwa LTW! (informacja reklamowa)

„Ludobójstwo. Kłamstwo i walka o prawdę. Sprawa Katynia 1940-2014” Witolda Wasilewskiego, „To, o czym się nie mówi. Szkice polityczne z lat 1946-1956” Jana Emila Skiwskiego i „Księżna Dominikowa. Opowieść o Teofili z Morawskich Radziwiłłowej” Magdaleny Jastrzębskiej – to listopadowe propozycje Wydawnictwa LTW. Polecamy je Waszej uwadze!

„Obywatel” – reż. Jerzy Stuhr – recenzja i ocena filmu

Kolejne zaskoczenie tej jesieni: jeśli ktoś idąc do kina oczekuje od najnowszego filmu Jerzego Stuhra lekkiej komedii, to proponuję jednak wybrać się na obraz inny niż „Obywatel”.

Profesor Jerzy Tomaszewski (1930-2014)

4 listopada 2014 roku zmarł Jerzy Tomaszewski, profesor Uniwersytetu Warszawskiego, wybitny historyk. Był współtwórcą otwartego tydzień temu Muzeum Historii Żydów Polskich.

Tomasz Siewierski

Zapraszamy na czwartą konferencję z cyklu „Genealogie Pamięci w Europie Środkowej i Wschodniej”! (informacja reklamowa)

Konferencja: „Genealogie Pamięci w Europie Środkowej i Wschodniej: Doświadczenia i pamięć transformacji. Lata 1989-91 w perspektywie historii mówionej” odbędzie się w dniach 6-8 listopada 2014 roku w Bibliotece Uniwersytetu Warszawskiego.

Krakowski IPN o polityce historycznej i drugiej wojnie światowej

Węzłowe problemy przeszłości, ale i istotne sprawy teraźniejszości – tak można w skrócie określić ostatnie inicjatywy, podjęte przez krakowskich historyków z IPN.

Justyna Skalska

Grażyna Jagielska – „Korespondent” – recenzja i ocena

Wbrew temu, co pokazują nam filmy wyprodukowane w Fabryce Snów, praca korespondenta wojennego w niczym nie przypomina szeregu chwytających za serce scen akcji. Mity na temat tego zawodu obala również Grażyna Jagielska w wydanej ponownie powieści „Korespondent”.

Marta Hołowaty

„Polityka historyczna: oręż, który wypada nam z ręki” spotkanie z cyklu „Krakowska Loża Historii Współczesnej” – Kraków, 15 października 2014 r.

Oddział Instytutu Pamięci Narodowej w Krakowie zaprasza na spotkanie inaugurujące nowy sezon rozmów Romana Graczyka w „Krakowskiej Loży Historii Współczesnej”. Dyskusja na temat polityki historycznej będzie się toczyć wokół książki „Janusz Kurtyka. Rzeczypospolitej historyk i urzędnik”. Gośćmi spotkania będą dr Joanna Lubecka, dr Wojciech Frazik oraz dr Maciej Korkuć.

Niall Ferguson – „Kolos. Cena amerykańskiego imperium” – recenzja i ocena

W 1998 roku autor _Orientalizmu_, Edward Said, "wypowiadając się na temat książki _Zderzenie cywilizacji_ Samuela Huntingtona":https://www.youtube.com/watch?v=aPS-pONiEG8, stwierdził, że jest ona zdecydowanie gorsza od poprzedzającego ją eseju. W przypadku _Kolosa_ Nialla Fergusona możemy, z pewnymi zastrzeżeniami, powiedzieć to samo.

Przemysław Piotr Damski

Niall Ferguson – „Kolos. Cena amerykańskiego imperium” (informacja reklamowa)

Czy Stany Zjednoczone można określać mianem imperium? Według amerykańskiego rządu na pewno nie. Oficjalne źródła amerykańskie nie tylko unikają tego słowa jak ognia, ale wręcz otwarcie zaprzeczają. „Ameryka nie była i nie jest żadnym imperium” — miał powiedzieć kiedyś George W. Bush. Nonsens — odpowiada w swojej błyskotliwej i prowokacyjnej książce Niall Ferguson — nie zaprzeczajmy faktom.

Wszystko o Almodóvarze

Zdaniem jednych tworzy arcydzieła. Zdaniem innych – obrzydliwe filmy, ocierające się o pornografię. Nie brak w nich prostytutek, homoseksualistów, transwestytów, narkomanów i scen erotycznych. Najsłynniejszy reżyser z La Manchy, Pedro Almodóvar, obchodzi dziś kolejne urodziny.

Unia hadziacka 1658 r. w oczach najnowszej historiografii polskiej i ukraińskiej

Zdrada i spisek polskich magnatów, czy szansa na polsko-kozackie pojednanie? Jeden z najważniejszych politycznych aktów wspólnej historii, czy eksperyment bez szans powodzenia? 356 lat temu zawarta została unia hadziacka.

Tomasz Kowal

Formowanie III Rzeczpospolitej (cz. 1)

Rząd Tadeusza Mazowieckiego, mimo silnej konkurencji, uznać można za najdziwniejszy rząd postkomunistyczny. Do tego stopnia, że zdania są podzielone nawet w kwestii jego „postkomunistyczności”.

Przemysław Mrówka

Marcel H. Van Herpen – „Wojny Putina” – recenzja i ocena

Rzadko się zdarza, żeby książka historyczna była tak aktualna jak _Wojny Putina_. Jej treść może być zresztą uzupełniana przez wydarzenia z każdego nadchodzącego dnia – zarówno tego, w którym ta recenzja jest pisana (prorosyjscy separatyści właśnie strącili dwa ukraińskie myśliwce), jak i zapewne z dnia, w którym trafi ona do czytelników.

Wojciech Tomaszewski

List protestacyjny przeciw Pomnikowi Czterech Śpiących

Opublikowany w dzisiejszej „Rzeczpospolitej” list otwarty artystów przeciwko powrotowi Pomnika Czterech Śpiących na plac przed cerkwią pokazuje, że protestuje przeciw temu nie tylko „Gazeta Polska”.

Paweł Rzewuski

Agnieszka Kołakowska – „Wojny kultur i inne wojny” – recenzja i ocena

Choć pierwsze wydanie „Wojen kultur” ukazało się cztery lata temu, zawartość zbioru wydaje się być nadal inspirująca. Problemy, które analizuje i komentuje Agnieszka Kołakowska, są bowiem w dalszym ciągu obecne w otaczającej nas rzeczywistości, a oceny i opinie wydają się być aktualne i dziś. Co absolutnie nie znaczy, że ze wszystkimi można się zgodzić.

Michał Przeperski

Muzeum Solidarności otwarte. Kto jest „na tak”, kto „na nie”?

Tysiące osób odwiedziło dzisiaj otwarte po raz pierwszy dla szerszej publiczności Europejskie Centrum Solidarności w Gdańsku. Wśród nich był i Lech Wałęsa. Muzeum wzbudza wiele pozytywnych komentarzy, ale są i głosy krytyki.

Piotr Olejarczyk

Muzeum, które szuka prawdy o polskich emigrantach

Niemal każdy ma w rodzinie kogoś, kto wyjechał z kraju. Grono emigrantów stało się tak liczne, że poświęcono mu przygotowywane w Gdyni Muzeum Emigracji. Czego możemy się spodziewać w jego murach?

Piotr Olejarczyk