Historia współczesna

„1989. Koniec systemu” na wolnej licencji!

W 25. lecie wyborów 4 czerwca Fundacja Ośrodka KARTA przygotowała nowe, dostępne na wolnej licencji wydanie publikacji „1989. Koniec systemu”.

Reklama

Sebastian Rybarczyk – „Niewidzialna wojna szpiegów” – recenzja i ocena

Niezwykły talent szachowy naszych wschodnich sąsiadów jest powszechnie znany w świecie. Zdecydowanie mniej osób ma świadomość, jak skomplikowane i złożone posunięcia potrafią planować oficerowie tamtejszych służb specjalnych. Ta geopolityczna gra nie skończyła się wraz z upadkiem ZSRR.

Szymon Koziatek

Timur Vermes – „On wrócił” – recenzja i ocena

Wiosna jest w przyrodzie czasem ponownych narodzin i wszystko w okresie od marca do maja w różny sposób wiąże się z odrodzeniem. Wokół tego problemu skupia się też jedna z najnowszych pozycji Wydawnictwa WAB – „On wrócił” Timura Vermesa.

Jakub Dorosz-Kruczyński

Ciekawostki i rocznice

Leszek Kołakowski: rocznica śmierci

17 lipca 2009 roku zmarł Leszek Kołakowski. To ciekawa postać intelektualisty z barwnym życiorysem, o zarówno jasnych, jak i ciemnych stronach.

Juliusz Iwanicki

Richard McGregor – „Partia. Sekretny świat komunistycznych władców Chin” – recenzja i ocena

Okres życia jednego pokolenia wystarczył, by dokonało się całkowite przeobrażenie elity partyjnej w Chinach. Grupa ponurych, przesiąkniętych ideologią aparatczyków zaczęła nosić szykowne garnitury, stając się przyjazną biznesowi klasą rządzącą. Pociągnęło to za sobą głęboką modernizację i aktywne włączenie się Państwa Środka w funkcjonowanie zglobalizowanego świata.

Krzysztof Kirdzik

III RP - najlepszy okres w historii?

Czy 4 czerwca 1989 roku był sukcesem? A może potrzebny był rozlew krwi? Na to pytanie próbuje odpowiedzieć pisarz Tomasz Jastrun.

Tomasz Jastrun

Anna Pawełczyńska – „Głowy hydry. O przewrotności współczesnego zła” – recenzja i ocena

Rzadko zdarza się, aby książka, która nie spotkała się ze zbyt wielkim zainteresowaniem czytelników, okazała się wręcz prorocza. Taki był los _Głów hydry_ Anny Pawełczyńskiej. Jej pierwsze wydanie spotkało się z falą krytyki i zarzutami o hołdowanie mrocznym teoriom spiskowym. Dopiero po upływie ośmiu-dziewięciu lat okazało się, że autorką nie kierowało czarnowidztwo, tylko chłodna ocena sytuacji politycznej w Polsce.

Daria Czarnecka

Christiane V. Felscherinow – „Christiane F. Życie mimo wszystko” – recenzja i ocena

Latem 2013 roku w jednej z kawiarni w Kreuzbergu zjawia się pewna czerwonowłosa kobieta w towarzystwie chow-chowa. Wygląda olśniewająco, jest zadbana i dobrze ubrana. Jedynie fakt nadmiernej potliwości w środku zimy i blizny na dłoniach zdradzają, że kobieta leczy żółtaczkę i w rzeczywistości jest najsłynniejszą ćpunką w Niemczech.

Dagmara Naczk

Ciekawostki i rocznice

17 czerwca 2004 roku zmarł Jacek Kuroń

Takich polityków jak on w dwudziestowiecznej historii naszego kraju było bardzo niewielu. Powszechnie szanowany ideowiec, lider antykomunistycznej opozycji, minister niepodległej III RP. „Umarł człowiek” – mówiono w dniu jego śmierci. 17 czerwca 2004 roku zmarł Jacek Kuroń.

Michał Przeperski

Zniszczyć redutę Ordona?

Rada Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa chętnie buduje za publiczne pieniądze pomniki bolszewikom, ignoruje uroczystości pogrzebowe obrońców „odcinka Wizna”, ale łatwo podejmuje uzgodnienia związane z zabudową Reduty Ordona.

Marcin Sochoń

Mat. pras. , Paweł Rzewuski

Polskie odszkodowania za Holokaust. Prawdy i półprawdy.

Czy rząd polski zapłaci odszkodowania za Holokaust blisko 50 tysiącom Izraelczyków? Zdaniem „Times of Israel” tak. Ale czy na pewno?

Wspomnienia

Paul Grahame, Damien Lewis – „Cel namierzony” – recenzja i ocena

Stwierdzenie, że na nowoczesnym polu bitwy dominują samoloty i śmigłowce, wydaje się być czymś oczywistym. _Cel namierzony_ to historia człowieka, który znalazł się na pierwszej linii, a jego jedynym zadaniem jest szybkie i bezbłędne naprowadzanie ataków powietrznych. Okazuje się jednak , że wcale nie jest to taka prosta sprawa.

Tomasz Piotr Michalik

Reportaże/relacje

Ronald Reagan „masakruje”, czyli wolnościowa Ameryka w natarciu

Gdyby kula zamachowca trafiła zaledwie cal wyżej, świat już w latach 80. straciłby jednego z najbardziej bezkompromisowych przeciwników „Imperium Zła” i najpotężniejszych zwolenników wolnego rynku. Ameryka Ronalda Reagana przestałaby istnieć. Ten czterdziesty prezydent USA do dziś ma wielką rzeszę zwolenników, ale nie brakuje też jego zażartych przeciwników.

Piotr Olejarczyk

Protesty na placu Tiananmen – inny 4 czerwca 1989 roku

Protesty na placu Tiananmen i krwawa rozprawa z ludźmi protestującymi przeciw komunistycznej władzy działy się w tym samym czasie, gdy w Polsce zorganizowano pierwsze częściowo wolne wybory, a na placu Konstytucji w Warszawie, w kawiarni „Niespodzianka”, ulokował się sztab wyborczy Solidarności.

Wojciech Tomaszewski

Grzegorz Chlasta – „Czterech. Brochwicz, Miodowicz, Niemczyk, Sienkiewicz” – recenzja i ocena

Wywiad-rzeka przeprowadzony przez Grzegorza Chlastę to rozmowa z osobami zaangażowanymi w służbę publiczną, ale także swego rodzaju głos na temat najnowszej historii naszego kraju.

Michał Gadziński

Crna Gora je Srbija!

…tylko trochę się wstydzi.

Jarosław Kowalczyk

Rosyjska zbrodnia wobec Pamięci

75 lat mija od rozpoczęcia II wojny światowej, a ponad dwie dekady od rozpadu Związku Radzieckiego. Żyjemy w wolnych krajach jednoczącej się Europy, a mimo to dla Rosji, jest za wcześnie, aby o tamtych wydarzeniach powiedzieć prawdę. Boli to tym bardziej dziś, gdy o swoją suwerenność walczy Ukraina.

Kacper Nowak

Eurowizja, czyli marzenie o Europie

Pierwszy konkurs Eurowizji, w którym uczestniczyła reprezentantka Polski, był jak pierwszy McDonald's na rogu Marszałkowskiej i Świętokrzyskiej– dawał nam powiew Zachodu i był przepustką do mitycznej nowoczesności. Choć przez lata zdążyliśmy się już kilka razy nabawić niestrawności, to nie opuszcza nas tęsknota za tryumfem w tym festiwalu kiczu.

Tadeusz Czekalski – „The Shining Beacon of Socialism in Europe. The Albanian State and Society in the Period of Communist Dictatorship 1944–1992” – re

Znaczące przetasowania geopolityczne w warunkach zimnej wojny umożliwiły Albanii odegranie całkowicie nowej, nieprzewidzianej wcześniej roli. W jaki sposób tak niewielki kraj mógł stać się ostoją „jedynego prawdziwego” socjalizmu w Europie i rzucić wyzwanie potężniejszym od siebie sąsiadom, a także lawirować pomiędzy wielkimi mocarstwami? Tego właśnie dowiemy się z pracy Tadeusza Czekalskiego.

Krzysztof Kirdzik

Wywiady

Bohdan Poręba - reżyser i polityk

Bohdan Poręba był okresie PRL nie tylko znanym reżyserem, twórcą m.in. słynnego „Hubala”. Nie mniej interesujące było jego zaangażowanie polityczne. O jego narodowym komunizmie, Zjednoczeniu Patriotycznym „Grunwald” i rozczarowaniu przemianami roku 1989 rozmawiamy z Przemysławem Gasztoldem-Seniem, badaczem z Instytutu Pamięci Narodowej.

Michał Przeperski

Hitler w Rosji dobry i zły

Aneksję Krymu przez Rosję często porównuje się do aneksji Sudetów. Sugestie takie doczekały się ostatnio odpowiedzi. Były doradca prezydenta Rosji pochwalił w gazecie „Izwiestia” politykę Hitlera sprzed 1939 roku.

Grzegorz Nogal

Co wiesz o Grecji i dlaczego tak mało?

Polacy wiedzą bardzo dużo o historii starożytnych Greków, trochę o Bizancjum i zupełnie nic na temat tego, co działo się z tym narodem później. Takie nazwiska jak Kapodistrias, Karamanlis czy Papadopulos nic nam nie mówią. Warto to zmienić, bo najnowsza historia Hellady jest wyjątkowo ciekawa.

Jarosław Kowalczyk

Reklamy

Grzegorz Chlasta – „Czterech. Brochwicz, Miodowicz, Niemczyk, Sienkiewicz” (informacja)

Jak złapać rosyjskiego szpiega? O co grał teczkami Antoni Macierewicz? Jak zdemaskować prowokatora, dawnego agenta SB? Co było w „szafie Lesiaka”? Do czego służyła instrukcja 0015, przez lata funkcjonująca jako narzędzie do walki z prawicową opozycją? Co to takiego operacja „Most”, o której praktycznie nie mówiono, choć była jednym z większych sukcesów młodych służb specjalnych III RP? A „moskiewska pożyczka"?

Reklama

Reportaże/relacje

Powstanie Komisja ds. Dawnych Odszkodowań i Roszczeń

W dniu dzisiejszym w Ministerstwie Nauki i Szkolnictwa Wyższego doszło do podpisania umowy, na mocy której powstanie Centralna Komisja ds. Dawnych Odszkodowań i Roszczeń. Ma być nie tylko instytucją rejestrującą historyczne zaszłości, ale także sposobem na przekierowanie nauk historycznych na drogę praktycznego zastosowania efektów badań.

Powrót epoki rozbiorów. Niemieckie wojska wejdą do Kaliningradu?

Zgodnie z relacją rosyjskiego polityka Władymira Żyrinowskiego Republika Federalna Niemiec szykuje się do wprowadzenia swoich wojsk na teren Kaliningradu (d. Königsberg).

Redakcja

Krym jak Sudety, Ukraina jak Czechosłowacja?

Wydarzenia rozgrywające się na Krymie przez część publicystów są porównywane do Anschlussu Austrii dokonanego przez Niemców pod przewodnictwem Hitlera w marcu 1938 roku. Wydaje mi się, że analogią, która lepiej oddaje sytuację, jest porównanie działań kanclerza III Rzeszy w stosunku do Czechosłowacji z marca 1939 roku.

Paweł Rzewuski

Wspomnienia

Karol Modzelewski – „Zajeździmy kobyłę historii. Wyznania poobijanego jeźdźca” – recenzja i ocena

Pod koniec ubiegłego roku wydawnictwo Iskry opublikowało pamiętniki Karola Modzelewskiego. Czytelnik ma prawo oczekiwać interesującej lektury, nawet znając losy autora tylko pobieżnie. Okazuje się, że wspomnienia te są nie tylko bardzo ciekawe, ale też skłaniają do refleksji nad współczesnością i – paradoksalnie – kierują nasze myśli ku przyszłości.

Tomasz Siewierski

Reportaże/relacje

Wilniucy o Litwie: Żyje nam się tutaj trudno

Dzisiaj, kiedy oczu wielu skierowane są na Ukrainę, opracowania na temat innego sąsiada Polski – Litwy – mogą przejść niezauważone. Źle by się jednak stało, gdyby taki scenariusz czekał świeżo co wydaną książkę „Bezdrożami Litwy i Inflant. 17 spotkań z Wilniukami”. 20 lutego w Muzeum Historii Miasta Gdańska odbyła się jej promocja. Nam udało się porozmawiać z autorem publikacji.

Piotr Olejarczyk

Co dalej z rewolucją?

Ostatni tydzień na Ukrainie był niezwykle dramatyczny, wydaje się jednak, że doszło tam już do przesilenia. Bieżącą sytuację u naszych wschodnich sąsiadów, a także problemy związane z ich tożsamością i tradycjami, komentuje specjalnie dla Histmag.org dr Dariusz Wierzchoś.

Dariusz Wierzchoś

Euromajdan, który nikogo nie obchodzi

O tym, dlaczego nikt tak naprawdę nie dba o Ukrainę, naszym niezrozumieniu świata, niedostrzeganych wojnach oraz historii, która się nie wydarzyła. I „Falloucie”.

Przemysław Mrówka

Józef Stalin wynalazca tostera. Memy, historia i dezinformacja

Internetowe memy niejednokrotnie odnoszą się do historii. Część z nich celowo tworzy fałszywe obrazy przeszłości i posługuje się nimi w celach humorystycznych. Na ile jest to groźne, na ile niemądre, a na ile zabawne? Z pewnością rozszerza to pojęcie o obecności historii w kulturze.

Paweł Lewandowski

K. Iwanek, A. Burakowski – „Indie. Od kolonii do mocarstwa 1857–2013” – recenzja i ocena

Wraz z końcem ubiegłego roku na rynku księgarskim ukazało się interesujące wydawnictwo podręcznikowe poświęcone najnowszej historii najważniejszego obok Chin państwa Azjatyckiego – Indii. To z pewnością świetna książka – ale czy dobry podręcznik?

Przemysław Piotr Damski

Wacław Holewiński – „Szwy” – recenzja i ocena

Nierozliczone zbrodnie PRL-u, umoczona brudnymi interesami sieć układów III RP, pokraczna rzeczywistość polityczna teraźniejszej Polski – oto tematy z „Szwów” i zarazem powody, dla których tej książki nie należy przemilczeć.

Tomasz Kwiatkowski

E. Ornacka, P. Pytlakowski – „Nowy alfabet mafii” – recenzja i ocena

„Nowy alfabet mafii” to pozycja na naszym rynku niby stara, ale jednocześnie już tytuł zwiastuje pewne zmiany. Nie jest to bowiem typowe wznowienie książki wydanej po raz pierwszy w 2004 roku. Pytanie, czy w ogóle słowo „reedycja” tu pasuje, pozostaje otwarte.

Jędrzej Dudkiewicz

In memoriam – Władysław Andrzej Serczyk (23 VII 1935 – 5 I 2014)

Smutne wieści dotarły do nas z Rzeszowa. 5 stycznia tego roku zmarł tam prof. Władysław Serczyk.

Michał Kozłowski

Odszedł dr Robert Szwed z Akademii im. Jana Długosza

2 stycznia 2014 roku zmarł dr Robert Szwed, historyk z Akademii im. Jana Długosza w Częstochowie.

Paweł Dudek

Mat. pras. , Przemysław Mrówka

Budujemy nasz dom na Marsie?

20 lipca 1969 roku Neil Armstrong jako pierwszy człowiek postawił stopę na Księżycu, czyniąc go pierwszym i jedynym jak do tej pory ciałem pozaziemskim, na którym pojawił się człowiek. Czy jest szansa, że to ulegnie zmianie?

Brudne buciory Franciszka, czyli co zapamiętamy z 2013 roku

Podsumowania mają to do siebie, że człowiek zdaje sobie sprawę, że świat tyle razy stawał na głowie, aby na koniec znów było jakoś normalnie. Co nas uradowało, zaskoczyło, a co przestraszyło w 2013 roku i czy w ogóle warto o nim pamiętać?

Zmarł Wojciech Kilar

W wieku 81 zmarł Wojciech Kilar - jeden z czołowych polskich pianistów i kompozytorów muzyki poważnej i filmowej.

Tomasz Leszkowicz

Mat. pras. , Tomasz Leszkowicz

Pamięć w ramach prawa

Trwająca w Warszawie konferencja _Prawne ramy pamięci: Sprawiedliwość okresu transformacji w Europie Środkowej i Wschodniej_ w interdyscyplinarny i ciekawy sposób pokazuje problem, jakim jest połączenie porządku prawa i porządku pamięci. Rodzi też jednak pytanie – czy prawo zawsze będzie w stanie wynagrodzić krzywdy, które zadały dyktatury?

Tomasz Leszkowicz

Wydarzenia

„Prawne ramy pamięci: Sprawiedliwość okresu transformacji w Europie Środkowej i Wschodniej”

Już jutro w Bibliotece Uniwersytetu Warszawskiego rozpocznie się kolejna konferencja z cyklu „Genealogie Pamięci”, organizowana przez Europejską Sieć Pamięć i Solidarność i zatytułowana _Prawne ramy pamięci: Sprawiedliwość okresu transformacji w Europie Środkowej i Wschodniej_. Histmag.org jest patronem medialnym tego wydarzenia.

Andrzej Wajda – „Kino i reszta świata” – recenzja i ocena

Dla wydawców autobiografii Wajdy premiera jego nowego filmu to wymarzony czas na reedycję książki, która po raz pierwszy pojawiła się w 2000 roku. Niby-nowa pozycja kusi nas okładką, na której edytorzy zapewniają, że czytelnik pozna kulisy powstania takich dzieł jak _Katyń_ czy "_Wałęsa. Człowiek z nadziei_":http://histmag.org/Walesa.-Czlowiek-z-nadziei-rez.-Andrzej-Wajda-8490. Jednak czy rzeczywiście kolejne wydanie było konieczne?

Agata Łysakowska-Trzoss

Druga wojna w Zatoce Perskiej – sukces i gorycz „stabilizacji” (cz. 1)

Ktokolwiek wierzył, że XXI wiek przyniesie koniec wojnom, ten 20 marca 2003 roku przekonał się, jak bardzo jest w błędzie.

Przemysław Mrówka

Oblicza Tadeusza Mazowieckiego

28 października 2013 roku w Warszawie zmarł Tadeusz Mazowiecki. Niebawem powstaną o nim książki, pojawią się obszerne wspomnienia i kompleksowe analizy. Nawet przeciwnicy Mazowieckiego nie mogą zaprzeczyć – będzie o czym pisać.

Michał Przeperski

Wstydliwa historia, czyli rzecz o bytomskim lwie

W centralnej części bytomskiego rynku oglądać możemy wspaniałą rzeźbę śpiącego lwa. Osoby, które nie znają jego fascynującej historii mogą pomyśleć, że to jest jedynie element dekoracyjny, którego forma i kształt są czysto przypadkowe. Tymczasem kryje on w sobie tragizm dziejów tego regionu i świadectwo przeszłości, które dla wielu pozostaje wstydliwe.

Zmarł Tadeusz Mazowiecki

Dziś nad ranem w Warszawie w wieku 86 lat zmarł Tadeusz Mazowiecki – dziennikarz, działacz opozycji demokratycznej w PRL, pierwszy po drugiej wojnie światowej niekomunistyczny premier Polski.

Tomasz Leszkowicz

Multimedia

Zwiastun filmu o płk. Kuklińskim

W sieci pojawił się zwiastun filmu Władysława Pasikowskiego „Jack Strong”. Nowa produkcja polskiego reżysera opowiadać ma o działalności agenturalnej płk. Ryszarda Kuklińskiego. Premiera zapowiedziana jest na 7 lutego 2014 roku.

Caroline Pigozzi – „Watykan niedyskretnie” – recenzja i ocena

Watykan – najmniejsze państwo świata, mekka wszystkich chrześcijan – otwiera swoje wrota dla szerszego grona czytelników. Jakimi samochodami jeździ papież? Dlaczego podczas oficjalnych spotkań nie podaje się dań z sałatą? Jakie prezenty sprawiały Janowi Pawłowi II szczególną radość? Odpowiedź na te i wiele innych pytań daje lektura najnowszej książki Caroline Pigozzi – „Watykan niedyskretnie”.

Iwona Łoza