I wojna światowa i dwudziestolecie międzywojenne

Victor Sebestyen – „Lenin. Dyktator”

Biografia Lenina autorstwa Victora Sebestyena to nie tylko wnikliwe studium dyktatury. To także – a może przede wszystkim – głęboki, intymny portret człowieka odpowiedzialnego za największy horror ludzkości.

Hanna Świda-Ziemba – „Uchwycić życie. Wspomnienia, dzienniki i listy 1930-1989” – recenzja i ocena

Co zajmowało dzieci w czasie II wojny światowej? Jaki był stosunek młodzieży do socjalizmu? I jaką komedię trzeba było odegrać, żeby nie iść na kompromis z PRL? O tym we wspomnieniach znanej socjolog Hanny Świdy-Ziemby.

Jerzy Klimczak

Ostatnie lata II RP: polityka z pozycji siły Nieskończenie Niepodległa

W ślad za skutecznymi aneksjami III Rzeszy wobec Austrii i Czechosłowacji, władze II RP postanawiają skorzystać z aury stanowczej polityki między narodami.

Polska następców Piłsudskiego Nieskończenie Niepodległa

Śmierć Józefa Piłsudskiego nie zmieniła sytuacji w kraju – jego następcy postanowili kontynuować dotychczasową twardą linię dyktatury. Mnożyły się konflikty społeczne. Odpowiedzią na coraz większe napięcie międzynarodowe był chaos...

Gniezno: kolebka polskości jako pruskie miasto prowincjonalne na przełomie XIX i XX wieku

Zabory odcisnęły się głębokim piętnem na polskich miastach. Przykład Gniezna pokazuje, że historia tego okresu łączy w sobie intensywną germanizację z ogromnym rozwojem gospodarczym i wzrostem organizacji społecznej, typowym dla wielkopolskiej pracy organicznej.

Maciej Elantkowski

Śmierć Marszałka Nieskończenie Niepodległa

12 maja 1935 roku, w dziewiątą rocznicę zamachu majowego, umiera Józef Piłsudski – mąż stanu i dyktator, decydujący o losach państwa. Kończy się jedna epoka, a II Rzeczpospolita wchodzi w nowy etap. Co ją czeka?

Triest: powrót do Macierzy

W 1954 roku Triest ponownie połączył się z swą włoską Ojczyzną. Oswobodzona i wyplątana z różnych historii środkowoeuropejskich i wschodnioeuropejskich, zmartwychwstała i obudzona do życia, la città giuliana znów, tym razem już definitywnie, stała się niekwestionowaną częścią Zachodniego Świata.

Jarosław Swajdo

Paweł Bezak, Stefan Artymowski – „Ku jedności. Listopad 1918 roku” – recenzja i ocena

To nie tylko Piłsudski, Dmowski, Paderewski i Witos. Nie byłoby 11 listopada 1918 roku, gdyby nie zaangażowanie zwykłych ludzi. Jak wydarzenia towarzyszące odzyskaniu niepodległości postrzegało polskie społeczeństwo?

Wojciech Sobański

Paweł Bezak, Stefan Artymowski

Zanim przyszła Niepodległość

Wielka Wojna trwała w najlepsze. Nie tylko z tego powodu w wielu polskich miastach i wsiach panowało poruszenie. Jak wyglądały drogi Polaków do niepodległości? Co czuli nasi pradziadowie w przededniu jej odzyskania?

Hanna Świda-Ziemba – „Uchwycić życie. Wspomnienia, dzienniki i listy 1930-1989”

„Uchwycić życie. Wspomnienia, dzienniki i listy 1930-1989” to wybór materiałów z osobistej spuścizny Hanny Świdy-Ziemby. Książka stanowi zapis procesu dojrzewania przedstawicielki pokolenia urodzonego w II RP, wychowanego w cieniu wojny, które w życie dorosłe wchodziło w okresie stalinizmu. Autorka wnikliwie analizuje otaczający świat, pokazując tragizm wyborów, przed którymi stawała ona i jej rówieśnicy.

Kronika utraconego Raju

Świat, którego nie ma. Zwykli ludzie i prawdziwe oryginały, sielska atmosfera i wielkie osiągnięcia na międzynarodową skalę. Co pozostawiła nam kultura i nauka przedwojennego Lwowa?

Włodzimierz Mędrzecki

Włodzimierz Mędrzecki – „Kresowy kalejdoskop”

Raj utracony, skarb zdobyty za cenę krwi bohaterów szerzących cywilizację wśród ludów Wschodu? A może raczej kolonia „panów” i miejsce ucisku podbitej ludności? Pierwszy obraz wyłania się ze wspomnień polskich sierot po Kresach. Drugi – znany jest z propagandy nieprzyjaciół II Rzeczypospolitej. Włodzimierz Mędrzecki przekonuje, że oba są dalekie od prawdy.

Siła władzy – jak sanacja zabetonowała swoje rządy? Nieskończenie Niepodległa

Ostatnie lata przed śmiercią Józefa Piłsudskiego były okresem utrwalania władzy jego stronnictwa. Polska płynęła ku pełnemu autorytaryzmowi, a ukoronowanie tego procesu nastąpiło 23 kwietnia 1935 roku...

Z diabłem czy przeciwko diabłu?

Józef Mackiewicz pisał, że „optymizm nie zastąpi nam Polski”. Czy wiara w niezwyciężony sojusz przeciwko niemieckiemu totalitaryzmowi była uzasadniona? Czy Polska miała szansę przeciwstawić się polityce Hitlera?

Piotr Gursztyn

Mat. pras. , Maciej Zaremba

François Furet – „Przeszłość pewnego złudzenia. Esej o idei komunistycznej w XX wieku” – recenzja i ocena

Słynny francuski historyk François Furet opisuje rozwój komunizmu w XX wieku i wylicza główne czynniki jego sukcesu. Jaka płynie z tej opowieści lekcja dla współczesnych?

Jerzy Klimczak

Konkursy

„Rówieśnicy Niepodległej” – konkurs historyczny Ośrodka KARTA!

Wystartował konkurs „Rówieśnicy Niepodległej”. Jego ideą jest zachęcenie młodzieży do włączenia się w odczytywanie podpisów, do badania historii osób i instytucji zapisanych na kartach Deklaracji Podziwu i Przyjaźni dla Stanów Zjednoczonych i dzielenia się efektami swoich prac. Deklaracja znajduje się na uruchomionym w zeszłym roku przez Ośrodek KARTA portalu "Nieskonczenieniepodlegla-ludzie.pl":http://nieskonczenieniepodlegla-ludzie.pl/.

Grzegorz Nowik – „Odrodzenie Rzeczpospolitej w myśli politycznej Józefa Piłsudskiego 1918-1922” – recenzja i ocena

Na temat Józefa Piłsudskiego napisano już wiele prac. Co nowego wnosi książka Grzegorza Nowika?

Paweł Rzewuski

Rok 1930: dwie pacyfikacje Nieskończenie Niepodległa

W roku 1930 dyktatorskie rządy Józefa Piłsudskiego wyraźnie się zaostrzają. Uderzenie wyprowadzone jest w dwóch kierunkach: przeciw opozycji parlamentarnej i Ukraińcom. Powszechnie używana jest przemoc.

Andrzej Piasecki – „Wiek burzy i spokoju. Kalendarium dziejów Polski 1918-2018”

„Kalendarium dziejów Polski 1918–2018” stanowi kompendium wiedzy o polskich przemianach XX wieku, które wpłynęły na życie milionów obywateli. Nie jest to pełna kronika minionego stulecia. Dla każdego roku autor wybrał jedno ważne wydarzenie, które staje się pretekstem do ukazania szerszego tła i tamtego okresu. Książka jest częścią specjalnej serii „Publikacje niepodległościowe PWN” wydawanej w ramach obchodów stulecia odzyskania przez Polskę niepodległości.

Hitler o Piłsudskim: „wychowawca narodu”

Stosunek Adolfa Hitlera do Józefa Piłsudskiego naznaczony był podziwem dla pogromcy komunistów z 1920 roku, męża stanu i polityka przychylnego porozumieniu z III Rzeszą. Führer próbował wykorzystać to w relacjach z Polską. Jednocześnie zaś Marszałek kojarzył się mu też z czymś bardzo negatywnym...

Wojciech Wichert

Konkursy

Konkurs: „Ribbentrop-Beck. Czy pakt Polska-Niemcy był możliwy?”!

Piotr Gursztyn w swojej książce „Ribbentrop-Beck. Czy pakt Polska-Niemcy był możliwy?” rozprawia się z kontrowersyjną tezą o potencjalnym sojuszu polsko-hitlerowskim. W naszym dzisiejszym konkursie możecie wygrać 4 egz. tej książki!

Maciej Zaremba

Piotr Gursztyn – „Ribbentrop-Beck. Czy pakt Polska-Niemcy był możliwy?”

Znany dziennikarz, a także historyk Piotr Gursztyn w swojej książce „Ribbentrop-Beck. Czy pakt Polska-Niemcy był możliwy?” rozprawia się z kontrowersyjną tezą o potencjalnym sojuszu polsko-hitlerowskim. Dowiedz się więcej o tej książce!

Kto odpowiada za zbrodnie rewolucji?

Rewolucję - w zależności od poglądów politycznych - uważa się za tragedię lub za zbawienny krok na drodze do świetlanej przyszłości. Ale nie ma rewolucji bez zbrodni. Kto za nie odpowiada?

François Furet

Porządki pomajowe: jak Józef Piłsudski wprowadzał swoją dyktaturę? Nieskończenie Niepodległa

Władze Polski, po przewrocie majowym w 1926 roku, definiują siebie same jako realizujące hasło moralnej sanacji. Rząd, etapowo prowadzony przez Józefa Piłsudskiego, coraz brutalniej eliminuje opozycję; następuje kategoryczna marginalizacja Sejmu.

Wywiady

„Pełnoletni 1918/2018” – historia z prespektywy rówieśników

Dzisiejsi 18-latkowie mają szczęście żyć w niepodległym kraju. Tymczasem sto lat temu ich rówieśnicy byli świadkami, jak Polska dopiero odradzała się jako niezależne państwo. Czy współcześni nastolatkowie mogą łatwiej zrozumieć historię, patrząc na nią przez pryzmat młodzieży z 1918 roku? Ma im w tym pomóc konkurs „Pełnoletni 1918/2018” . O tej ciekawej inicjatywie oraz o innych działaniach wrocławskiego Centrum Historii Zajezdnia rozmawialiśmy z Joanną Kacprzak.

Paweł Czechowski

Andrzej Chwalba – „Wielka Wojna Polaków” – recenzja i ocena

Czym dla Polaków była I wojna światowa? Czy wojnę można toczyć także z dala od linii frontu?

Michał Gadziński

Bitwa pod Krutami – ukraińskie Termopile

Bitwa pod Krutami na trwale zapisała się na kartach historii. 29 stycznia Ukraińcy upamiętniają jako dzień „Bohaterów Krut”, gdzie w 1918 roku kilkuset młodych obrońców stawiło czoło bolszewickim agresorom. Pamięć o tej bitwie, okrzykniętej „ukraińskimi Termopilami”, jest ważnym elementem ukraińskiej pamięci i polityki historycznej.

Marek Bogdan Kozubel

Węzeł polityczny 1926 – II RP w kryzysie Nieskończenie Niepodległa

Konflikty polityczne i kryzys ekonomiczny doprowadził Polskę w połowie lat 20. do wrzenia. Węzeł polityczny przeciął zamach majowy Józefa Piłsudskiego, pozostały po nim jednak głębokie podziały społeczne.

Bogumiła Żongołłowicz – „Konsul. Biografia Władysława Noskowskiego” – recenzja i ocena

Biografia Władysława Noskowskiego to z całą pewnością książka napisana pół wieku za późno. Kim była ta nietuzinkowa postać?

Rafał Brodacki

„Polska Niepodległa. Encyklopedia PWN” - recenzja i ocena

Czy w dobie publikacji internetowych opartych o zasadę otwartej treści wciąż istnieje zapotrzebowanie na papierowe encyklopedie?

Piotr Bejrowski

Wywiady

Cezary Łazarewicz: „Sprawa Gorgonowej to była opera mydlana rozgrywająca się na oczach przedwojennej Polski”

Jak badać niewyjaśnione sprawy i zbrodnie sprzed lat? Czy współczesne relacje świadków są wiarygodnym źródłem informacji? Dlaczego sprawa Gorgonowej stała się jedną z najgłośniejszych zbrodni II Rzeczpospolitej? O tym wszystkim i nie tylko przeczytacie w naszej rozmowie z Cezarym Łazarewiczem, autorem książki „Koronkowa robota. Sprawa Gorgonowej”!

Maciej Zaremba

Przemysław Słowiński, Krzysztof K. Słowiński - „Nikola Tesla. Władca piorunów” - recenzja i ocena

Nikola Tesla tak długo pozostawał zapomniany, że aktualnie jest na dobrej drodze do zostania najsłynniejszym naukowcem w dziejach. Coraz częściej pojawia się on zarówno w publikacjach naukowych jak i w popkulturze. Jak głosi żart, jest równie mała szansa na znalezienie powieści osadzonej w Królewcu bez Kanta jak na znalezienie powieści osadzonej w XIX wieku bez Tesli. Mimo to biografia Serba wciąż pełna jest luk i niejasności.

Przemysław Mrówka

Michał Römer – „Dzienniki. Tom III. 1916–1919” – recenzja i ocena

W dwudziestoleciu międzywojennym był jednym z najważniejszych litewskich prawników. Jak Michał Römer postrzegał narodziny polskiej niepodległości?

Wojciech Sobański

Dorota Hartwich – „Gattora. Życie Leonor Fini” – recenzja i ocena

Była jedną z najbarwniejszych postaci świata sztuki XX wieku. Nazywano ją artystką wyzwoloną. Na polskim rynku wydawniczym właśnie ukazała się biografia Leonor Fini. Czy warto po nią sięgnąć?

Ewa Cudzich

Reforma Grabskiego: siła pieniądza Nieskończenie Niepodległa

1 kwietnia 1924 roku. Reforma walutowa Władysława Grabskiego ratuje kraj przed katastrofą. Państwo zostaje wzmocnione przez Bank Polski – kapitał przynosi mu wielka mobilizacja obywateli.

Newsy

Tajemnice PRL-u i fortyfikacje II wojny światowej INTERAKTYWNE MAPY

Na stronach Google Maps dostępne są interaktywne mapy przedstawiające ciekawe miejsca związane z wojskowością z okresu II wojny światowej i PRL.

Paweł Czechowski

Paweł Brykczyński – „Gotowi na przemoc. Mord, antysemityzm i demokracja w międzywojennej Polsce” – recenzja i ocena

Wybory pierwszego prezydenta w historii Rzeczypospolitej rozgrzały do czerwoności ówczesną scenę polityczną. Uginając się pod retoryką jednej z opcji kolejne partie po cichu wycofywały swoje poparcie dla Gabriela Narutowicza, a warszawskie ulice ogarniała przemoc.

Daria Czarnecka

Jak XIX i XX wiek ukształtowały współczesną polską grzeczność językową?

Jak wyglądała polska grzeczność w XIX i XX wieku? Czy była taka sama jak grzeczność współczesna? A może współcześnie grzeczności już nie ma?

Anna Wójciuk

„Atlas wojen pancernych” – red. Stephen Hart – recenzja i ocena

Historia wojskowości, gdy zajmuje się działaniami zbrojnymi, nie może obejść się bez map. „Atlas wojen pancernych” jest przykładem coraz częściej publikowanych pozycji, w których obok map znajdują się też opisy i komentarze do przedstawionych na nich wydarzeń.

Krzysztof Fudalej

Newsy

10 mln zł od resortu nauki na projekty o polskim dziedzictwie niepodległościowym

Prawie 10 mln zł przekaże resort nauki na realizację projektów naukowych i artystycznych związanych z polskim dziedzictwem niepodległościowym w ramach rozstrzygniętego konkursu „Szlakami Polski Niepodległej”.

Nauka w Polsce

Józef Haller i Armia Polska we Francji

Nazywano ich Błękitną Armią. Powołana w połowie 1917 roku nie odegrała praktycznie żadnej militarnej roli na frontach Wielkiej Wojny. Dużo ważniejsze było jednak jej znaczenie w walce o sprawę polską na arenie międzynarodowej.

Andrzej Chwalba

Zbigniew Gwóźdź – „Konstrukcje uzbrojenia polskich inżynierów i techników poza granicami kraju” – recenzja i ocena

Historia rozwoju uzbrojenia do pasjonujących nie należy. Mało tu wielkich postaci czy przełomowych odkryć na miarę wynalezienia prochu. Jednak warto czasem pochylić się nad tą słabo znaną sferą polskiej wynalazczości.

Łukasz Męczykowski

Polskie formacje wojskowe w I wojnie światowej

Polskie formacje wojskowe w I wojnie światowej: ich historia jest skomplikowana. Gdy 1 grudnia 1916 roku Legiony Polskie wkraczały do Warszawy, żołnierze słyszeli ze strony mieszkańców zarówno wiwaty, jak i gwizdy potępienia. Czy można było, w imię walki o wolność, bratać się z agresorem i zabijać rodaków, którzy zostali wcieleni do armii rosyjskiej?

Mateusz Balcerkiewicz

Marzec 1923: ustanowienie granicy wschodniej Nieskończenie Niepodległa

14 marca 1923 roku. Mocarstwa zatwierdzają granice RP. Satysfakcji Polaków towarzyszą protesty Litwinów, Białorusinów, Ukraińców.

Mariusz Urbanek – „Makuszyński. O jednym takim, któremu ukradziono słońce” – recenzja i ocena

Nazywano go pisarzem ze słońcem w herbie. Kornel Makuszyński pisał historie radosne, dowcipne, w których dobro zawsze tryumfuje. Czy z czasem stał się pisarzem, któremu ukradziono słońce?

Błażej Guzy

Reportaże/relacje

Sprawa Gorgonowej: ostatni dzień Lusi Zarembianki

Ta śmierć wstrząsnęła całą Polską. Nocą z 30 na 31 grudnia 1931 roku siedemnastoletnia Lusia Zarembianka, córka znanego lwowskiego architekta, została zamordowana. Podejrzenie padło na guwernantkę - Ritę Gorgonową. Doszło do głośnego procesu, którego przebieg relacjonowano w mediach.

Cezary Łazarewicz

Simon Ings – „Stalin i naukowcy. Historia geniuszu i szaleństwa” – recenzja i ocena

Powstała w XIX wieku filozofia marksistowska rościła sobie pretensje do miana „światopoglądu naukowego”. Jak na ironię, w rządzonym przez jej wyznawców Związku Radzieckim, nauka została pozbawiona swoich najważniejszych przymiotów: wolności prowadzenia badań, obiektywizmu badawczego i wolności od ograniczających ją dogmatów światopoglądowych.

Konrad Ruzik

„Polska Niepodległa. Encyklopedia PWN” i „Ku jedności. Listopad 1918 roku”

„Polska Niepodległa. Encyklopedia PWN” oraz „Ku jedności. Listopad 1918 roku” Pawła Bezaka i Stefana Artymowskiego to marcowe nowości PWN ze specjalnej serii Wydawnictwa „Publikacje niepodległościowe PWN” wydawanej w ramach obchodów stulecia odzyskania przez Polskę niepodległości. Polecamy je Waszej uwadze!

Przemysław Słowiński, Krzysztof K. Słowiński

Nikola Tesla – geniusz o włos od Nagrody Nobla

Nikola Tesla to jeden z najwybitniejszych odkrywców w dziejach ludzkości. Pomimo tego, że jego geniusz jest niekwestionowany, nigdy nie uhonorowano go Nagrodą Nobla. Choć był moment, że niewiele do tego brakowało.

Wydarzenia

„(Nie)pamięć Wielkiej Wojny i dwudziestolecia międzywojennego” – spotkanie z cyklu Miasta Pamięci w Warszawie

We wtorek 20 marca o godz. 18:30 w Domu Spotkań z Historią w Warszawie (ul. Karowa 20) odbędzie się spotkanie z cyklu Miasta Pamięci w Warszawie zatytułowane „(Nie)pamięć Wielkiej Wojny i dwudziestolecia międzywojennego”.

Mat. pras. , Maciej Zaremba

Paweł Wieczorkiewicz – „Sowiety. Historia ZSRS” – recenzja i ocena

Historia Związku Sowieckiego była jednym z głównych obszarów zainteresowań nieżyjącego prof. Pawła Wieczorkiewicza. Zwięzła synteza dziejów komunistycznego państwa ukazała się nakładem Wydawnictwa LTW. Czy warto po nią sięgnąć?

Michał Gadziński

Dorota Hartwich – „Gattora. Życie Leonor Fini”

Leonor Fini. Malarka. Piękność. Jedna z najczęściej fotografowanych kobiet XX wieku. Kobieta wyzwolona. Kobieta demon. Prowokatorka i celebrytka. Życie tej interesującej postaci jest tematem biografii „Gattora. Życie Leonor Fini” autorstwa Doroty Hartwich.

Cezary Łazarewicz – „Koronkowa robota. Sprawa Gorgonowej”

Ta kobieta nigdy nie miała imienia. Gorgonowa – tak mówiła o niej cała Polska, która z zapartym tchem śledziła przebieg najgłośniejszego procesu dwudziestolecia międzywojennego i jednego z najgłośniejszych w historii polskiego sądownictwa. Tę historię opisuje Cezary Łazarewicz w swojej najnowszej książce „Koronkowa robota. Sprawa Gorgonowej”!

Cezary Łazarewicz – „Koronkowa robota. Sprawa Gorgonowej” – recenzja i ocena

Sprawa Rity Gorgnowej cały czas wzbudza emocje. Czy do jej historii można dopisać nowy epilog?

Paweł Rzewuski

Mat. pras. , Maciej Zaremba

Sheila Fitzpatrick – „Rewolucja rosyjska” – recenzja i ocena

W minionym roku obchodziliśmy stulecie rewolucji rosyjskiej, w wyniku której powstał system polityczny zwany komunizmem, który – obok nazizmu – położył się cieniem na historii XX wieku. Niestety, książka Sheili Fitzpatrick nie pogłębia wiedzy na jej temat.

Konrad Ruzik

Wydarzenia

„Pierwsze dni niepodległości” – ogólnopolska konferencja naukowa w Białymstoku!

W dniach 14-16 marca odbędzie się ogólnopolska konferencja naukowa „Pierwsze dni niepodległości” organizowana przez Muzeum Wojska w Białymstoku i Muzeum Podlaskie w Białymstoku. Uroczyste otwarcie konferencji odbędzie się 14 marca 2018 r. o godzinie 16.00 w „Sali Złotej” Muzeum Podlaskiego w Białymstoku (Ratusz). Konferencja odbywa się pod patronatem naszego portalu, zapraszamy!

Henryk Nicpoń - „Polowanie na Generała. Piłsudski kontra Rozwadowski” - recenzja i ocena

Dwie silne osobowości – Józef Piłsudskiego i Tadeusz Rozwadowski. Jak opisać ich relacje, oczyścić je z niedomówień i mitów?

Paweł Sztama

Anne Applebaum – „Czerwony głód” – recenzja i ocena

Nie pierwsza to książka poświęcona historii najnowszej w dorobku Anne Applebaum. Jej „Gułag” czy „Za Żelazną Kurtyną” spotkały się z bardzo pozytywnym przyjęciem ze strony tak krytyków, jak i czytelników. Czy „Czerwony głód” czeka podobny sukces?

Michał Gadziński

Konstytucja, pokój, plebiscyt – marzec, który ustanowił Niepodległą Polskę Nieskończenie Niepodległa

W marcu 1921 roku doszło do trzech wydarzeń, które ukształtowały przyszłość odrodzonej Polski: uchwalono konstytucję, podpisano pokój ryski i przeprowadzono plebiscyt na Górnym Śląsku.