Polska

Patrycja Dołowy – „Wrócę, gdy będziesz spała. Rozmowy z dziećmi Holokaustu” – recenzja i ocena

Bycie matką to zadanie niełatwe. Bycie matką w trakcie wojny to podwójny trud. Bycie żydowską matką w czasie II wojny światowej oznaczało dokonywanie wyborów, których nigdy nie można było zakwalifikować jako bezsprzecznie słusznych.

Magdalena Mikrut-Majeranek

Adelajda Heska - dumna choć odrzucona żona Kazimierza III. Rozmowa z Aleksandrą Przesław

Filmowa Adelajda Heska, czyli Aleksandra Przesław miała zostać... weterynarzem! Dziś nie tylko gra w serialach, ale i występuje w duecie satyrycznym „Kabaret Plafon”. W telenoweli historycznej "Korona królów" wciela się w żonę Kazimierza III, która nie miała łatwego życia... Dlaczego? O tym dowiecie się z wywiadu z aktorką!

Przyszłość muzealnictwa? Archeolodzy z Gdańska skopiowali i wydrukowali w 3D zabytek sprzed 2,5 tys. lat

W gdańskim Muzeum Archeologicznym podjęto się ciekawego zadania – urna twarzowa pochodząca sprzed ok. 2,5 tys. lat została dokładnie zeskanowana, a następnie wydrukowana w 3D. Czy podobne rozwiązania będą jeszcze częściej wykorzystywane w muzealnictwie?

Małgorzata Strękowska-Zaremba, Joanna Zagner-Kołat

Jadwiga i Jagiełło w wersji komiksowej

Czy można opowiedzieć o polskich władcach i najważniejszych aspektach ich panowania w formie przyswajalnej dla dzieci? Jak najbardziej tak!

Pytanie (nie tylko) o Powstanie: Juliusz Kulesza Video

Muzeum Powstania Warszawskiego na swoim kanale YouTube rozpoczęło nową serię pt. „Pytanie (nie tylko) o Powstanie”. W pierwszym odcinku występuje Juliusz Kulesza „Julek”, grafik i pisarz, rodowity warszawiak, autor licznych książek dotyczących Powstania Warszawskiego. Serdecznie polecamy!

PZPN przed meczem Polska-Izrael upamiętni Józefa Klotza

Przed dzisiejszym meczem eliminacyjnym do piłkarskich Mistrzostw Europy 2020 odbędzie się krótkie upamiętnienie Józefa Klotza – polskiego zawodnika żydowskiego pochodzenia, zdobywcy pierwszej bramki w historii reprezentacji Polski, ofiarę Holocaustu.

Ryszard Kaczmarek – „Powstania Śląskie 1919-1920-1921. Nieznana wojna polsko-niemiecka” – recenzja i ocena

W tym roku rozpoczęło się czterolecie śląskich rocznic. Obchodzone w Polsce stulecie odzyskania Niepodległości na Śląsku skończy się dopiero w 2022 roku, kiedy to będziemy świętować przyłączenie części Górnego Śląska do tzw. Macierzy.

Wspomnienia

Wspomnienia „zwyczajnego szpiega” z PRL

Oficerowie wywiadu PRL rzadko spisują swoje wspomnienia. Filip Hagenbeck zrobił wyjątek. Jak wyglądało życie „zwyczajnego szpiega” w latach siedemdziesiątych?

Filip Hagenbeck

Husaria i jej pierwsza klęska Video

Husaria wydaje się dla wielu z nas nie do powstrzymania, wręcz niezwyciężona. Jak jednak wiadomo, w historii jazdy były i czarniejsze karty... Co wydarzyło się pod Dobryniczami w trakcie Dymitriad? O tym w ciekawy sposób opowiada autor kanału "„Historia w 5 minut”":https://www.youtube.com/channel/UCngze_3Nx9sogT_oA3GvCdQ. Polecamy!

Historia w 5 minut

Peter Raina. Obcokrajowiec w PRL

Peter Raina, pochodzący z Indii historyk i absolwent Oxfordu, w latach sześćdziesiątych przybył do PRL, by zbierać materiały do doktoratu. Co sprawiło, że związał swoje losy z Polską?

Przemysław Semczuk

Magdalena Mikrut-Majeranek

Kazimierz III Wielki odchodzi z „Korony królów”. Na planie padł ostatni klaps

Filmowy Kazimierz III Wielki, czyli Andrzej Hausner podczas kręcenia serialu miał zakaz jazdy na motorze, za to ćwiczył jazdę konną. Grę w „Koronie królów” wspomina jako świetną przygodę. Na planie spędził aż 189 dni i wystąpił w aż 700 scenach! O tym, jak wygląda gra w telenoweli historycznej przeczytacie w wywiadzie z aktorem.

Marek A. Koprowski – „Kaci Wołynia. Najkrwawsi ludobójcy Polaków” – recenzja i ocena

Nóż, siekiera, młot, kosa, piła – m.in. za pomocą tych narzędzi Ukraińcy zamordowali co najmniej kilkadziesiąt tysięcy Polaków. Kto stał za ludobójstwem na Wołyniu? Kim były osoby, które podjęły decyzję o rozpoczęciu antypolskiej akcji?

Piotr Bejrowski

Lisowczycy – jeźdźcy Apokalipsy ze Wschodu

Lisowczycy budzili postrach w całej Europie. Byli bezlitośni, brutalni, ale również szalenie skuteczni. Nazywano ich „diabłami” oraz „jeźdźcami Apokalipsy”.

Piotr Korczyński

Na Podlasiu było więcej cmentarzysk stelowych, niż dotychczas sądzono

Nie 7, a nawet 50 cmentarzysk stelowych, czyli takich, w których pochówki zaznaczano pojedynczym, wysokim głazem, zidentyfikował na terenie Podlasia archeolog Hubert Lepionka z Muzeum Podlaskiego w Białymstoku.

Wybory 4 czerwca 1989 r. Komunizm upada od głosów w urnie

Wybory 4 czerwca 1989 r. miały decydujący wpływ na upadek systemu komunistycznego w Polsce. Stanowiły dla wielu ludzi możliwość otwartego zademonstrowania swoich poglądów oraz sprzeciwu wobec systemu – wszystko poprzez wrzucenie kartki wyborczej do urny.

Maciej Gach

Historia Polski: Ludwik Węgierski, cz. 2 (Lata 1370-1374) Video

W nowym odcinku „Historii na szybko”, w ramach serii dotyczącej dziejów Polski, youtuber ThrashingMadPL zajmuje się kolejnymi latami panowania Ludwika Węgierskiego. Zapraszamy do obejrzenia!

Historia Na Szybko

Mat. pras. , Magdalena Mikrut-Majeranek

Piotr Korczyński – „Dla ojczyzny ratowania: szubienica, pal i kula” – recenzja i ocena

Jak w polskim wojsku na przestrzeni wieków prezentowała się dyscyplina? Na to pytanie próbuję odpowiedzieć Piotr Korczyński w swej najnowszej książce.

Jakub Jędrzejski

Wydarzenia

XV Święto Twierdzy Srebrna Góra 2019

8 czerwca do Twierdzy Srebrna Góra zawita ponad 150 żołnierzy, którzy wraz ze srebrnogórskim regimentem zrekonstruują historyczną bitwę z okresu wojen napoleońskich o największą górską twierdzę w Europie.

Sławomir Leśniewski – „Napoleoński amok Polaków” – recenzja i ocena

Czy u boku Napoleona Polacy byli w stanie odzyskać niepodległość? Co sprawie polskiej przyniosła współpraca z uwielbianym wodzem?

Cezary Wołodkowicz

Siemowit III mazowiecki (ok. 1320–1381), lennik Kazimierza Wielkiego

Siemowit III jest uznawany za jednego z najwybitniejszych książąt mazowieckich. Po śmierci Kazimierza Wielkiego w 1370 roku stał się w pełni niezależnym władcą na Mazowszu.

Janusz Grabowski

Jak to było z husarią? Video

Radek Kotarski w nowym odcinku na kanale Polimaty podejmuje tematykę husarii. Jak to było z husarią i potęgą tej formacji? Zapraszamy do obejrzenia!

Ciekawostki i rocznice

Polska i Polacy w dawnej fotografii Galeria

Cyk – i mamy zdjęcie. Dziś wykonanie fotografii to coś błyskawicznego i łatwego, dawniej jednak nie była to tak oczywista czynność. Jak wówczas wyglądały miasta, które tak dobrze znamy? Jak uwieczniano wtedy ludzi? Oto zbiór zdjęć zrobionych przez polskich fotografów od XIX wieku po dwudziestolecie międzywojenne.

Ciekawostki i rocznice

Władysław II Wygnaniec, czyli książę z wpływową małżonką

Władysław II Wygnaniec był najstarszym synem Bolesława Krzywoustego. Po śmierci ojca został księciem seniorem podzielonej na dzielnice Polski, jego panowanie jednak nie należało do spokojnych – konflikt z macochą i przyrodnimi braćmi pozbawił go ostatecznie władzy. Władysław zmarł poza Polską 30 maja 1159 roku.

Maciej Gach

Ciekawostki i rocznice

Menażka, manierka, kuchnia polowa – żywienie w przedwojennym Wojsku Polskim i PSZ na Zachodzie Galeria

Aby żołnierz mógł maszerować i walczyć, powinien mieć do tego siły. Żywienie zapewniać mają mu zaopatrzeniowcy i kucharze obsługujący kuchnie polowe, zwane przed wojną „gulaszkanonami”. Jak w przedwojennym Wojsku Polskim i Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie radzono sobie z organizowaniem posiłków?

Tomasz Leszkowicz

Kłym Sawur – wróg Polaków i kat Wołynia

Dmytro Semenowicz Klaczkiwski, znany jako „Kłym Sawur”, to jeden ze zbrodniarzy odpowiedzialnych za przebieg rzezi na Wołyniu.

Marek A. Koprowski

Bogusław Kopka – „Gułag nad Wisłą. Komunistyczne obozy pracy w Polsce 1944-1956” – recenzja i ocena

Rocznica wyzwolenia niemieckiego nazistowskiego obozu Auschwitz-Birkenau w styczniu 1945 roku przez Armię Czerwoną jest obchodzona co roku. W mediach można wtedy zobaczyć okolicznościowe uroczystości. Uznajemy, że tamtego dnia zakończyła się historia obozu, który niedługo później został przekształcony w Państwowe Muzeum Auschwitz-Birkenau. I wydaje się nam oczywiste, że nie można już było zostać więźniem obozu w Oświęcimiu. Przecież wojna się skończyła…

Katarzyna Kucharczuk

Wielka Lechia, czyli gromki śmiech generała Franciszka Morawskiego

Czy opowieści o Wielkiej Lechii i niezwyciężonych „Lechitach” zaczęły się... od dowcipu?

Krzysztof Rejmer

Ruszyła budowa Muzeum Generała Maczka w Bredzie!

W holenderskiej Bredzie oficjalnie rozpoczęła się budowa muzeum-memoriału poświęconego postaci generała Stanisława Maczka. Wedle planów zakończenie prac ma nastąpić jeszcze w październiku tego roku.

Ostatnia taka unia – Stefan Batory w Polsce i Siedmiogrodzie

W średniowieczu i epoce nowożytnej unie dwóch lub nawet większej liczby państw zjednoczonych pod berłem jednego monarchy nie należały do rzadkości. Podobnie było z Polską i Węgrami.

Dariusz Milewski

Redakcyjne

Sonda Histmag.org: Który zamek w Polsce uważasz za najpiękniejszy?

W ostatniej sondzie zapytaliśmy, który zamek w Polsce uważacie za najpiękniejszy? Zobaczcie sami jak głosowali Nasi Czytelnicy! Teraz z kolei kierujemy do Was pytanie: które wydarzenie uważacie za najbardziej przełomowe w kontekście II wojny światowej?

Archeolodzy będą szukać w Gnieźnie śladów palatium pierwszych władców Polski

Jeszcze w tym roku w Gnieźnie mają ruszyć prace archeologiczne, których celem jest odkrycie śladów palatium z czasów pierwszych władców Polski. Odnalezienie reliktów rezydencji książęcej miałoby być „ostatecznym potwierdzeniem stołeczności Gniezna”.

Lula Kryńska: artystka, która zeszła na złą drogę

Elżbieta Kryńska brała udział w licznych konkursach piękności, była jedną z gwiazd teatru Ateneum i zagrała w kilku przedwojennych filmach... Jej życiorys pełen jest tajemnic i białych plam, chociaż niewątpliwie zasługuje ona na przypomnienie.

Marek Teler

Stanisław Głowa – „Mrok i mgła nad Auschwitz. Wspomnienia więźnia nr 20017” – recenzja i ocena

Do rąk czytelników trafiło wiele relacji dotyczących pobytu w KL Auschwitz. Są to świadectwa wielu różnych nacji. Można byłoby powiedzieć, że nie ma sensu wydawać kolejnych tomów. Jednak po wspomnieniach więźnia nr 20017 należy zweryfikować ten pogląd.

„Młody oficer wywiadu jest sam. Jego bronią jest spryt” – wywiad z Filipem Hagenbeckiem, byłym oficerem I Departamentu MSW

O specyfice wywiadu PRL, życiu codziennym rezydenta na zagranicznej placówce i tym, kim jest oficer wywiadu opowiada podpułkownik Filip Hagenbeck, były pracownik MSW i autor książki „Zwyczajny szpieg. Wspomnienia”.

Przemysław Mrówka

Opinie

Polscy politycy i ich wspomnienia - felieton

Gdy zaobserwuje się półki amerykańskich, brytyjskich lub francuskich księgarń w dziale biografie polityczne, to wręcz uginają się one od wspomnień, pamiętników różnych osobistości tamtejszej sceny politycznej. Wysyp powyższej literatury następuje najczęściej przed wyborami do parlamentów krajowych lub w wyścigu o najwyższy urząd w państwie.

Maciej Gach

Jak kiedyś uwieczniano śmierć? Fotografia mortualna Video

W jaki sposób przy pomocy zdjęcia można uchwycić... śmierć? Fotografia mortualna istniała już w XIX wieku – o tym ciekawym zjawisku opowiada "IrytujacyHistoryk":https://www.youtube.com/channel/UCn9hOxISLLpZaCAf_A0U3Bw w ramach swojego najnowszego vloga. Polecamy uwadze!

Irytujący Historyk

Reportaże/relacje

„Made in Britain” i „...on making” – wystawy

„Made in Britain” to multidyscyplinarny projekt prezentujący na dwóch wystawach sztukę brytyjską, która dosłownie została wytworzona w Wielkiej Brytanii w XXI wieku. Na wystawie, której kuratorami są Ann McNay, Małgorzata Ruszkowska-Macur i Robert Priseman zostaną pokazane 132 prace reprezentujące malarstwo, rysunek i grafikę ze zbioru _The Priseman Seabrook Collection_. Ekspozycja „…on making” będzie z kolei prezentacją 44 fotografii dziewięciu autorek, wybranych przez Sian Bonnell i Małgorzatę Taraszkiewicz-Zwolicką. Do zobaczenia w oddziale Muzeum Narodowego w Gdańsku – Zielonej Bramie.

Dariusz Wierzański

Reklamy

Majowe nowości Wydawnictwa Iskry

Końcówka maja w Wydawnictwie Iskry upłynie pod znakiem nowości. Przed nami premiera publikacji „Z polskiego na nasze, czyli prywatny leksykon współczesnej polszczyzny” autorstwa Antoniego Kroha i Barbary Magierowej oraz „Narutowicz – Niewiadomski. Biografie równoległe” Macieja Nowaka.

Reklama

Wacław Gluth-Nowowiejski – „Nie umieraj do jutra” – recenzja i ocena

Warszawa po upadku powstania była morzem ruin. Zdobycie jakiegokolwiek pożywienia czy wody graniczyło z cudem. Jednak pomimo usilnych niemieckich prób zlikwidowania każdego przejawu życia, pośród gruzów w ekstremalnych warunkach ukrywali się oni: warszawscy Robinsonowie.

Reportaże/relacje

„ANIMALIUM. Dürer, Schultz, Dujardin i inni. Ryciny z Muzeum Narodowego w Gdańsku” – wystawa

„ANIMALIUM. Dürer, Schultz, Dujardin i inni. Ryciny ze zbiorów Muzeum Narodowego w Gdańsku” to specjalny pokaz towarzyszący wystawie „Natura i duchowość. Carl Borromäus Ruthart (1630-1703)”. Ten interesujący zbiór rycin zwierząt stanowi doskonałe uzupełnienie wystawy obrazów Rutharta w Muzeum Narodowym w Gdańsku.

Dariusz Wierzański

„Katyń. Przewodnik szlakiem Zbrodni” – recenzja i ocena

Na naszym rynku wydawniczym ukazało się dotąd wiele publikacji poświęconych zbrodni katyńskiej. Co wyróżnia najnowszy przewodnik wydany przez Centrum Polsko-Rosyjskiego Dialogu i Porozumienia?

Marek Chrzanowski

Iwona Kienzler – „Wojenne losy przedwojennych gwiazd” – recenzja i ocena

Ich twarze to symbole czaru kina lat dwudziestych i trzydziestych XX wieku. Czy warto wraz z Iwoną Kienzler wybrać się w podróż do międzywojennej Polski i poznać ówczesne gwiazdy kina i teatru?

Jerzy Klimczak

Historia Polski: Ludwik Węgierski, cz. 1 (Rok 1370) Video

W kolejnym odcinku „Historii na szybko” youtuber ThrashingMadPL kontynuuje wątek historii Polski, tym razem przybliżając widzom postać Ludwika Węgierskiego. Serdecznie polecamy!

Historia Na Szybko

Reklamy

Majowy numer Magazynu Historycznego „Mówią wieki” (05/2019)

Wspólna historia Polski i Węgier to temat miesiąca prezentowany na łamach czasopisma z okazji wystawy w Łazienkach Królewskich, o szczegółach tej ekspozycji pisze Michał Mackiewicz. O czym jeszcze można przeczytać w najnowszym numerze „Mówią wieków”?

Reklama

Naukowiec: nie da się odróżnić genomu Polaka od Ukraińca czy Słowaka

Jeżeli chodzi o genetykę to ludzi znacznie więcej łączy niż dzieli. Nie do odróżnienia jest genom Ukraińca, Polaka czy Słowaka. Tylko w przypadku chęci zweryfikowania hipotezy o przodku z odległych rejonów świata ma sens wykonanie testu DNA – opowiada PAP prof. Paweł Golik.

„Obcy”, „Nasi” i „Gułag nad Wisłą”. O komunistycznych obozach pracy

Po wojnie powstało ich ponad 200. Przeszło przez nie 300 tys. osób, 25 tys. straciło w nich życie. Obozy pracy to wyjątkowo ciemna karta PRL-owskiej historii, o której opowiedział nam Bogusław Kopka, autor książki „Gułag nad Wisłą. Komunistyczne obozy pracy w Polsce 1944-1956”.

Damian K. Markowski – „Dwa Powstania. Bitwa o Lwów 1918” – recenzja i ocena

Walki o Lwów z perspektywy stulecia. Jaki był ich przebieg oraz w jaki sposób wpłynęły one na wspólną pamięć?

Paweł Sztama

Sobór św. Aleksandra Newskiego w Warszawie: Hagia Sophia i San Appolinare nad Wisłą

Sobór św. Aleksandra Newskiego w Warszawie stanął tuż przed I wojną światową. Monumentalna świątynia była przez Polaków uznawana za element przemocy symbolicznej caratu, jednocześnie zaś był to ciekawy przykład ówczesnej architektury prawosławnej i nośnik konkretnej ideologii politycznej.

Dorota Walczak

Przemysław Semczuk – „Wybrałem Pol(s)kę. Imigranci w czasach PRL” – recenzja i ocena

Trudno jest nam wyobrazić sobie PRL jako ziemię obiecaną imigrantów. Co powodowało, że wybierali oni PRL jako drugą ojczyznę?

Jerzy Klimczak

Wydarzenia

Noc Muzeów 2019 – data, program, atrakcje, lista muzeów

Noc Muzeów 2019 w poszczególnych miastach całej Polski. Jaka jest data konkretnych wydarzeń? Jaki program i atrakcje przygotowano? Które z muzeów i instytucji kultury biorą udział w wydarzeniu? Wszystkiego dowiesz się w naszym portalu!

Redakcja

Salomon Morel i Czesław Gęborski – oprawcy z komunistycznych obozów pracy

Każda władza deprawuje, władza absolutna deprawuje absolutnie – przekonywał w XIX wieku brytyjski historyk i polityk lord John Acton. Przykładami działania zdeprawowanej władzy absolutnej w „Gułagu nad Wisłą” były rządy Salomona Morela w obozie w Świętochłowicach i Czesława Gęborskiego w Łambinowicach.

Bogusław Kopka

Jak wyglądały ćwiczenia polskich żołnierzy w Anglii? (1943) Video

Na kanale YouTube British Pathé można znaleźć bardzo ciekawy materiał archiwalny przedstawiający ćwiczenia polskich żołnierzy w Wielkiej Brytanii w 1943 roku. W „rolach głównych” m.in. dywizja pancerna pod dowództwem gen. Maczka. Zapraszamy do obejrzenia!

Krzysztof Drozdowski – „Tajemnica Doliny Śmierci. Droga do prawdy. Bydgoszcz-Fordon 1939-2018” – recenzja i ocena

Egzekucje przeprowadzone jesienią 1939 r. na terenie fordońskiego wąwozu w zboczu pradoliny Wisły nie zostały po dzień dzisiejszy dostatecznie ujawnione. Nadal pozostaje wiele wątpliwości dotyczących liczby ofiar, które mogą spoczywać w Dolinie Śmierci.

Edward Raquello – zawrotna kariera polsko-żydowskiego Latynosa

Edward Raquello miał życie pełne niesamowitych zwrotów akcji. Początkujący polski aktor żydowskiego pochodzenia stał się bowiem latynoskim kochankiem w hollywoodzkich filmach, a następnie wymagającym szefem w Głosie Ameryki.

Marek Teler

Reportaże/relacje

„Natura i duchowość. Carl Borromäus Ruthart (1630–1703)” – wystawa

W Muzeum Narodowym w Gdańsku, w Oddziale Sztuki Dawnej przy ul. Toruńskiej 1 tylko do 31 maja 2019 możemy zapoznać się z życiem i twórczością gdańszczanina Carla Borromäusa Rutharta. Wystawa „Natura i duchowość. Carl Borromäus Ruthart (1630–1703)” koncentruje się na zbiorach Narodowego Muzeum Abruzji w L'Aquila, pokazuje obrazy namalowane w okresie, gdy Ruthart był celestyńskim mnichem, dotąd nigdy niepokazywane poza miejscem powstania, niektóre z nich są prezentowane po raz pierwszy.

Dariusz Wierzański

Barbakan – dawna fortyfikacja i świadek dziejów Warszawy

Powstały w XVI w. jako element fortyfikacji Starej Warszawy, przez lata osłaniany kamienicami rozrastającego się miasta, ponownie „odkryty”, odrestaurowany i podniesiony do rangi zabytku w XX w. Barbakan po zimowej przerwie znów otworzył dla zwiedzających swą ekspozycję.

Archeolodzy przebadają napoleońskie obozowisko z 1807 r.

Pasjonaci regionalnej historii odnaleźli ślady obozowiska wojsk napoleońskich towarzyszących w 1807 r. cesarzowi Francuzów podczas jego pobytu w Kamieńcu (woj. warmińsko-mazurskie). Jeszcze w tym roku rozpoczną się tam badania archeologiczne.

Lato 1944: opowieści ze Starego Miasta

Płonąca stolica latem 1944 roku to nie tylko olbrzymie zniszczenia materialne, ale dramat zwykłych ludzi. I największe pragnienie: przeżyć.

Wacław Gluth-Nowowiejski

Sebastian Warlikowski – „Kołyma. Polacy w sowieckich łagrach” – recenzja i ocena

Trudno jest recenzować literaturę wspomnieniową. Czy można bowiem ocenić czyjeś osobiste przeżycia i wspomnienia? Czy można – siedząc wygodnie w fotelu – czytać o strasznym losie zwykłych ludzi, których jedyną winą było to, że byli Polakami?

Wojciech Sobański