Polska

Poszukiwania średniowiecznych podziemi w Braniewie

Specjaliści od badań georadarowych poszukiwali w poniedziałek podziemi pozostałych po XIV-wiecznym kościele pofranciszkańskim w Braniewie. Badania mają pomóc w odnalezieniu m.in. lokalizacji dawnej krypty grobowej patronki miasta bł. Reginy Protmann.

Marcin Wilk - „Pokój z widokiem. Lato 1939”

Marcin Wilk opisując w książce „Pokój z widokiem. Lato 1939” ostatnie przedwojenne lato, zajrzał do Zakopanego, spędził trochę czasu w Gdyni, przyjrzał się Zaleszczykom, ale przede wszystkim zboczył z popularnych tras turystycznych. Przemierzając tereny Polski przedwrześniowej, postanowił dotrzeć do żyjących świadków epoki i wysłuchać ich opowieści o ostatnich tygodniach życia w pokoju.

W Polsce mamy 34 Warszawy... a to nie koniec ciekawostek!

W Polsce są trzydzieści trzy przysiółki lub części wsi, które nazywają się tak samo, jak stolica Polski – Warszawa. O tym, że nazwy geograficzne bywają zaskakujące i wcale nie są takie oczywiste, jak by się wydawało – opowiada w rozmowie z PAP językoznawca dr Wojciech Włoskowicz.

Tomasz Kozłowski - „Koniec imperium MSW. Transformacja organów bezpieczeństwa państwa 1989–1990”

Książka „Koniec imperium MSW. Transformacja organów bezpieczeństwa państwa 1989–1990” jest wynikiem syntetycznego spojrzenia na proces transformacji organów bezpieczeństwa w latach 1989–1990. Próbą zaprezentowania oceny z perspektywy trzydziestu lat, które upłynęły od opisywanych wydarzeń.

Ziemia sanocka. Może by tak rzucić wszystko i wyjechać w Bieszczady…

Wybierając się na wędrówkę po bieszczadzkich połoninach, warto także poznać najciekawsze zabytki ziemi sanockiej, która stanowi niejako bramę do (zdaniem wielu) najpiękniejszych polskich gór.

Piotr Bejrowski

Architecture is a good idea

Ogród jak z bajki w sercu Warszawy Video

Czy Zamek Królewski w Warszawie ma jeszcze przed nami coś do ukrycia? "Radosław Gajda i Natalia Szcześniak":https://www.youtube.com/user/rgajda/featured zabierają nas do bajkowego ogrodu w samym centrum wielkiego miasta. Jaka jest historia tego pięknego miejsca? Zobaczcie sami!

Antoni Kroh, Barbara Magierowa – „Z polskiego na nasze, czyli prywatny leksykon współczesnej polszczyzny” – recenzja i ocena

Subiektywny przegląd pojęć i zagadnień, którymi żyli Polacy od zakończenia wojny. Nakładem wydawnictwa Iskry ukazała się niedawno interesująca pozycja, która łączy wnikliwą obserwację rzeczywistości z wrażliwością na język polski.

Magdalena Grabowska

Czy na terenie dzisiejszej Polski fałszowano rzymskie pieniądze?

Rzymskie monety z pierwszych wieków naszej ery były fałszowane na terenie Cesarstwa Rzymskiego i poza nim, być może także na terenach dzisiejszej Polski. Analizy denarów, które pozwolą poznać skalę tego zjawiska w Europie Środkowo-Wschodniej, przeprowadzą archeolodzy z UW.

Nie byłem w stanie uśmiercić Bolka II świdnickiego - Tomasz Zawadzki o roli konsultanta historycznego w „Koronie królów”

Śląsk w czasach Kazimierza Wielkiego znajdował się poza granicami Królestwa Polskiego, podporządkowany był rządzącym w Królestwie Czech Luksemburgom - wyjaśnia z Tomasz Zawadzki, konsultant historyczny „Korony królów”, który na co dzień związany jest z Zakładem Historii Średniowiecznej i Nauk Pomocniczych Historii Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach. Na łamach Histmaga wspomina pracę przy realizacji serialu.

Prezydent Duda po raz pierwszy wręczył medale Virtus et Fraternitas

19 czerwca prezydent RP Andrzej Duda po raz pierwszy wręczył medale Virtus et Fraternitas. Odznaczane są nim osoby, które w czasach szalejących totalitaryzmów nie wahały się nieść pomocy obywatelom polskim, a także takie, które pielęgnują polską pamięć historyczną.

Ludzkie oblicze Marszałka – konferencja prasowa na temat filmu „Piłsudski”

Film „Piłsudski”, opowiadający o losach naczelnika państwa i pierwszego marszałka Polski Józefa Piłsudskiego w latach 1901–1918, będzie miał swoją kinową premierę 13 września 2019 roku. Wczoraj na konferencji prasowej dziennikarze poznali obsadę filmu oraz zobaczyli jego pierwsze fragmenty.

Marek Teler

Nadchodzi premiera filmu „Piłsudski” w reż. Michała Rosy

Już 13 września w kinach pojawi się długo oczekiwany film Michała Rosy „Piłsudski”. W tytułowej roli zobaczymy zmienionego nie do poznania Borysa Szyca. Dziś prezentujemy teaser filmu.

Łańcuchy egzekucyjne i kości – odkrycia na Wzgórzu Szubienicznym w Żaganiu

Dwa łańcuchy egzekucyjne sprzed kilkuset lat znaleźli archeolodzy w czasie wykopalisk w obrębie szubienicy w Żaganiu (Lubuskie). Zdaniem odkrywców tego typu zabytki są bardzo rzadko odkrywane na terenie Polski. Badacze wydobyli też kilka tysięcy fragmentów kości.

Wizerunek katedry w Gnieźnie został zastrzeżony. Jej fotografowanie w celach komercyjnych wymaga zgody kurii.

Zdjęcia drzwi gnieźnieńskich trafią już tylko do prywatnego albumu. Nie można ich udostępniać. Dlaczego? Wykonywanie zdjęć wybranych obiektów sakralnych w celach innych niż pamiątkowe wymaga zgody kurii, a ta zastrzegła wizerunek jednej z najcenniejszych polskich świątyń. Jeżeli chcemy czerpać korzyści z publikacji zdjęcia, musimy za to zapłacić.

Opinie

Pokochaj genetykę, historyku!

Historycy pochodzą zazwyczaj do genetyki z dużą nieufnością. Spotykamy opinie, że brakuje jeszcze tradycji jej wykorzystania w interdyscyplinarnych dociekaniach historycznych. Czy jednak te uprzedzenia nie biorą się przypadkiem z braku zrozumienia nauk przyrodniczych?

Sławomir Ambroziak

Kawałek Księżyca w Polsce. Okruchy księżycowe z misji Apollo w Olsztynie

Jedyne w Polsce okruchy księżycowe, z pierwszej załogowej misji księżycowej – Apollo 11 – znajdują się w olsztyńskim planetarium. Przekazał je polskim władzom prezydent USA Richard Nixon w czasie wizyty w Warszawie w 1972 r.

Filip Hagenbeck – „Zwyczajny szpieg. Wspomnienia” – recenzja i ocena

Świat służb specjalnych owiany jest mgłą tajemnicy. Tymczasem jeden z uczestników najbardziej sekretnych wydarzeń minionej epoki postanowił ujawnić prawdę i opowiedzieć czytelnikom swój barwny życiorys – poznajcie polskiego „zwyczajnego szpiega”.

Kamil Durajczyk

Czerwcowy numer Magazynu Historycznego „Mówią wieki” (06/2019)

W tym roku prawosławne duchowieństwo ukraińskie uniezależniło się od patriarchy moskiewskiego. To ważne dla naszych wschodnich sąsiadów wydarzenie nie do końca jest zrozumiałe dla Polaków. Zawiłą historię *wyznania prawosławnego* w czasach I Rzeczypospolitej starają się wyjaśnić Karol Mazur i Tomasz Bohun. O czym jeszcze można przeczytać w najnowszym numerze „Mówią wieków”?

„Generał Jan Henryk Dąbrowski 1755-1818. W 200. rocznicę śmierci” – red. Witold Molik – recenzja i ocena

W ubiegłym roku minęła okrągła, dwusetna rocznica śmierci generała Jana Henryka Dąbrowskiego. Co wiemy na temat tej postaci?

Cezary Wołodkowicz

Małgorzata Strękowska-Zaremba, Joanna Zagner-Kołat – „Królewskie życie królów” – recenzja i ocena

Jak zachęcić najmłodszych do zainteresowania się historią? Pewnie niejeden rodzic miał z tym problem. Jest na to rada!

Iwona Łoza

Patrycja Dołowy – „Wrócę, gdy będziesz spała. Rozmowy z dziećmi Holokaustu” – recenzja i ocena

Bycie matką to zadanie niełatwe. Bycie matką w trakcie wojny to podwójny trud. Bycie żydowską matką w czasie II wojny światowej oznaczało dokonywanie wyborów, których nigdy nie można było zakwalifikować jako bezsprzecznie słusznych.

Adelajda Heska - dumna choć odrzucona żona Kazimierza III. Rozmowa z Aleksandrą Przesław

Filmowa Adelajda Heska, czyli Aleksandra Przesław miała zostać... weterynarzem! Dziś nie tylko gra w serialach, ale i występuje w duecie satyrycznym „Kabaret Plafon”. W telenoweli historycznej "Korona królów" wciela się w żonę Kazimierza III, która nie miała łatwego życia... Dlaczego? O tym dowiecie się z wywiadu z aktorką!

Przyszłość muzealnictwa? Archeolodzy z Gdańska skopiowali i wydrukowali w 3D zabytek sprzed 2,5 tys. lat

W gdańskim Muzeum Archeologicznym podjęto się ciekawego zadania – urna twarzowa pochodząca sprzed ok. 2,5 tys. lat została dokładnie zeskanowana, a następnie wydrukowana w 3D. Czy podobne rozwiązania będą jeszcze częściej wykorzystywane w muzealnictwie?

Małgorzata Strękowska-Zaremba, Joanna Zagner-Kołat

Jadwiga i Jagiełło w wersji komiksowej

Czy można opowiedzieć o polskich władcach i najważniejszych aspektach ich panowania w formie przyswajalnej dla dzieci? Jak najbardziej tak!

Pytanie (nie tylko) o Powstanie: Juliusz Kulesza Video

Muzeum Powstania Warszawskiego na swoim kanale YouTube rozpoczęło nową serię pt. „Pytanie (nie tylko) o Powstanie”. W pierwszym odcinku występuje Juliusz Kulesza „Julek”, grafik i pisarz, rodowity warszawiak, autor licznych książek dotyczących Powstania Warszawskiego. Serdecznie polecamy!

PZPN przed meczem Polska-Izrael upamiętni Józefa Klotza

Przed dzisiejszym meczem eliminacyjnym do piłkarskich Mistrzostw Europy 2020 odbędzie się krótkie upamiętnienie Józefa Klotza – polskiego zawodnika żydowskiego pochodzenia, zdobywcy pierwszej bramki w historii reprezentacji Polski, ofiarę Holocaustu.

Ryszard Kaczmarek – „Powstania Śląskie 1919-1920-1921. Nieznana wojna polsko-niemiecka” – recenzja i ocena

W tym roku rozpoczęło się czterolecie śląskich rocznic. Obchodzone w Polsce stulecie odzyskania Niepodległości na Śląsku skończy się dopiero w 2022 roku, kiedy to będziemy świętować przyłączenie części Górnego Śląska do tzw. Macierzy.

Wspomnienia

Wspomnienia „zwyczajnego szpiega” z PRL

Oficerowie wywiadu PRL rzadko spisują swoje wspomnienia. Filip Hagenbeck zrobił wyjątek. Jak wyglądało życie „zwyczajnego szpiega” w latach siedemdziesiątych?

Filip Hagenbeck

Husaria i jej pierwsza klęska Video

Husaria wydaje się dla wielu z nas nie do powstrzymania, wręcz niezwyciężona. Jak jednak wiadomo, w historii jazdy były i czarniejsze karty... Co wydarzyło się pod Dobryniczami w trakcie Dymitriad? O tym w ciekawy sposób opowiada autor kanału "„Historia w 5 minut”":https://www.youtube.com/channel/UCngze_3Nx9sogT_oA3GvCdQ. Polecamy!

Historia w 5 minut

Peter Raina. Obcokrajowiec w PRL

Peter Raina, pochodzący z Indii historyk i absolwent Oxfordu, w latach sześćdziesiątych przybył do PRL, by zbierać materiały do doktoratu. Co sprawiło, że związał swoje losy z Polską?

Przemysław Semczuk

Kazimierz III Wielki odchodzi z „Korony królów”. Na planie padł ostatni klaps

Filmowy Kazimierz III Wielki, czyli Andrzej Hausner podczas kręcenia serialu miał zakaz jazdy na motorze, za to ćwiczył jazdę konną. Grę w „Koronie królów” wspomina jako świetną przygodę. Na planie spędził aż 189 dni i wystąpił w aż 700 scenach! O tym, jak wygląda gra w telenoweli historycznej przeczytacie w wywiadzie z aktorem.

Marek A. Koprowski – „Kaci Wołynia. Najkrwawsi ludobójcy Polaków” – recenzja i ocena

Nóż, siekiera, młot, kosa, piła – m.in. za pomocą tych narzędzi Ukraińcy zamordowali co najmniej kilkadziesiąt tysięcy Polaków. Kto stał za ludobójstwem na Wołyniu? Kim były osoby, które podjęły decyzję o rozpoczęciu antypolskiej akcji?

Piotr Bejrowski

Lisowczycy – jeźdźcy Apokalipsy ze Wschodu

Lisowczycy budzili postrach w całej Europie. Byli bezlitośni, brutalni, ale również szalenie skuteczni. Nazywano ich „diabłami” oraz „jeźdźcami Apokalipsy”.

Piotr Korczyński

Na Podlasiu było więcej cmentarzysk stelowych, niż dotychczas sądzono

Nie 7, a nawet 50 cmentarzysk stelowych, czyli takich, w których pochówki zaznaczano pojedynczym, wysokim głazem, zidentyfikował na terenie Podlasia archeolog Hubert Lepionka z Muzeum Podlaskiego w Białymstoku.

Wybory 4 czerwca 1989 r. Komunizm upada od głosów w urnie

Wybory 4 czerwca 1989 r. miały decydujący wpływ na upadek systemu komunistycznego w Polsce. Stanowiły dla wielu ludzi możliwość otwartego zademonstrowania swoich poglądów oraz sprzeciwu wobec systemu – wszystko poprzez wrzucenie kartki wyborczej do urny.

Maciej Gach

Historia Polski: Ludwik Węgierski, cz. 2 (Lata 1370-1374) Video

W nowym odcinku „Historii na szybko”, w ramach serii dotyczącej dziejów Polski, youtuber ThrashingMadPL zajmuje się kolejnymi latami panowania Ludwika Węgierskiego. Zapraszamy do obejrzenia!

Historia Na Szybko

Mat. pras. , Magdalena Mikrut-Majeranek

Piotr Korczyński – „Dla ojczyzny ratowania: szubienica, pal i kula” – recenzja i ocena

Jak w polskim wojsku na przestrzeni wieków prezentowała się dyscyplina? Na to pytanie próbuję odpowiedzieć Piotr Korczyński w swej najnowszej książce.

Jakub Jędrzejski

Wydarzenia

XV Święto Twierdzy Srebrna Góra 2019

8 czerwca do Twierdzy Srebrna Góra zawita ponad 150 żołnierzy, którzy wraz ze srebrnogórskim regimentem zrekonstruują historyczną bitwę z okresu wojen napoleońskich o największą górską twierdzę w Europie.

Sławomir Leśniewski – „Napoleoński amok Polaków” – recenzja i ocena

Czy u boku Napoleona Polacy byli w stanie odzyskać niepodległość? Co sprawie polskiej przyniosła współpraca z uwielbianym wodzem?

Cezary Wołodkowicz

Siemowit III mazowiecki (ok. 1320–1381), lennik Kazimierza Wielkiego

Siemowit III jest uznawany za jednego z najwybitniejszych książąt mazowieckich. Po śmierci Kazimierza Wielkiego w 1370 roku stał się w pełni niezależnym władcą na Mazowszu.

Janusz Grabowski

Jak to było z husarią? Video

Radek Kotarski w nowym odcinku na kanale Polimaty podejmuje tematykę husarii. Jak to było z husarią i potęgą tej formacji? Zapraszamy do obejrzenia!

Ciekawostki i rocznice

Polska i Polacy w dawnej fotografii Galeria

Cyk – i mamy zdjęcie. Dziś wykonanie fotografii to coś błyskawicznego i łatwego, dawniej jednak nie była to tak oczywista czynność. Jak wówczas wyglądały miasta, które tak dobrze znamy? Jak uwieczniano wtedy ludzi? Oto zbiór zdjęć zrobionych przez polskich fotografów od XIX wieku po dwudziestolecie międzywojenne.

Ciekawostki i rocznice

Władysław II Wygnaniec, czyli książę z wpływową małżonką

Władysław II Wygnaniec był najstarszym synem Bolesława Krzywoustego. Po śmierci ojca został księciem seniorem podzielonej na dzielnice Polski, jego panowanie jednak nie należało do spokojnych – konflikt z macochą i przyrodnimi braćmi pozbawił go ostatecznie władzy. Władysław zmarł poza Polską 30 maja 1159 roku.

Maciej Gach

Ciekawostki i rocznice

Menażka, manierka, kuchnia polowa – żywienie w przedwojennym Wojsku Polskim i PSZ na Zachodzie Galeria

Aby żołnierz mógł maszerować i walczyć, powinien mieć do tego siły. Żywienie zapewniać mają mu zaopatrzeniowcy i kucharze obsługujący kuchnie polowe, zwane przed wojną „gulaszkanonami”. Jak w przedwojennym Wojsku Polskim i Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie radzono sobie z organizowaniem posiłków?

Tomasz Leszkowicz

Kłym Sawur – wróg Polaków i kat Wołynia

Dmytro Semenowicz Klaczkiwski, znany jako „Kłym Sawur”, to jeden ze zbrodniarzy odpowiedzialnych za przebieg rzezi na Wołyniu.

Marek A. Koprowski

Bogusław Kopka – „Gułag nad Wisłą. Komunistyczne obozy pracy w Polsce 1944-1956” – recenzja i ocena

Rocznica wyzwolenia niemieckiego nazistowskiego obozu Auschwitz-Birkenau w styczniu 1945 roku przez Armię Czerwoną jest obchodzona co roku. W mediach można wtedy zobaczyć okolicznościowe uroczystości. Uznajemy, że tamtego dnia zakończyła się historia obozu, który niedługo później został przekształcony w Państwowe Muzeum Auschwitz-Birkenau. I wydaje się nam oczywiste, że nie można już było zostać więźniem obozu w Oświęcimiu. Przecież wojna się skończyła…

Katarzyna Kucharczuk

Wielka Lechia, czyli gromki śmiech generała Franciszka Morawskiego

Czy opowieści o Wielkiej Lechii i niezwyciężonych „Lechitach” zaczęły się... od dowcipu?

Krzysztof Rejmer

Ruszyła budowa Muzeum Generała Maczka w Bredzie!

W holenderskiej Bredzie oficjalnie rozpoczęła się budowa muzeum-memoriału poświęconego postaci generała Stanisława Maczka. Wedle planów zakończenie prac ma nastąpić jeszcze w październiku tego roku.

Ostatnia taka unia – Stefan Batory w Polsce i Siedmiogrodzie

W średniowieczu i epoce nowożytnej unie dwóch lub nawet większej liczby państw zjednoczonych pod berłem jednego monarchy nie należały do rzadkości. Podobnie było z Polską i Węgrami.

Dariusz Milewski

Redakcyjne

Sonda Histmag.org: Który zamek w Polsce uważasz za najpiękniejszy?

W ostatniej sondzie zapytaliśmy, który zamek w Polsce uważacie za najpiękniejszy? Zobaczcie sami jak głosowali Nasi Czytelnicy! Teraz z kolei kierujemy do Was pytanie: które wydarzenie uważacie za najbardziej przełomowe w kontekście II wojny światowej?

Archeolodzy będą szukać w Gnieźnie śladów palatium pierwszych władców Polski

Jeszcze w tym roku w Gnieźnie mają ruszyć prace archeologiczne, których celem jest odkrycie śladów palatium z czasów pierwszych władców Polski. Odnalezienie reliktów rezydencji książęcej miałoby być „ostatecznym potwierdzeniem stołeczności Gniezna”.

Lula Kryńska: artystka, która zeszła na złą drogę

Elżbieta Kryńska brała udział w licznych konkursach piękności, była jedną z gwiazd teatru Ateneum i zagrała w kilku przedwojennych filmach... Jej życiorys pełen jest tajemnic i białych plam, chociaż niewątpliwie zasługuje ona na przypomnienie.

Marek Teler

Stanisław Głowa – „Mrok i mgła nad Auschwitz. Wspomnienia więźnia nr 20017” – recenzja i ocena

Do rąk czytelników trafiło wiele relacji dotyczących pobytu w KL Auschwitz. Są to świadectwa wielu różnych nacji. Można byłoby powiedzieć, że nie ma sensu wydawać kolejnych tomów. Jednak po wspomnieniach więźnia nr 20017 należy zweryfikować ten pogląd.

„Młody oficer wywiadu jest sam. Jego bronią jest spryt” – wywiad z Filipem Hagenbeckiem, byłym oficerem I Departamentu MSW

O specyfice wywiadu PRL, życiu codziennym rezydenta na zagranicznej placówce i tym, kim jest oficer wywiadu opowiada podpułkownik Filip Hagenbeck, były pracownik MSW i autor książki „Zwyczajny szpieg. Wspomnienia”.

Przemysław Mrówka

Opinie

Polscy politycy i ich wspomnienia - felieton

Gdy zaobserwuje się półki amerykańskich, brytyjskich lub francuskich księgarń w dziale biografie polityczne, to wręcz uginają się one od wspomnień, pamiętników różnych osobistości tamtejszej sceny politycznej. Wysyp powyższej literatury następuje najczęściej przed wyborami do parlamentów krajowych lub w wyścigu o najwyższy urząd w państwie.

Maciej Gach

Jak kiedyś uwieczniano śmierć? Fotografia mortualna Video

W jaki sposób przy pomocy zdjęcia można uchwycić... śmierć? Fotografia mortualna istniała już w XIX wieku – o tym ciekawym zjawisku opowiada "IrytujacyHistoryk":https://www.youtube.com/channel/UCn9hOxISLLpZaCAf_A0U3Bw w ramach swojego najnowszego vloga. Polecamy uwadze!

Irytujący Historyk

Reportaże/relacje

„Made in Britain” i „...on making” – wystawy

„Made in Britain” to multidyscyplinarny projekt prezentujący na dwóch wystawach sztukę brytyjską, która dosłownie została wytworzona w Wielkiej Brytanii w XXI wieku. Na wystawie, której kuratorami są Ann McNay, Małgorzata Ruszkowska-Macur i Robert Priseman zostaną pokazane 132 prace reprezentujące malarstwo, rysunek i grafikę ze zbioru _The Priseman Seabrook Collection_. Ekspozycja „…on making” będzie z kolei prezentacją 44 fotografii dziewięciu autorek, wybranych przez Sian Bonnell i Małgorzatę Taraszkiewicz-Zwolicką. Do zobaczenia w oddziale Muzeum Narodowego w Gdańsku – Zielonej Bramie.

Dariusz Wierzański

Majowe nowości Wydawnictwa Iskry

Końcówka maja w Wydawnictwie Iskry upłynie pod znakiem nowości. Przed nami premiera publikacji „Z polskiego na nasze, czyli prywatny leksykon współczesnej polszczyzny” autorstwa Antoniego Kroha i Barbary Magierowej oraz „Narutowicz – Niewiadomski. Biografie równoległe” Macieja Nowaka.

Wacław Gluth-Nowowiejski – „Nie umieraj do jutra” – recenzja i ocena

Warszawa po upadku powstania była morzem ruin. Zdobycie jakiegokolwiek pożywienia czy wody graniczyło z cudem. Jednak pomimo usilnych niemieckich prób zlikwidowania każdego przejawu życia, pośród gruzów w ekstremalnych warunkach ukrywali się oni: warszawscy Robinsonowie.