Polska

Węzeł polityczny 1926 – II RP w kryzysie Nieskończenie Niepodległa

Konflikty polityczne i kryzys ekonomiczny doprowadził Polskę w połowie lat 20. do wrzenia. Węzeł polityczny przeciął zamach majowy Józefa Piłsudskiego, pozostały po nim jednak głębokie podziały społeczne.

Przeglądy nowości

„Korona królów” – streszczenie odcinków

„Korona królów” to produkcja historyczna TVP przedstawiająca losy polskich władców na przestrzeni dziejów. Co czeka widzów w kolejnych epizodach serialu „Korona królów”? Streszczenie odcinków znajdziesz w tym miejscu, a lista jest na bieżąco aktualizowana!

Redakcja

Groteska i groza, czyli tajne recenzje cenzorskie w PRL

Nowatorskie badania nad cenzurą tekstów literackich okresu PRL prowadzi Anna Wiśniewska-Grabarczyk z Instytutu Filologii Polskiej Uniwersytetu Łódzkiego. Badaczka jako pierwsza opracowuje tajne biuletyny Głównego Urzędu Kontroli Prasy, Publikacji i Widowisk z lat 1945–1956.

Opinie

Polacy–świnie i „Maus”, czyli komiks i historia

Czy jeśli bardzo podobał mi się komiks z Polakami-świniami, to jestem antypolską świnią?

„Polska Niepodległa. Encyklopedia PWN” - recenzja i ocena

Czy w dobie publikacji internetowych opartych o zasadę otwartej treści wciąż istnieje zapotrzebowanie na papierowe encyklopedie?

Piotr Bejrowski

Ciekawostki i rocznice

Nie tylko wrogość: stosunki polsko-niemieckie na przestrzeni wieków Galeria

Bawarskie miasto Landshut. Główną ulicą przechodzi barwny korowód, tłumy wiwatują. Co to za wydarzenie? Obchody rocznicy wesela... polskiej księżniczki. Stosunki polsko-niemieckie to bowiem nie tylko konflikty, ale i wydarzenia pozytywne. Oto historyczne przykłady tego, co łączy nasze narody.

Jarosław Wróblewski – „Kwatera Ł. Wolność jest kuloodporna” – recenzja i ocena

Opinia publiczna przez ostatnie kilka lat z zainteresowaniem śledziła poszukiwania ofiar komunizmu prowadzone przez Instytut Pamięci Narodowej. Teraz przyszedł czas na pierwsze podsumowanie projektu.

Daria Czarnecka

Proces warszawski 1339 – zeznania w służbie propagandy

Na proces warszawski 1339 roku zjechali wybitni dyplomaci, politycy i duchowni. Założona w nieokreślonym do końca momencie dziejów Warszawa wkroczyła z przytupem na karty wielkiej historii jako pole kolejnej dyplomatycznej bitwy polsko-krzyżackiej.

Marcin Sałański

Reforma Grabskiego: siła pieniądza Nieskończenie Niepodległa

1 kwietnia 1924 roku. Reforma walutowa Władysława Grabskiego ratuje kraj przed katastrofą. Państwo zostaje wzmocnione przez Bank Polski – kapitał przynosi mu wielka mobilizacja obywateli.

Prezydent Duda zawetował ustawę degradacyjną

Prezydent RP Andrzej Duda postanowił zawetować tzw. ustawę degradacyjną. Nowy przepis zakłada m.in. pozbawienie stopni wojskowych członków Wojskowej Rady Ocalenia Narodowego.

Sprawa Grzegorza Przemyka oczami literata

W 1983 roku nikt nie miał już złudzeń co do natury systemu komunistycznego. Śmierć Grzegorza Przemyka była kolejnym tego potwierdzeniem. Na kartach drugiego tomu swojego dziennika Wiktor Woroszylski opisuje ponure lata osiemdziesiąte.

Wiktor Woroszylski

Tajemnice PRL-u i fortyfikacje II wojny światowej INTERAKTYWNE MAPY

Na stronach Google Maps dostępne są interaktywne mapy przedstawiające ciekawe miejsca związane z wojskowością z okresu II wojny światowej i PRL.

Paweł Brykczyński – „Gotowi na przemoc. Mord, antysemityzm i demokracja w międzywojennej Polsce” – recenzja i ocena

Wybory pierwszego prezydenta w historii Rzeczypospolitej rozgrzały do czerwoności ówczesną scenę polityczną. Uginając się pod retoryką jednej z opcji kolejne partie po cichu wycofywały swoje poparcie dla Gabriela Narutowicza, a warszawskie ulice ogarniała przemoc.

Daria Czarnecka

Jak XIX i XX wiek ukształtowały współczesną polską grzeczność językową?

Jak wyglądała polska grzeczność w XIX i XX wieku? Czy była taka sama jak grzeczność współczesna? A może współcześnie grzeczności już nie ma?

Anna Wójciuk

Wydarzenia

Grunwald 2018 – XXI Inscenizacja Bitwy pod Grunwaldem data, program, atrakcje

Grunwald 2018 coraz bliżej! Dni Grunwaldu odbędą się w dniach 11-15 lipca 2018 r. Sama XXI Inscenizacja Bitwy pod Grunwaldem rozpocznie się w sobotę 14 lipca o godz. 15.00. To największa inscenizacja bitwy średniowiecznej na terenie naszego kraju. W miarę pojawiania się kolejnych informacji o imprezie będziecie je mogli znaleźć tutaj!

Mat. pras. , Redakcja

Co gryzie „Damę z gronostajem”, czyli jak bakterie mogą zagrozić dziedzictwu kulturowemu?

Choć mówi się, że zabytki nadgryzane są zębem czasu, to w rzeczywistości nadgryzają je bakterie i grzyby w procesie zwanym biodeterioracją. O tym, co to jest biodeterioracja i co ma wspólnego z „Damą z gronostajem” mówi prof. Tomasz Lech z Katedry Mikrobiologii Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie.

Co zabrał Marzec 1968? - wspomnienie osobiste

Dlaczego tylu Żydów musiało wyjechać z PRL? Co zmienił Marzec 1968 w ich życiu? Jaki wpływ miała polityka na ich losy?

Mikołaj Grynberg

10 mln zł od resortu nauki na projekty o polskim dziedzictwie niepodległościowym

Prawie 10 mln zł przekaże resort nauki na realizację projektów naukowych i artystycznych związanych z polskim dziedzictwem niepodległościowym w ramach rozstrzygniętego konkursu „Szlakami Polski Niepodległej”.

Zbigniew Gwóźdź – „Konstrukcje uzbrojenia polskich inżynierów i techników poza granicami kraju” – recenzja i ocena

Historia rozwoju uzbrojenia do pasjonujących nie należy. Mało tu wielkich postaci czy przełomowych odkryć na miarę wynalezienia prochu. Jednak warto czasem pochylić się nad tą słabo znaną sferą polskiej wynalazczości.

Łukasz Męczykowski

Polskie formacje wojskowe w I wojnie światowej

Polskie formacje wojskowe w I wojnie światowej: ich historia jest skomplikowana. Gdy 1 grudnia 1916 roku Legiony Polskie wkraczały do Warszawy, żołnierze słyszeli ze strony mieszkańców zarówno wiwaty, jak i gwizdy potępienia. Czy można było, w imię walki o wolność, bratać się z agresorem i zabijać rodaków, którzy zostali wcieleni do armii rosyjskiej?

Mateusz Balcerkiewicz

Zjazd w Wyszehradzie 1335: młody Kazimierz Wielki wychodzi z cienia

Zjazd w Wyszehradzie rozpoczął swoje obrady 1 listopada 1335 roku. Jego celem było rozstrzygnięcie sporu polsko-krzyżackiego. Poprzedziła go jednak długa rozgrywka polityczna zręcznie prowadzona przez Kazimierza Wielkiego i jego doradców.

Monika Juzepczuk

Krzysztof Mazur – „Przekroczyć nowoczesność” – recenzja i ocena

Dziedzictwo „Solidarności” urasta do rangi mitu. Ale czy udało się stworzyć trwały projekt? Czy po zwycięstwie obozu solidarnościowego udało się skonstruować dojrzałą wizję rzeczywistości?

Paweł Rzewuski

Marzec 1923: ustanowienie granicy wschodniej Nieskończenie Niepodległa

14 marca 1923 roku. Mocarstwa zatwierdzają granice RP. Satysfakcji Polaków towarzyszą protesty Litwinów, Białorusinów, Ukraińców.

Mariusz Urbanek – „Makuszyński. O jednym takim, któremu ukradziono słońce” – recenzja i ocena

Nazywano go pisarzem ze słońcem w herbie. Kornel Makuszyński pisał historie radosne, dowcipne, w których dobro zawsze tryumfuje. Czy z czasem stał się pisarzem, któremu ukradziono słońce?

Błażej Guzy

Opinie

To nie pamflet – polemika wokół filmu „Luter i rewolucja protestancka” Grzegorza Brauna

„Nie było rewolucji, która by głębiej wstrząsnęła społeczeństwem, która by straszliwiej burzyła i niemiłosierniej wyrokowała. Od razu wszystko się rozpadło i zostało zakwestionowane, najpierw w umysłach ludzi, potem z niesłychaną szybkością w stosunkach społecznych, we wszelkiej karności i wszelakim porządku” – Jan Gustaw Droysen o rewolucji protestanckiej.

Marcin Śrama

Wiktor Woroszylski – „Dzienniki. Tom II. 1983–1987”

Ten dziennik to dla powojennej historii Polski świadectwo znaczące. Wiktor Woroszylski przeszedł drogę charakterystyczną dla wielu polskich intelektualistów w drugiej połowie XX wieku: od uwikłania w komunizm do czynnego sprzeciwu wobec niego. Był nie tylko świadkiem, ale i uczestnikiem wielu kluczowych dla powojennej historii zdarzeń, także wpływając na ich przebieg.

Jadwiga żagańska, ostatnia żona Kazimierza Wielkiego: małżeństwo w atmosferze skandalu

Małżeństwo Kazimierza III Wielkiego z ostatnią żoną Jadwigą żagańską miało zapewnić starzejącemu się monarsze upragnionego męskiego potomka. Ze związku pochodziły jednak tylko córki, a sam ślub nigdy nie został uznany przez władze kościelne.

Marek Teler

Wydarzenia

26. Europejskie Dni Dziedzictwa 2018 – data, program, atrakcje

26. edycja Europejskich Dni Dziedzictwa, odbędzie się w dniach 8-9 i 15-16 września 2018 r. Z okazji setnej rocznicy odzyskania przez Polskę niepodległości hasłem i motywem przewodnim tegorocznych EDD jest „Niepodległa dla wszystkich”. W miarę pojawiania się kolejnych informacji o imprezie będziecie je mogli znaleźć tutaj!

Mat. pras. , Redakcja

Przemysław Waingertner – „Konspiracja trzech pokoleń. Związek Młodzieży Polskiej „Zet" i ruch zetowy (1886-1996)” – recenzja i ocena

Takiej książki brakowało na polskim rynku wydawniczym. Ruch zetowy, owiany legendą wreszcie doczekał się monografii obejmujący jego dzieje w sposób prawdziwie kompleksowy.

Piotr Abryszeński

Andrzej Zawistowski – „Bilety do sklepu. Handel reglamentowany w PRL” – recenzja i ocena

PRL ma swoje słowa klucze. Wśród nich poczesne miejsce zajmuje triada: kolejki, puste półki (ewentualnie ocet) i kartki.

Hubert Wilk

Ł. Walewski, J. W. Piekarski – „Polski most szpiegów. Kulisy operacji dyplomatycznych oczami ambasadora RP” – recenzja i ocena

Wojny w Iraku czy w Afganistanie kojarzą się przede wszystkim z zaangażowaniem polskich żołnierzy. Ale w zaciszu gabinetów ważne zadania spełniali też polscy dyplomaci.

Tomasz Nowak

Przeglądy nowości

5 najciekawszych nowości w Księgarni Odkrywcy w marcu!

Prezentujemy wybór najciekawszych lutowych nowości w "Księgarni Odkrywcy":http://www.odk.pl/. W tym miesiącu warto zwrócić uwagę na książki: „Jak czytać zamki”, „Legiony polskie 1914-1918”, „Koniec rosyjskiej Ameryki”, „Dziewczęta z Auschwitz. Głosy ocalonych kobiet” oraz „Cholula 1519”!

Ciekawostki i rocznice

Zaginione, zrabowane, zniszczone – dzieła sztuki, które utraciliśmy Galeria

Portret Churchilla zniszczony na polecenie... jego żony. Obraz o kąpieli, który zatonął razem z „Titanikiem”. Słynny malunek Rafaela, zrabowany z Polski przez Niemców. Oto utracone dzieła sztuki. Niektóre przepadły bezpowrotnie. Czy kilka z nich uda się kiedyś odzyskać?

Tadeusz Katelbach – „O zjednoczenie i legalizm. Ostatni akt życia publicznego Kazimierza Sosnkowskiego” – recenzja i ocena

Na przestrzeni wieków żyli ludzie, którzy dzięki swojej inteligencji i umiejętnościom powinni zapisać wielkimi zgłoskami w dziejach danej zbiorowości. Niestety, z różnych powodów, nie odegrali oni takiej roli do jakiej predysponowały ich wrodzone talenty i nabyte kwalifikacje. W wieku XX jaskrawym przykładem takiej osobowości był gen. Kazimierz Sosnkowski.

Paweł Sztama

Mamy nowe święto: Dzień Pamięci Polaków ratujących Żydów

24 marca będzie nowym świętem państwowym – Narodowym Dniem Pamięci Polaków ratujących Żydów pod okupacją niemiecką. Ustawę w tej sprawie poparł już Sejm i Senat. Pomysłodawcą nowego święta jest prezydent Andrzej Duda.

Mała epoka lodowcowa w Rzeczpospolitej Obojga Narodów

Tzw. Mała epoka lodowcowa była okresem ochłodzenia klimatu w czasach nowożytnych. Jak zmiany klimatyczne wpływały na losy Rzeczpospolitej Obojga Narodów? Czy przyczyniły się do kryzysu w państwie?

Konkursy

Konkurs: „Wazowie. Historia burzliwa i brutalna”!

Herman Lindqvist w swojej książce „Wazowie. Historia burzliwa i brutalna” żywiołowo i dowcipnie opisuje tamte czasy, a przy okazji przypomina, jak rozległym i nowoczesnym krajem była Polska. W naszym dzisiejszym konkursie możecie wygrać 4 egz. tej książki!

Maciej Zaremba

Herman Lindqvist – „Wazowie. Historia burzliwa i brutalna”

To historia rodu, którego potomkowie przez wiele pokoleń rządzili Szwecją oraz Polską. Historia, którą czyta się jak najlepszy dreszczowiec. Herman Lindqvist w swojej książce „Wazowie. Historia burzliwa i brutalna” żywiołowo i dowcipnie opisuje tamte czasy, a przy okazji przypomina, jak rozległym i nowoczesnym krajem była Polska.

Radosław Sikora – „Niezwykłe bitwy i szarże husarii” – recenzja i ocena

Mówisz „Husaria” – myślisz „Radosław Sikora”. Ten autor już na zawsze będzie się kojarzyć z chlubą Rzeczpospolitej. Recenzowana książka to wznowione i rozszerzone wydanie opracowania sprzed kilku lat. Czy warto po nią sięgnąć?

Michał Staniszewski

Marzec 1968 roku w Legnicy

Marzec 1968 roku nie ominął Legnicy. Doszło w niej do trzydniowych manifestacji ulicznych, których skala była tak duża, iż miasto nazwano „centrum masowych protestów ulicznych na Dolnym Śląsku”. A to wszystko w miejscu, gdzie za murem stacjonowało... kilkadziesiąt tysięcy radzieckich żołnierzy.

Marek Żak

Wywiady

Gdy człowieka wyrzuca się z własnego kraju, czyli 50 lat marca '68

Po wydarzeniach z 1968 roku wielu polskich Żydów musiało opuścić ojczyznę. Smutek i złość, jakie wówczas odczuwali, po latach mieszały się z nostalgią za utraconym krajem. O tragedię tych ludzi, gorącą atmosferę wokół 50. rocznicy marca '68 i polsko-żydowskie rozmowy o historii zapytaliśmy Mikołaja Grynberga, autora książki pt. „Księga wyjścia”.

Stanisław Maczek - bohater opluty przez komunistów

Był jednym z najlepszych polskich generałów walczących w II wojnie światowej. Po jej zakończeniu nie tylko nie miał czego szukać nad Wisłą, ale został odsądzony od czci i wiary. Dopiero u schyłku życia Stanisław Maczek doczekał się należnych honorów.

Szymon Nowak

TVP na stulecie odzyskania niepodległości: nowe produkcje i pasmo historyczne

Szereg nowych produkcji historycznych oraz pasmo o profilu historyczno-tożsamościowym – oto propozycje Telewizji Polskiej na setną rocznicę odzyskania niepodległości przez Polskę.

Cezary Łazarewicz – „Koronkowa robota. Sprawa Gorgonowej”

Ta kobieta nigdy nie miała imienia. Gorgonowa – tak mówiła o niej cała Polska, która z zapartym tchem śledziła przebieg najgłośniejszego procesu dwudziestolecia międzywojennego i jednego z najgłośniejszych w historii polskiego sądownictwa. Tę historię opisuje Cezary Łazarewicz w swojej najnowszej książce „Koronkowa robota. Sprawa Gorgonowej”!

Mat. pras. , Maciej Zaremba

Krystyna Rokiczana: cesarska agentka, która marzyła o koronie…

Związek Kazimierza III Wielkiego z Krystyną Rokiczaną doprowadził do wyjazdu jego żony Adelajdy z Polski, a z samego króla uczynił bigamistę. Kim była Czeszka i jaką rolę odegrała na polskim dworze?

Marek Teler

Wydarzenia

„Pierwsze dni niepodległości” – ogólnopolska konferencja naukowa w Białymstoku!

W dniach 14-16 marca odbędzie się ogólnopolska konferencja naukowa „Pierwsze dni niepodległości” organizowana przez Muzeum Wojska w Białymstoku i Muzeum Podlaskie w Białymstoku. Uroczyste otwarcie konferencji odbędzie się 14 marca 2018 r. o godzinie 16.00 w „Sali Złotej” Muzeum Podlaskiego w Białymstoku (Ratusz). Konferencja odbywa się pod patronatem naszego portalu, zapraszamy!

Henryk Nicpoń - „Polowanie na Generała. Piłsudski kontra Rozwadowski” - recenzja i ocena

Dwie silne osobowości – Józef Piłsudskiego i Tadeusz Rozwadowski. Jak opisać ich relacje, oczyścić je z niedomówień i mitów?

Paweł Sztama

Konstytucja, pokój, plebiscyt – marzec, który ustanowił Niepodległą Polskę Nieskończenie Niepodległa

W marcu 1921 roku doszło do trzech wydarzeń, które ukształtowały przyszłość odrodzonej Polski: uchwalono konstytucję, podpisano pokój ryski i przeprowadzono plebiscyt na Górnym Śląsku.

Cztery interpretacje PRL

Wraz z upływem lat ocena Polskiej Rzeczpospolitej Ludowej wydaje się być coraz bardziej jednoznaczna i negatywna – przede wszystkim w sferze publicznej oraz wśród osób młodych. Warto mieć jednak świadomość, że PRL jest ustrojem, który poddaje się co najmniej paru różnym interpretacjom.

Mateusz Kuryła

Mikołaj Grynberg – „Księga wyjścia” – recenzja i ocena

Co znaczyło bycie Żydem w Polsce w Marcu 1968? Oto opowieść o utracie, wykorzenieniu, poczuciu wewnętrznej pustki. Wiele emocji zostało od nowa wypowiedzianych i zapisanych w najnowszej książce Mikołaja Grynberga, ukazującej doświadczenia 27 rozmówców.

Ewa Cudzich

Polska w 1918: pierwsze pięć dni niepodległości

Wypadki biegną z piorunującą prędkością, a każdy kolejny dzień jest niepodobny do poprzedniego. Jak wyglądało pięć pierwszych dni odrodzonej ojczyzny?

Michał Römer

Marzec 1968 – bunt młodych przeciw dyktaturze

Marzec 1968 roku był przede wszystkim buntem pokoleniowym, który ukierunkował sposób myślenia i uformował postawy późniejszych opozycjonistów i działaczy „Solidarności”. Znajdujący się często po przeciwnych stronach politycznej barykady, chrzest bojowy przechodzili właśnie przed pięćdziesięciu laty.

Piotr Abryszeński

Jaruzelski, Kiszczak i Hermaszewski stracą stopnie? Sejm przyjął ustawę degradacyjną

6 marca Sejm przyjął ustawę degradacyjną. W myśl nowego przepisu stopień wojskowy mają stracić te osoby, które w latach 1943-1990 sprzeniewierzyły się polskiej racji stanu – na czele z członkami Wojskowej Rady Ocalenia Narodowego.

Konkursy

Konkurs: „Księga wyjścia”!

W naszym konkursie możecie wygrać jeden z 4 egzemplarzy książki Mikołaja Grynberga „Księga wyjścia”, w której autor opisuje próbuje zrozumieć, dlaczego tak wielu Żydów wyjechało z Polski po wydarzeniach Marca sześćdziesiątego ósmego roku, a dlaczego tylu zostało.

Maciej Zaremba

Mikołaj Grynberg – „Księga wyjścia”

_Postanowiłem zrozumieć, dlaczego tak wielu Żydów wyjechało z Polski po wydarzeniach Marca sześćdziesiątego ósmego i dlaczego tylu zostało. (...) Dzisiaj umiem nazwać emocje, które już na zawsze zostaną powiązane z liczbą sześćdziesiąt osiem. To poczucie odrzucenia, żal i samotność_ – tak Mikołaj Grynberg opisuje swoją książkę „Księga wyjścia”. Dowiedzcie się o niej więcej!

Dominik Kuciński – „Józef Kuraś «Ogień»” – recenzja i ocena

Zainteresowanie losami „Żołnierzy Wyklętych” nie maleje. Historycy i czytelnicy chętnie sięgają po historie bohaterów podziemia, zafascynowani ich osobowością i brawurą. Tylko gdzie kończy się fascynacja, a zaczyna mistyfikacja?

Dorota Choińska

Adelajda heska – nieszczęśliwa żona Kazimierza Wielkiego

Królowa Adelajda heska, druga żona Kazimierza III Wielkiego, nie zaznała szczęścia w małżeństwie. Po zdradach i upokorzeniach ze strony męża opuściła Polskę w atmosferze skandalu. Do końca życia nie przestała jednak walczyć o należne królowej prawa.

Marek Teler

Zapomniana konspiracja - początki Związku Młodzieży Polskiej „Zet”

Edukacja i patriotyczne wychowanie pracującej i uczącej się młodzieży były jednymi z najważniejszych wyzwań dla nowoczesnego narodu polskiego. Zrealizować je postanowił Związek Młodzieży Polskiej „Zet”.

Przemysław Waingertner

Andrzej Chwalba – „Wielka wojna Polaków 1914-1918”

„Wielka wojna Polaków” w przystępny i ciekawy sposób przedstawia całościowy obraz zmagań i losów Polaków w latach 1914–1918. Andrzej Chwalba prezentuje losy milionów mieszkańców dawnej Rzeczypospolitej od dnia wybuchu I wojny światowej do 11 listopada 1918 roku!