Polska

Nieskończenie Niepodległa: Burzyciel starego ładu

Orędzie Wilsona nie zagwarantowało Polsce niepodległości. Nie zmieniło też myślenia przywódców zachodnich o potrzebie odzyskania przez nasz kraj niezależności. Wprowadziło jednak problematykę polską na tyle silnie do debaty nad przyszłą konstrukcją świata, że nie dało się już jej pominąć.

Sebastian Adamkiewicz

Polscy uchodźcy na Węgrzech w latach 1939–1940

Przegrana we Wrześniu 1939 roku zmusiła wielu żołnierzy i cywilów do opuszczenia Ojczyzny. Poszukiwali oni bezpiecznej drogi ucieczki przed okupacją niemiecką i sowiecką. Przyjaźnie nastawione Węgry umożliwiły ewakuację na zachód oraz dalsze prowadzenie walki przeciwko najeźdźcy...

Michał Filip Świdwa

Ciekawostki i rocznice

Dynastia Piastów – królowie i książęta Polski

Dynastia Piastów była pierwszą i najdłużej panującą dynastią królewską w Polsce. Piastowie zapisali się na kartach historii wieloma ważnymi czynami.

Wielkie dzieje na małym ekranie: 7 zagranicznych seriali o władcach, na których mogliby wzorować się twórcy „Korony Królów”

Zanim nastał Kazimierz Wielki, była Izabela Katolicka, Elżbieta II czy Ludwik XIV... Mowa oczywiście o historycznych władcach, którzy stali się bohaterami seriali. Filmowcy nie mają wątpliwości: po tworzyć fikcyjne postacie, jeśli historia ma pod dostatkiem władców silnych, choć niepozbawionych własnych problemów?

Agata Łysakowska-Trzoss

„Korona królów” – współczesna „Biblia pauperum”

„Korona królów” ledwo wystartowała i od razu zapisała się w historii polskiej telewizji. Dyskusje rozgrzewają salony od lewa do prawa. Jedni chwalą, drudzy płaczą, a w centrum trwa polowanie na serialowe błędy, przekłamania i głupotki. A co ja na to powiem? Dziękuję Ci TVP.

Marcin Sałański

Nieskończenie Niepodległa

Nieskończenie Niepodległa: 13. Punkt

8 stycznia 1918. Rozbrzmiewa w Waszyngtonie głos światowego przywódcy: Polsce przywrócić niepodległość. Nikt nie protestuje.

Królewna Modzelewska i Chór Dana, czyli jak zdubbingowano „Królewnę Śnieżkę”

Przedwojenny dubbing „Królewny Śnieżki i siedmiu krasnoludków” Walta Disneya do dziś uważany jest przez krytyków filmowych za arcydzieło. Nie mniejszym osiągnięciem był polski dubbing do animacji, który już w 1938 roku wykonano w warszawskim studio nagraniowym.

Marek Teler

Lechosław Herz - „Pod ożywczym drzew cieniem... Na podwarszawskim Mazowszu” - recenzja i ocena

Czy podwarszawskie miejscowości mają w sobie magię, która potrafi inspirować? Czy ich historia kryje w sobie opowieści, które potrafią zafascynować? Lechosław Herz zaprasza do wspólnej wędrówki - kto wybierze się razem z nim?

Wojciech Sobański

Agnieszka Lewandowska-Kąkol

Braniccy - arystokraci w czasach komunizmu

Pomiędzy przedstawicielami rodzin arystokratycznych a władzą komunistyczną wielkiej miłości nie było. Cóż, jeżeli ktoś chciał ułożyć sobie życie w państwie komunistycznym to arystokratyczne korzenie raczej w tym przeszkadzały.

Zmarł Tomasz Sarnecki – autor słynnego plakatu „W samo południe 4 czerwca 1989”

2 stycznia 2018 roku zmarł Tomasz Sarnecki – grafik, autor słynnego plakatu „W samo południe 4 czerwca 1989". O jego śmierci poinformowało Wojskowe Centrum Edukacji Obywatelskiej.

Mat. pras. , Paweł Czechowski

„Stała się rzecz bolesna i niezrozumiała” – abp Grzegorz Ryś w geście solidarności z ewangelikami

Arcybiskup metropolita łódzki Grzegorz Ryś wyraził w liście adresowanym do ewangelickich duchownych z regionu łódzkiego „solidarność i bliskość” w nawiązaniu do niedawnej burzliwej debaty w Sejmie dot. upamiętnienia Jubileuszu 500 lat Reformacji.

Redakcyjne

Nieskończenie Niepodległa: Tomasz Leszkowicz i Zbigniew Gluza w RDC!

3 stycznia gośćmi Roberta Łuchniaka w audycji Wieczór RDC w Radiu dla Ciebie byli redaktor działu naukowego portalu Histmag.org Tomasz Leszkowicz i Zbigniew Gluza, prezes Ośrodka Karta. Goście opowiedzieli o rozpoczynającej się akcji Nieskończenie Niepodległa, której Histmag jest partnerem medialnym. Posłuchajcie zapisu tej audycji!

Kazimierz Wielki – mistrz politycznego realizmu

Nie był wybitnym żołnierzem, ale mądrą dyplomacją i polityką ekonomiczną zbudował fundament potęgi Rzeczpospolitej. Czego uczy nas Kazimierz Wielki - mistrz średniowiecznego realpolitik?

Andrzej Nowak

Polska Piastów: jakie było znaczenie koni w średniowieczu?

Konie towarzyszą ludziom od tysięcy lat. Jaką role pełniły w życiu wczesnośredniowiecznego społeczeństwa na naszych terenach? Jak długo służyły, jak o nie dbano, i dlaczego niektóre były zjadane, a inne – starannie grzebane? W Toruniu ruszyły nowatorskie badania dot. obecności i wykorzystania koni nad Wisłą.

Wywiady

W związku z digitalizacją miłośnicy papieru absolutnie nie mają się czego obawiać!

Na czym polega proces digitalizacji bibliotecznych zbiorów? Co jest w nim najtrudniejsze? Jaki najcenniejszy zabytek ze zbiorów Biblioteki Kórnickiej jest już zdigitalizowany, a jakie są jeszcze w planach? O tym wszystkim i nie tylko rozmawiamy z Aleksandrą Losik-Sidorską, kierownik projektu „Cyfrowe udostępnianie zasobów Polskiej Akademii Nauk – Biblioteki Kórnickiej”.

Maciej Zaremba

Aldona Anna Giedyminówna. Poganka na polskim tronie?

Aldona Anna Giedyminówna i Kazimierz Wielki (wtedy jeszcze królewicz, przyszły król Polski) 16 października 1325 roku zawarli związek małżeński. Związek ten był pierwszym poważnym zbliżeniem Polski i Litwy, wyprzedzającym równo o 60 lat unię w Krewie.

Marek Teler

Redakcyjne

Wkrótce wystartuje program „Nieskończenie Niepodległa”!

Celem programu „Nieskończenie Niepodległa” realizowanego przez Ośrodek Karta jest ogólnopolska debata nad kondycją polskiej niepodległości, społeczeństwa i demokracji na przestrzeni ostatnich dziesięciu dekad. Historia okresu 1918 – 2018 opowiedziana zostanie w ścisłym kontekście niepodległości, z wyakcentowaniem momentów zasadniczych dla bytu niepodległego Rzeczpospolitej. Program zagości w wielu płaszczyznach, w tym również na łamach Histmag.org – pełnimy bowiem rolę partnera medialnego projektu!

„Korona Królów” odcinki 1. i 2. – recenzja i ocena

Długo oczekiwana, koronna produkcja TVP w końcu ujrzała światło dzienne. Czekali na nią niemal wszyscy. Jedni wróżyli sukces, inni całkowitą klęskę. Rację mieli i jedni i drudzy. „Korona Królów” to produkt swoich czasów – artystycznie słaby, ale jednocześnie mający potencjał, by zawładnąć wyobraźnią masowego widza zafascynowanego „M jak Miłość” czy „Na dobre i na złe”.

Marcin Sałański

Adam Leszczyński - „No dno po prostu jest Polska. Dlaczego Polacy tak bardzo nie lubią swojego kraju i innych Polaków” - recenzja i ocena

Są takie książki, które można czytać do poduszki śmiejąc się przy tym do rozpuku, by na koniec zorientować się, że miało się do czynienia z opowieścią niezwykle smutną. Wśród takich dzieł książka Adama Leszczyńskiego zajmuje pozycję wybitną.

Kamil Śmiechowski

Jak nie potrafisz, nie pchaj się na afisz – kilka słów o „Koronie Królów”

Jak nie potrafisz, nie pchaj się na afisz – mówić miała często babcia mojego taty. Jak bardzo nieaktualna jest ta mądrość ludowa udowadniają twórcy serialu TVP „Korona Królów”. Oni nie potrafią, a i tak próbują wcisnąć wszystkim swój produkt.

Sebastian Adamkiewicz

Mat. pras. , Paweł Czechowski

„Korona królów” – poznaj bohaterów serialu Galeria

„Korona królów” jest serialem Telewizji Polskiej opowiadającym historię ostatnich Piastów zasiadających na tronie polskim. Emitowany będzie w TVP1 od 1 stycznia 2018 r., o godz. 18.30, od poniedziałku do czwartku. Nim obejrzysz serial – poznaj jego bohaterów!

Piotr Lipiński – „Bierut. Kiedy partia była bogiem” – recenzja i ocena

Biografię Bolesława Bieruta tworzą dwie legendy: człowieka, który montował w Polsce stalinizm, i tego, który podniósł z ruin Warszawę. Poza tym wydaje się postacią właściwie nieznaną. Na szczęście, od czego jest Piotr Lipiński.

Tomasz Siewierski

Bielany - niezykła historia pewnej dzielnicy

Bielany to dzisiaj jedna z najbardziej dynamicznie rozwijających się dzielnic Warszawy. Ale ich historia jest znacznie dłuższa i pełna fascynujących opowieści!

Lechosław Herz

Ciekawostki i rocznice

„Z powinszowaniem Nowego Roku” – pocztówki noworoczne Galeria

Zwyczaj szczególnego obchodzenia Nowego Roku na dobre zawitał w kulturze europejskiej na przełomie XIX i XX wieku. Nie oznacza to, że wcześniej nie odnotowywano tego momentu, nie świętowano go jednak w tak szczególny sposób. Początek świętowania Nowego Roku zbiegł się w czasie z rosnąca popularnością pocztówek. Zaradni drukarze wykorzystali ten fakt – bo czemu nie wysłać pocztówki i na Nowy Rok, po tym jak już wysłało się jedną na Święta? Jak wyglądały pocztówki noworoczne naszych dziadków?

Paweł Rzewuski

Komunistyczne obozy pracy w Polsce w latach 1944-1950: zemsta, kara i terror...

Komunistyczne obozy pracy w Polsce funkcjonowały w latach 1944-1950 i były organizowane przez Ministerstwo Bezpieczeństwa Publicznego. Do dziś nie mówi się o nich zbyt wiele. Jedni twierdzą, że to relatywizacja zbrodni niemieckich, inni, że skala nie była duża. Czy mają rację?

Marcin Tomczak

Białystok: Biblioteka uniwersytecka udostępniła mapę Królestwa Polskiego z XIX w.

Biblioteka Uniwersytetu w Białymstoku zakonserwowała zniszczoną mapę Królestwa Polskiego z XIX w. i udostępniła ją do oglądania w internecie. Było to możliwe dzięki dotacji z Ministerstwa Nauki.

Polski Atlas Etnograficzny: kilkanaście tys. materiałów dostępnych w Internecie

Kilkanaście tysięcy materiałów z zasobów Polskiego Atlasu Etnograficznego można już oglądać w internecie. To zbiory dokumentujące kulturę polskiej wsi w II połowie XX wieku, m.in. ponad 12 tys. fotografii terenowych oraz ankiety dotyczące zbieranych przez ludzi ziół.

Maciej Urbanowski – „Stanisław Brzozowski: Nowoczesność” – recenzja i ocena

Człowiek, który nie mieści się w dzisiejszych kategoriach politycznych, choć jego wpływ na polską kulturę pozostaje bezsporny. Czy Stanisława Brzozowskiego uda się przywrócić polskim debatom intelektualnym?

Kamil Śmiechowski

„Korona królów” – serial TVP o ostatnich Piastach (seria 1 i 2)

„Korona królów” to serial historyczny TVP, którego głównym bohaterem w 1 i 2 serii był Kazimierz Wielki. Z czego zasłynął król Kazimierz, a z czego jego ojciec Władysław Łokietek? Czy na polskim tronie zasiadała poganka? Jak wyglądało drzewo genealogiczne Piastów? Tego wszystkiego dowiesz się z naszych artykułów!

Karol K. Soyka, Krzysztof Kotowski – „Krew snajperów. Opowieść żołnierza GROM-U” – recenzja i ocena

Każdy z nas wie, kim jest snajper, czym jest GROM i jak to jest leżeć w mokrej trawie przez 12 godzin. Po co więc sięgać po tę książkę? By dać się zaskoczyć i zrozumieć jak mało jednak wiemy.

Tomasz Piotr Michalik

Propaganda antyniemiecka PRL: „pogrobowcy Hitlera z NRF”

Propaganda antyniemiecka PRL eksponowana była szczególnie w okresie rządów Władysława Gomułki. Okazją do niej był zwłaszcza 1 września – od kilkudziesięciu lat będący dniem przypominania o wybuchu II wojny światowej, wołania o pokój oraz upamiętniania ofiar i bohaterów.

„Polskie Las Vegas i szwagier z Corelem” – red. Lidia Klein – recenzja i ocena

Czy asortyment pierwszego w Polsce sklepu Ikea zachwycił Warszawiaków? Kto i dlaczego chciał wznieść polskie Las Vegas pod Białą Podlaską? Odpowiedzi przynosi książka pod redakcją Lidii Klein.

Kamila Twardowska

Po 30 latach archeolodzy wrócili do badania dziejów monumentalnego grobowca

Pochowano w nim ponad 20 osób. Monumentalny grobowiec megalityczny z Kierzkowa (woj. kujawsko-pomorskie) przetrwał do dziś, nawet mimo prób wysadzenia go w powietrze dynamitem. Po 30 latach archeolodzy wrócili do badań zabytków, pochodzących z jego wnętrza.

Polska Kronika Filmowa mówi o Świętach: kabanosy i Wyborowa

Polska Kronika Filmowa prawdę Ci powie! O gospodarczych sukcesach, politycznych kryzysach czy wreszcie — o Świętach Bożego Narodzenia.

Agata Łysakowska-Trzoss

Radosław Romaniuk - „Inne życie. Biografia Jarosława Iwaszkiewicza (tom 2)” - recenzja i ocena

Jeden z najbardziej znanych polskich pisarzy i jego monumentalna biografia. Radosław Romaniuk pisze o uwikłaniach politycznych, dramatycznych wyborach i cichym bohaterstwie Jarosława Iwaszkiewicza.

Ewa Cudzich

Wrzesień 1939: Jarosław Iwaszkiewicz ucieka z Warszawy

Jarosław Iwaszkiewicz zmienił się pod wpływem doświadczeń Września 1939 roku. Ogrom klęski doznanej z rąk niemieckich i sowieckich dał podstawę do głębokich przewartościowań - także politycznych. Jak skamandryta przeżywał klęskę II Rzeczpospolitej?

Radosław Romaniuk

Mikołaj Kopernik – uniwersalny bohater PRL

Mikołaj Kopernik zapisał się na trwałe w historii światowej nauki, jest też jednym z najwybitniejszych bohaterów polskiej historii. Z różnych powodów propaganda PRL postanowiła użyć go w swojej polityce historycznej.

Archiwum „Przekroju” z lat 1945-2000 dostępne za darmo w Internecie

Od 20 grudnia w sieci dostępne jest wielkie archiwum „Przekroju”. Wirtualnie można przeglądać wszystkie numery wydane w latach 1945-2000.

Redakcyjne

Premiera: Tomasz Leszkowicz – „Oblicza propagandy PRL część II”

Propaganda stanowiła w PRL codzienność, otaczając mieszkańców Polski Ludowej siecią sloganów, obrazów i opowieści. Tomasz Leszkowicz, autor e-booka „Oblicza propagandy PRL”, w drugiej części swojej publikacji pokazuje kolejne pola, na które wdarli się propagandyści z Komitetu Centralnego PZPR.

Bitwa Warszawska – cud nie był potrzebny

Największe zwycięstwo w polskiej historii? Zapewne tak, bo bez niego nie powstałaby nowoczesna polska państwowość. Czy Bitwa Warszawska z sierpnia 1920 była cudem czy sumą kalkulacji, zimnej krwi i męstwa?

Bogusław Kubisz

Beletrystyka

Bolszewicka inwazja i narodziny nielegała

W 1920 roku wydawało się, że Polska upadnie i nigdy nie powstanie. Ale nawet w takiej sytuacji bolszewicki wywiad myślał długofalowo.

Paweł Jaszczuk

Aleksandra Boćkowska – „Księżyc z Peweksu“ – recenzja i ocena

Czym był luksus na polskiego społeczeństwa mieszkającego w dziwnej krainie zwanej „Polską Ludową”? Czy w gospodarce odgórnie sterowanej w ogóle było miejsce na towary luksusowe?

Hubert Wilk

Polscy „poputczycy” - sposób na przeżycie czy zdrada?

Poputczycy: jedni się bali, inni chcieli zachować niepodległość. Władze komunistyczne sformowane pod egidą Sowietów w 1945 roku powszechnie uważano za narzucone. Do umocnienia ich władzy potrzebni byli ci, którzy wejdą w szeroko rozumianą współpracę z komunistami.

Nikołaj Iwanow

Beletrystyka

Bestia ze Lwowa - na tropie mordercy

Gdy na całe miasto pada blady strach, trzeba zrobić wszystko co możliwe, żeby odnaleźć złoczyńcę. Ale jak to zrobić, gdy niczego pewnego o nim nie wiadomo?

Paweł Jaszczuk

Mariusz Wollny, Zuza Wollny – „Był sobie król… Poczet Jagiellonów” – recenzja i ocena

Po wydaniu I tomu serii „Był sobie król…” dotyczącego dynastii Piastów, Mariusz i Zuza Wollny poszli za ciosem. W tomie II omówili dynastię Jagiellonów. Stanęli nie tylko przez próbą opisu czasów ważnych i skomplikowanych, ale także dostali szansę zmierzenia się z niedociągnięciami tomu I. Jak wyszli z tej potyczki?

Sebastian Adamkiewicz

Wspomnienia

Początek II RP - koniec Kresów Wschodnich

Początek nowoczesnej polskiej państwowości oznaczał jednocześnie koniec wielonarodowych Kresów dawnej Rzeczpospolitej. Jak wyglądał ten dramatyczny koniec oczami polskiego ziemianina?

Edward Woyniłłowicz

Paweł Czechowski , Mat. pras.

Ewangeliccy biskupi poprosili o wycofanie z Sejmu wniosków ws. 500 lat Reformacji

Biskupi Kościołów ewangelickich w Polsce zwrócili się w piątek w liście otwartym z prośbą o wycofanie z Sejmu wniosków dot. upamiętnienia 500-lecia Reformacji. W liście tym wyrazili także rozczarowanie spowodowane przebiegiem debaty nad projektem uchwały upamiętniającej ów jubileusz.

Wywiady

Wojciech Polak: „Przelanie krwi przez Jaruzelskiego było złamaniem najświętszego tabu”

Jak wyglądała działalność opozycyjna i życie codzienne w czasie stanu wojennego? Czy można uzasadnić decyzję o jego wprowadzeniu? Czym była Solidarność w tamtym czasie? I jak Polacy zareagowali na krwawą pacyfikację kopalni Wujek? O tym wszystkim i nie tylko rozmawiamy z prof. Wojciechem Polakiem.

Maciej Zaremba

Wywiady

„I wasz, i nasz”. Sława, chwała i zmagania Jarosława Iwaszkiewicza

W trakcie II wojny światowej konspirował, chronił Polaków i Żydów. Po wojnie przewodził polskim literatom i lawirował w nowej rzeczywistości politycznej. Jarosław Iwaszkiewicz przeszedł w swym życiu wiele historycznych zawieruch, lecz do ostatniego wiersza pozostał sobą. O tym niezwykłym twórcy rozmawialiśmy z Radosławem Romaniukiem, autorem „Innego życia. Biografii Jarosława Iwaszkiewicza”, której drugi tom niedawno pojawił się w sprzedaży.

Kadry Ludowego Wojska Polskiego. Polityka personalna w wojsku w pierwszych latach powojennych

Kadry Ludowego Wojska Polskiego, zaangażowane w tworzenie armii „nowego typu” i proces komunizacji Polski, składały się z różnych ludzi – czerwonoarmistów, ideowych komunistów i mniej lub bardziej oportunistycznych oficerów przedwojennych.

Przeglądy nowości

5 najciekawszych nowości w Księgarni Odkrywcy w grudniu!

Prezentujemy wybór najciekawszych grudniowych nowości w "Księgarni Odkrywcy":http://www.odk.pl/. W tym miesiącu warto zwrócić uwagę na książki: „Życie miasta średniowiecznego”, „Alkoholowe dzieje Polski. Czasy rozbiorów i powstań”, „Krótka historia ekonomii”, „Kościuszko. Bohater dwóch kontynentów” oraz „Chwała Aten. Dzieje najwspanialszej cywilizacji na świecie”!

Reklama

Solidarność Walcząca: „Armia Krajowa lat 80.”

Solidarność Walczącą to m.in. podsłuchiwanie funkcjonariuszy SB i milicjantów, kilkadziesiąt podziemnych wydawnictw o skali ogólnokrajowej i kilka lat życia w ciągłym ukryciu. Z czym musieli mierzyć się jej członkowie?

Anna Szczykutowicz

Lublin: nowy Pomnik Nieznanego Żołnierza z... błędem ortograficznym

Na placu Litewskim w Lublinie powstaje właśnie nowy Pomnik Nieznanego Żołnierza. W trakcie prac zaliczono niestety poważną wpadkę: przez błąd ortograficzny w jednym z napisów część monumentu trzeba będzie przekuwać.

Niezwykłe odkrycie w Cieszynie. W kościele św. Jerzego konserwatorzy odsłonili gotyckie malowidła

W trakcie prac renowacyjnych w kościele św. Jerzego w Cieszynie udało się odkryć zachowane fragmentarycznie gotyckie polichromie. Diecezjalny konserwator architektury i sztuki sakralnej określił to wydarzenie mianem „sensacyjnego”.

„Wenus z Małopolski” – figurka sprzed 15 tys. lat, którą odkryto w Jaskini Obłazowej

Figurka przedstawiająca kobietę, czyli „Wenus” odkryta w Jaskini Obłazowej (woj. małopolskie) ma 15 tys. lat i jest wykonana z piaskowca. Jest to unikatowe znalezisko, na terenie Polski natrafiono na podobne jedynie dwukrotnie - powiedział PAP prof. Paweł Valde-Nowak.

Kwartalnik „Karta” – numer 93 – recenzja i ocena

Rok 1917 w oczach zwykłego Rosjanina, dwie narodowości w jednym mieście, wolność Rumunów wyrażana w listach do radia. To tylko kilka przykładów tego, o czym możemy przeczyć w kolejnej Karcie. Czy warto po nią sięgnąć?

Anna Szczykutowicz

Ciekawostki i rocznice

Wielka Polska, Wielkie Węgry, Zjednoczona Korea – czyli irredenta Galeria

„Irredenta” lub „irredentyzm” to dawne włoskie stronnictwo polityczne postulujące zjednoczenie wszystkich ziem zamieszkiwanych przez Włochów. W dzisiejszym rozumieniu to także ruch dążący do zjednoczenia w jednym państwie terenów, na których żyje jeden naród lub grupę podobnych etnicznie ludów. Irredentyzm, najczęściej wyrażany przez różnego rodzaju organizacje nacjonalistyczne, postuluje także odzyskanie straconych w biegu dziejów obszarów. Oto kilka takich irredentystycznych ideałów – „wielkich państw”.