Europa Wschodnia

Czarnobyl – jak nakręcić historyczny koszmar? Video

Już niebawem czeka nas finał miniserialu „Czarnobyl”, który przedstawia fabularyzowaną historię słynnej katastrofy. Marcin Łukański z kanału YouTube „Na Gałęzi” jeszcze przed premierą czwartego odcinka pokusił się o analizę serii od strony technicznej. Jak nakręcić historyczny koszmar?

Kate Brown – „Czarnobyl. Instrukcje przetrwania” – recenzja i ocena

Czarnobyl – to tu miała miejsce największa katastrofa w historii energetyki jądrowej. Oto kolejna, dobrze udokumentowana publikacja, która ma szansę rzucić nowe światło na owianą tajemnicami tragedię.

Jakub Jagodziński

Iwan Sierow, Aleksandr Jewsiejewicz Hinsztejn - „Tajemnice walizki generała Sierowa”

Książka „Tajemnice walizki generała Sierowa” nikogo nie pozostawi obojętnym. Jest to jedyna dostępna osobista relacja generała służb specjalnych ZSRR. Ukazuje zaplecze stalinowskiej polityki z czasów II wojny światowej, techniki działania NKWD i KGB, szczegóły tajnych akcji wywiadu, a także metody i przebieg komunizacji okupowanych po wojnie państw, w tym Polski.

Paul Hill - „Templariusze na wojnie. 1120-1312”

Paul Hill w książce „Templariusze na wojnie. 1120-1312” przybliża najważniejsze aspekty ponaddwustuletnich średniowiecznych zmagań zbrojnych na pograniczach chrześcijaństwa. Pisze o finansowaniu i zaopatrzeniu wojsk zakonnych, ich organizacji, dowodzeniu, taktyce i strategii.

Stanisław Ciesielski – „Stalin a historia” – recenzja i ocena

Czym dla Stalina była historia? Jaki wpływ na jej postrzeganie przez tyrana miał przebieg II wojny światowej? O tym w książce Stanisława Ciesielskiego.

Sobór św. Aleksandra Newskiego w Warszawie: Hagia Sophia i San Appolinare nad Wisłą

Sobór św. Aleksandra Newskiego w Warszawie stanął tuż przed I wojną światową. Monumentalna świątynia była przez Polaków uznawana za element przemocy symbolicznej caratu, jednocześnie zaś był to ciekawy przykład ówczesnej architektury prawosławnej i nośnik konkretnej ideologii politycznej.

Czarnobyl: Zlikwidować strefę śmierci

Byli likwidatorami skutków katastrofy w Czarnobylu. Wielu z nich nie zdawało sobie sprawy z tego, w jakich warunkach przyjdzie im pracować. Zapłacili za to wysoką cenę.

Paweł Sekuła

Simon Sebag Montefiore – „Katarzyna Wielka i Potiomkin” – recenzja i ocena

Kolejna świetna książka, którą napisał Simon Sebag Montefiore. Jaki wpływ na losy świata miały relacje carycy Katarzyny i Potiomkina?

Historia PPS-43 Video

W najnowszym odcinku swojego vloga w portalu YouTube "IrytujacyHistoryk":https://www.youtube.com/user/IrytujacyHistoryk/featured opowiada o PPS-43 – radzieckim pistolecie maszynowym. Polecamy!

Irytujący Historyk

Newsy

Antonina Leśniewska – pierwsza kobieta w Polsce, która otworzyła własną aptekę

Pierwsza kobieta na świecie, która otworzyła żeńską aptekę, pierwsza, która otrzymała koncesję na własną aptekę w Polsce. Działaczka społeczna – Antonina Leśniewska, patronka stołecznego Muzeum Farmacji. To była wyjątkowa postać – mówi kierownik placówki Iwona Arabas.

Nauka w Polsce

Kłamstwo katyńskie i walka o pamięć

Groby polskich oficerów odkryte w lesie katyńskim w 1943 roku stały się kartą w politycznej grze mocarstw. Równocześnie rozpoczęła się batalia o prawdę i pamięć.

Maciej Wyrwa

Paweł Sekuła – „Likwidatorzy Czarnobyla” – recenzja i ocena

Czarnobyl. Dla władz ZSRR – ostatni gwóźdź do trumny. Tragedia, która zwiastowała rychły upadek mocarstwa. Dla mieszkańców okolicznych miejscowości katastrofa, która zabrała im dotychczasowe życie. Jest jeszcze jedna grupa poszkodowanych, o których rzadko się mówi. To właśnie im dedykowana jest ta książka.

Jakub Jagodziński

Wywiady

Podróż i pamięć, czyli „Katyń. Przewodnik szlakiem Zbrodni”

Czy dla przeciętnego Polaka odwiedzenie miejsc pamięci związanych z Katyniem będzie dużym wyzwaniem? Jakie lokalizacje warto zobaczyć, gdy już zdecydujemy udać się na wschód? Czym różni się pamięć o Katyniu u Polaków i Rosjan? Między innymi o tym rozmawialiśmy z Jadwigą Rogożą i Maciejem Wyrwą, autorami publikacji „Katyń. Przewodnik szlakiem Zbrodni”, którą można już bezpłatnie pobrać!

Wojna polsko-bolszewicka w fotografii Galeria

Rzeczpospolita jeszcze na dobre nie odrodziła się po 123 latach zaborów, a już musiała zmierzyć się z kolejnym śmiertelnym niebezpieczeństwem – od wschodu zagrożenie stanowili bowiem bolszewicy. Po tym niezwykle ważnym dla historii Polski i Europy konflikcie pozostało wiele interesujących zdjęć – oto wojna polsko-bolszewicka w fotografii!

Historia Krymu – od Tatarów do Putina Video

W jednym z odcinków opublikowanych na kanale YouTube "„Historia w 5 minut”":https://www.youtube.com/user/historyapl/videos?disable_polymer=1 autor opowiada o historii Krymu, prowadząc widza od dziejów krymskich Tatarów aż po współczesne zawirowania polityczne. Polecamy uwadze!

Historia w 5 minut

Rosja carska, Rosja Radziecka... w kolorze! Galeria

Pierwsze dekady XX wieku to dla Rosji okres niezwykle burzliwy i trudny. Odchodzące w niebyt czasy caratu, rewolucje: lutowa i październikowa, wojny: światowa i domowa... oraz codzienne życie. To wszystko możecie zobaczyć na niezwykłych, koloryzowanych fotografiach, których większość wykonano nawet 100 lat temu. Tak wyglądała Rosja carska i Rosja Radziecka! Koloryzacja: PlanetZero.

Prezydent Kazachstanu zrezygnował ze stanowiska. Co z tego wynika?

Prezydent Kazachstanu Nursułtan Nazarbajew podał się do dymisji. Zrezygnował z fotela prezydenckiego po blisko 30 latach rządów. Do czasu wyborów obowiązki szefa państwa będzie pełnił przewodniczący Senatu Kasym-Żomart Tokajew. Czym w istocie jest ta rezygnacja? Komentuje Maciej Gach.

Maciej Gach

Staroobrzędowcy: skąd wziął się rozłam w rosyjskim prawosławiu?

Staroobrzędowcy to odłam rosyjskiego prawosławia, uformowany w XVII wieku w kontrze do reform patriarchy Nikona. Promowane przez niego zmiany doprowadziły do prześladowań i emigracji. Czy naprawdę przyczyną tych dramatycznych wydarzeń był jedynie spór o to, czy żegnać się dwoma, czy trzema palcami?

Architecture is a good idea

Bursztynowa Komnata – jak można zgubić cały pokój? Video

Bursztynowa Komnata od lat pobudza wyobraźnię jako przykład niebywale cennego, a zaginionego skarbu. Jej śladów poszukuje się w całej Europie, w tym m.in. w Polsce. Należy zadać sobie jednak podstawowe pytanie: jak w ogóle można zgubić cały pokój? O tym opowiada Radosław Gajda w ramach vloga „Good Idea” na kanale "Radosław Gajda & Natalia Szcześniak":https://www.youtube.com/user/rgajda/featured. Polecamy!

Taras Szewczenko – chłop, który został bohaterem Ukrainy

Choć jako człowiek w pełni wolny Taras Szewczenko spędził jedynie kilka lat swojego życia, to zdążył odcisnąć trwałe piętno na dziejach ukraińskiej literatury. Przyszły poeta i malarz urodził się 9 marca 1814 roku jako chłop pańszczyźniany, umierał zaś jako bohater narodowy Ukrainy.

Front wschodni 1942: animacja dzień po dniu Video

Na kanale YouTube Eastory dostępna jest animacja przedstawiająca dzień po dniu sytuację na froncie wschodnim II wojny światowej w 1942 r. Jak wyglądały wówczas walki między III Rzeszą i ZSRR? Polecamy uwadze!

Bolesław Jerzy II – książę halicko-wołyński z Mazowsza

Bolesław Jerzy II był jedynym przedstawicielem dynastii Piastów mazowieckich, któremu udało się zdobyć władzę w Księstwie halicko-wołyńskim. Nie pozostawił po sobie jednak pozytywnej opinii wśród poddanych. To po jego śmierci ta część Rusi trafiła pod panowanie Kazimierza Wielkiego.

Marek Teler

USA vs ZSRR – zimna wojna Galeria

Na początku lutego 2019 roku USA i Rosja zawiesiły rozbrojeniowy traktat INF – umowę, którą Gorbaczow i Reagan podpisali jeszcze w 1987 roku. Media okrzyknęły ten akt powrotem do wyścigu zbrojeń. Niezależnie od tego, na ile prawdziwe okaże się to stwierdzenie, warto przypomnieć sobie o dawnej rywalizacji USA i ZSRR – zimna wojna potrafiła bowiem „zmrozić” różne zakątki świata...

Front wschodni 1941: animacja dzień po dniu Video

Na kanale YouTube Eastory dostępna jest animacja przedstawiająca dzień po dniu sytuację na froncie wschodnim II wojny światowej w 1941 r. Jak wyglądały postępy niemieckiej armii i jej sojuszników w pierwszych miesiącach walk z ZSRR? Polecamy uwadze!

Magali Delaloye – „Historia erotyczna Kremla. Od Iwana Groźnego do Raisy Gorbaczowej” – recenzja i ocena

Władza i seks – te dwie sfery życia nie raz zatrzęsły murami Kremla. Jak prezentuje się „Historia erotyczna” tamtejszych elit?

Lew Sapieha i koniec wojny z Moskwą

Rozejm w Dywilinie położył kres wojnie z Moskwą. W jego wyniku Rzeczpospolita dysponowała największym terytorium w swojej historii. Jaką rolę w negocjacjach pokojowych odegrał Lew Sapieha?

Tomasz Bohun

Dariusz Andrzej Sikorski – „Religie dawnych Słowian. Przewodnik dla niezorientowanych” – recenzja i ocena

W dzisiejszych czasach zainteresowanie duchowością i mitologią słowiańską przeżywa renesans. Przybywa zarówno fanatycznych zwolenników teorii o Wielkiej Lechii, jak i skrajnych sceptyków negujących rozbudowany panteon bóstw oraz sformalizowany kult.

Daria Czarnecka

Święty psiogłowiec – nietypowe wschodnie przedstawienie św. Krzysztofa

Święty Krzysztof, jeden z najpopularniejszych świętych męczenników, w tradycji prawosławnej często przedstawiany jest… z głową psa. Z ikonami św. Krzysztofa-psiogłowca od XVII wieku aktywnie walczyła Rosyjska Cerkiew Prawosławna, jednakże nie odniosła na tym polu większych sukcesów.

Hobbit ze Związku Radzieckiego Video

Na kanale YouTube Пятый канал Россия (Piatyj kanał Rossija) można zobaczyć film pt. „Czarodziejska podróż Bilba Bagginsa, hobbita”. To nic innego jak radziecka adaptacja słynnej powieści J. R. R. Tolkiena „Hobbit, czyli tam i z powrotem”. Nakręcone w 1985 roku dzieło robi... dość szczególne wrażenie. Naprawdę warto zobaczyć!

Andrzej Palacz – „Karolina Sobańska. Odeska Mata Hari” – recenzja i ocena

Zachwycali się nią Mickiewicz i Puszkin, przestrzega przed nią car Mikołaj I. Kim była Karolina Sobańska?

Aleksander Sołżenicyn – „Pruskie noce” – recenzja i ocena

W styczniu 1945 roku, gdy na froncie wschodnim ruszyła ofensywa sowiecka, pruskie dnie i noce rozświetlały łuny pożarów. Wojna totalna wkroczyła na teren Trzeciej Rzeszy niosąc ze sobą przemoc i zniszczenie. Nie było podziału na winnych i niewinnych.

Daria Czarnecka

Historia Krymu – od starożytności do Chanatu Krymskiego Video

W kolejnym odcinku vloga „Historia na szybko” jego twórca, ThrashingMadPL, opowiada o historii Krymu od czasów starożytnych aż do momentu powstania Chanatu Krymskiego w XV wieku. Zobaczcie sami!

Historia Na Szybko

Newsy

We Lwowie rok 2019 będzie „Rokiem Stepana Bandery”

W obwodzie lwowskim rok 2019 będzie poświęcony pamięci Stepana Bandery oraz Organizacji Ukraińskich Nacjonalistów – zadecydowała we wtorek rada obwodu.

Wspomnienia

Zanim Königsberg stał się Kaliningradem

Oblężenie sowieckie doprowadziło do ogromnych zniszczeń i śmierci ponad 100 tys. cywilów. Zbrodnie sowieckie stanowiły zaledwie zwiastun degradacji tego miasta.

Michael Wieck

Święty Mikołaj biskup w tradycji wschodniej

Wśród wielu wyobrażeń świętych czczonych na wschodniej Słowiańszczyznie ikony świętego Mikołaja zajmują szczególne miejsce. Niektórzy zachodni podróżnicy widząc jego ogromny kult utrzymywali wręcz, że na Rusi święty Mikołaj jest czczony tak, jak gdyby był co najmniej trzecią osobą Trójcy Świętej.

Małgorzata Rejmer – „Błoto słodsze niż miód. Głosy komunistycznej Albanii” – recenzja i ocena

Jaki był albański komunizm? Jak wyglądało życie w kraju, który był dla swoich obywateli więzieniem? Małgorzata Rejmer opowiada o europejskiej Korei Północnej, samowystarczalnej twierdzy na peryferiach kontynentu.

Piotr Bejrowski

Iwan IV Groźny – reformator, dyplomata, pobożny okrutnik

Zanim Iwan Groźny urodził się, wiele przepowiedni zwiastowało przyjście niezwykłego człowieka. Nikt chyba jednak nie spodziewał się, że życie i postępowanie cara wpłynie i pobudzi wyobraźnię tylu jednostek. Jak wyglądało życie jednego z najbardziej kontrowersyjnych władców Rosji?

Natalia Stawarz

Walki o Cytadelę: ważny epizod walk o Lwów w 1918 roku

Najsłynniejszym epizodem wojny polsko-ukraińskiej były walki o Lwów między 1 a 22 listopada 1918 roku. Najczęściej kojarzą się one jedynie z Orlętami Lwowskimi oraz Cmentarzem Obrońców Lwowa. Jedne z najkrwawszych walk toczyły się jednak o Cytadelę.

Marek Bogdan Kozubel

Daniił Andriejew – „Róża świata” – recenzja i ocena

„Róża świata” Daniiła Andriejewa doczekała się właśnie polskiego przekładu. Co takiego zawiera tajemniczy tekst rosyjskiego filozofa?

Agnieszka Szymik

Aleksander Sołżenicyn – „Pruskie noce”

„Pruskie noce” to utwór mocniejszy w przekazie niż książka dokumentalna, przemawiający do wyobraźni. Sołżenicyn nie osądza i nie usprawiedliwia okrucieństw wojny. Widzi cierpienia niemieckiej ludności cywilnej, masakrowanej przez krasnoarmiejców, ale z drugiej strony rozumie zaciekłość tych żołnierzy, którym Niemcy przynieśli wcześniej taką samą pożogę, śmierć i zgliszcza.

Więcej niż dyplomaci. Ambasadorowie mieszający się w rządzenie Polską

Polacy ze swojej historii dobrze znają przykłady ambasadorów obcych państw, mieszających się w politykę prowadzoną przez polskie władze. Przekupywanie polityków, powstrzymywanie decyzji czy sprawowanie funkcji faktycznego namiestnika – działania takie prowadzili w Warszawie m.in. ambasadorowie rosyjscy i francuscy.

Tomasz Leszkowicz

Konflikt Ukrainy z Rosją – walka nie tylko o Krym

Od 2014 roku trwa okupacja Krymu przez Rosję. W ostatnich dniach nastąpiły wydarzenia, które otworzyły nowy rozdział w konflikcie ukraińsko-rosyjskim.

Polak, Litwin, dwa bratanki?

Polska i Litwa obchodzą w tym roku stulecie odzyskania niepodległości. Czy jest zatem szansa na wyjście poza gesty i deklaracje w kierunku konkretnych działań poprawiających wzajemne relacje?

„Olśnienie” według Daniiła Andriejewa

Daniił Andriejew doświadczył trudów rewolucji, wojny i więzienia. Wszystkie je połączył w metafizyczną całość, której zrozumienie zajęło mu całe życie.

Boris Romanow

Bitwa z 1941 r. w 360 stopniach! video

Na kanale "World of Tanks North America":https://www.youtube.com/channel/UC1h424KQY-jGGQe3inlqfiA w serwisie YouTube można zobaczyć film, który pozwala oglądającemu przyjrzeć się inscenizacji bitwy na froncie wschodnim w 1941 r. Widz może swobodnie manipulować kamerą i obracać ją w przedziale 360 stopni, dzięki czemu jest w stanie dokładnie zbadać wybrane przez siebie detale. Zobaczcie sami!

Oprycznina: polityczny zakon Iwana Groźnego

Oprycznina została wprowadzona przez Iwana IV Groźnego, o którym mówi się jako o jednym z najbardziej krwawych władców Carstwa Rosyjskiego. Czym była ta instytucja i jaką rolę odgrywała w despotycznych rządach okrutnego władcy?

Ewelina Kmita

Konkursy

Konkurs: „Róża Świata”!

W naszym konkursie możecie wygrać jeden z 4 egzemplarzy książki „Róża Świata” Daniiła Andriejewa! Jest ona niezwykłym dziełem w piśmiennictwie rosyjskim XX wieku, łączącym tradycję literatury filozoficznej, religijno-mistycznej i ezoterycznej.

Maciej Zaremba

Andriejew Daniił – „Róża Świata”

Książka „Róża Świata” Daniiła Andriejewa jest niezwykłym dziełem w piśmiennictwie rosyjskim XX wieku, łączącym tradycję literatury filozoficznej, religijno-mistycznej i ezoterycznej. Historyczna panorama dziejów świata pokazuje wizję przyszłości, budowaną na uniwersalnych wartościach i dotychczasowych osiągnięciach kultury oraz imperatywach szlachetnych czynów i dobrych wyborów człowieka.

Katarzyna II Wielka – oświecona reformatorka czy despotka?

Katarzyna II Wielka, pochodząca z Niemiec caryca rosyjska, zachwycała się pompatycznymi hasłami Oświecenia. W swoim dążeniu do objęcia absolutnej władzy w Rosji usiłowała zreformować kraj tak, by panujący w nim porządek był zgodny z ideami epoki.

Ewelina Kmita

Natylie Baldwin, Kermit Heartsong, „Ukraińska szachownica. Kto i po co wywołał wojnę na Ukrainie” – recenzja i ocena

W tej książce nic się nie zgadza. Więcej, „Ukraińska szachownica” jest publikacją dziwną i szkodliwą. Jak bowiem wytłumaczyć fakt, że w przypisach pojawia się na przykład postać... Tylera Durdena?!

Maciej Hacaga

Eksperyment Piteşti. Jak z ofiary zrobić kata?

Jak za pomocą tortur komuniści potrafili doprowadzić do przekształcenia ofiary w osobę zadającą innym cierpienie?

Virgil Ierunca

Andrzej Nowak – „Metamorfozy Imperium Rosyjskiego 1721-1921” – recenzja i ocena

Imperialna Rosja to wielkie fatum polskiej historii. Dzięki krakowskiemu historykowi naszym oczom ukazują się nowe, nieoczekiwane konteksty dziejów naszego wschodniego sąsiada. Wyruszmy wspólnie w tę pasjonującą podróż.

Krzysztof Lasota

Sybir jako narzędzie polityki imperialnej Rosji

Kara zesłania na Syberię budziła grozę. Dlaczego carska Rosja uciekała się akurat do tej formy represji?

Andrzej Nowak

Newsy

Historyczne decyzje Synodu i krok w stronę niezależnej Cerkwi ukraińskiej

W trakcie Świętego Synodu Patriarchatu Konstantynopolitańskiego zapadła decyzja o przywróceniu do Kościoła prawosławnego patriarchy Filareta i metropolity Makarego. To ważny krok w stronę niezależności Ukraińskiego Kościoła Prawosławnego. Decyzja jest istotna także ze względów politycznych.

Polsko-rosyjski dialog historyczny? Ambasador Rosji w Polsce stawia warunki

Rosyjski „Kommiersant” opublikował wywiad z Siergiejem Andriejewem, w którym ten stawia warunki polsko-rosyjskiego dialogu. Przekaz można streścić w jednym zdaniu: „Polacy, uznajcie naszą wersję historii, a będziemy z wami rozmawiać”.

Jurodiwy: boży szaleniec

Jurodiwy to charakterystyczne zjawisko religijności rosyjskiej. Pojęcie to nie ma polskiego odpowiednika – najczęściej tłumaczy się je jako „szalony”, „idiota” lub „nawiedzony”. Co charakteryzowało ten typ pobożności?

Ewelina Kmita

Palech – od ikon do suwenirów

Charakterystyczne czarne pudełka i szkatułki z Palecha, zdobione wielobarwnymi miniaturami należą do najpopularniejszych (obok matrioszek) pamiątek przywożonych z Rosji przez zagranicznych turystów. Mało kto wie, że niegdyś Palech był najważniejszym rosyjskim ośrodkiem.... ikonopisarskim.

Dominic Lieven – „W pożogę. Imperium, wojna i koniec carskiej Rosji” – recenzja i ocena

Czy Brytyjczycy potrafią pisać o historii Rosji? Dominic Lieven udowadnia, że tak!

Daria Czarnecka