Historia społeczna

Czerwiec 1976 w (nie)pamięci zbiorowej Pomorza

Czerwiec 1976 to jeden z przełomowych momentów w najnowszej historii Polski. Ale czy dla wszystkich Polaków jest podobnie ważny?

Jerzy Klimczak

Peter Oliver Loew – „My niewidzialni. Historia Polaków Niemczech” – recenzja i ocena

Po lekturze książki Loewa z pewnością nabierzemy przekonania, że Polacy mocno wrośli w niemiecką kulturę, sport, społeczeństwo i politykę. I to do tego stopnia, że nie raz wyda nam się, że dana osoba nie ma nic wspólnego z naszym krajem.

Łukasz Wolak

„Wstaje świt. Dzienniki młodych z pierwszych lat powojennych” – red. A. Janiszewska – recenzja i ocena

Młodość rządzi się swoimi prawami. Nawet w latach trudnych i skomplikowanych, wykazuje się optymizmem i pogodą ducha, na co dowodem są zapiski siedmiu młodych osób, które zostały zebrane w wydawnictwie Ośrodka KARTA pt. „Wstaje świt. Dzienniki młodych z pierwszych lat powojennych”.

Barbara Kasprzyk

Armia Czerwona o jakiej nie myślicie

Armia Czerwona w Polsce kojarzy się głównie z mordami, gwałtami, grabieżami i pijaństwem, a żołnierzy radzieckich przywykliśmy nazywać „czerwoną zarazą”. Łatwo jest zapomnieć, że po drugiej stronie przysłowiowej barykady stali ludzie często nie mniej skrzywdzeni przez wojnę.

Mateusz Balcerkiewicz

Piekło getta warszawskiego infografika

22 lipca 1942 r. Niemcy rozpoczęli „wysiedlanie” mieszkańców getta warszawskiego . Był to początek masowej eksterminacji jego mieszkańców...

Marcin Sałański

„Czerwiec 1976 na Pomorzu” pod red. W. Polaka (et al.) (informacja)

Na temat protestów rozgrywających się poza Radomiem, Ursusem i Płockiem możemy znaleźć zdawkowe informacje, a przecież Czerwiec 1976 roku to nie tylko te trzy miasta. Książka jest owocem projektu naukowego dotyczącego wydarzeń związanych z falą strajków na Wybrzeżu w 1976 roku.

Narodowy socjalizm i wojna: ideologia i praktyka

Wojna warunkowała narodowy socjalizm, czyli zbrodniczą ideologię Adolfa Hitlera. Jej celem miało być zdobycie panowania światowego przez Niemcy i budowa odrażającej rasowej utopii, w ramach której słabsze państwa musiały zostać podporządkowane silniejszym.

Wojciech Wichert

„Tautas atmoda” – łotewskie odrodzenie narodowe

Twórcy współczesnego narodu łotewskiego odpowiedzialni za „Tautas atmoda” byli realistami. W XIX wieku ich głównym celem była ochrona języka łotewskiego, uzyskanie pewnych swobód politycznych, a przede wszystkim – walka z wpływami bałtyckich Niemców.

Maurycy Mietelski

Brazylia - najgorszy interes Portugalczyków?

Brazylia miała przynieść Portugalczykom podobne skarby, jakie Meksyku i Peru Hiszpanom, którzy odnaleźli tam tony złota, błyskawicznie zrabowane Aztekom i Inkom. Okazało się jednak inaczej...

Mirosław Olszycki

Wyścigi konne, czyli „futbol” XIX wieku

Wyścigi konne przed I wojną światową w Warszawie tworzyły niezwykły świat. Obok siebie funkcjonowały w nim sławne konie i nie mniej sławni dżokeje, duch wielkiej rywalizacji i spotkania socjety na trybunach.

Łukasz Jabłoński

Elizabeth Dunn – „Prywatyzując Polskę. O bobofrutach, wielkim biznesie i restrukturyzacji pracy” - recenzja i ocena

Większość dzisiejszych trzydziestolatków pamięta bardzo dobrze pojawienie się na polskim rynku spożywczym napoju _Frugo_. Reklamy w umiejętny sposób zachęcały do jego kupna, a slogan im towarzyszący wszedł do języka potocznego. Mało kto wie jednak, że napój ten produkowany był w rzeszowskim przedsiębiorstwie Alima-Gerber SA.

Jarosław Dulewicz

Opinie

Amerykanów bój o historię

Dziś Polskę odwiedza prezydent USA, a jeszcze wczoraj w Stanach świętowano Dzień Niepodległości. To dobra okazja, żeby pochylić się nad stosunkiem Amerykanów do historii, a potrafią się oni nad nią kłócić niemal tak wprawnie jak nad postacią Donalda Trumpa. Albo jak my w Polsce.

Paweł Czechowski

Waldemar Piasecki – „Jan Karski. Jedno życie. Tom II. Inferno” (informacja)

Inferno to opowieść o losach Bohatera walczącego o ratunek dla Polski okupowanej i katowanej przez Hitlera, dla której alianci układają scenariusz zależności od Stalina; Polski zdradzanej. To historia walki Karskiego o powstrzymanie planowego mordu na narodzie żydowskim, dokonywanego przez hitlerowskie Niemcy.

Agnieszka Lewandowska-Kąkol – „Dziewczyny z konspiry” – recenzja i ocena

W polskiej historii, tej dalszej i tej bardziej współczesnej, nie brakuje sylwetek kobiet, które swoją odwagą i determinacją zasłużyły na pamięć i uwagę. I choć książek o dzielnych kobietach nie brakuje, „Dziewczyny z konspiry” na pewno są na ich tle pozycją wartą zauważenia.

Iwona Łoza

Chris Cleave - „Dzielnym będzie przebaczone” - recenzja i ocena

Rozpoczął się sezon wakacyjno-urlopowy, nic więc dziwnego że wiele osób szuka lżejszych lektur. Nic nie stoi przy tym na przeszkodzie, by miały one związek z historią. Czy powieść „Dzielnym będzie przebaczone” Chrisa Cleave'a nadaje się na taką wakacyjną lekturę?

Michał Gadziński

Pomocnik Historyczny POLITYKI

Wikingowie zdobyli sławę, bo stykali się z innymi ludami i brali co chcieli

Jak naukowiec bierze się za powieść historyczną? Kim byli „węglożercy” i „tarczowniczki”? Dlaczego kontakty wikingów i Bizancjum dają duże możliwości tworzenia ciekawych opowieści? Te i inne pytania zadaliśmy Łukaszowi Malinowskiemu, autorowi dwutomowej powieści „Skald. Wężowy język”.

Tomasz Leszkowicz

Multimedia

Niezmierność indyjskiej różnorodności! Video

Indie to państwo, które w obecnym kształcie narodziło się dopiero w XX w. Jest jednak przy tym politycznym zwieńczeniem przebogatej i prastarej cywilizacji. Subkontynent indyjski w swych dziejach to studnia bez dna: co do niej wpadło, zostawało tam już na zawsze, wpasowując się niczym klocek w układankę i wzbogacając niezmierność indyjskiej różnorodności.

Antoni Just - „Kochani Rodzice! Listy księdza Antoniego Justa z Francji 1959-1966” - recenzja i ocena

Niektóre zbiory korespondencji są tak interesujące, że właściwie można uznać je za reportaże z podróży. Do tej kategorii można zaliczyć niniejszą publikację.

Jan Ratuszniak

Od Ariów i Drawidów po Indie i Pakistan!

28 czerwca ukazał się nowy Pomocnik Historyczny POLITYKI: Dzieje Indii. Najnowsza publikacja przybliża nam zagadkę narodzin indyjskiej cywilizacji i jej drawidyjsko-aryjskich korzeni.

Polscy konkwistadorzy – poszukiwacze przygód i uciekinierzy

Przed czym nowożytni Polacy uciekali na Zachód? Jaki powinien być bohater powieści przygodowej? I dlaczego historia XVI-wiecznego awanturnika może zainteresować współczesnego czytelnika? Na te i inne pytania w rozmowie z nami odpowiada Łukasz Czeszumski, autor cyklu powieści „Krew wojowników”.

Marcin Sałański

Beletrystyka

Wrzesień 1939: dlaczego ewakuowano londyńskie ZOO?

Gdy wybuchła II wojna światowa, blady strach padł nie tylko na ludzi, ale również... na zwierzęta.

Chris Cleave

Pompeje: arystokratka i admirał

Pompeje zostały zniszczone przez erupcję wulkanu Wezuwiusz w 79 roku. Jak wyglądały ostatnie godziny życia Caiusa Pliniusa Secundusa, zwanego Pliniuszem Starszym?

Alberto Angela

François Souchal – „Wandalizm rewolucji” – recenzja i ocena

Rewolucja francuska przyniosła znacznie więcej ofiar, niż zwykliśmy to przyznawać.

Mirosław Olszycki – „Świat kolonialnej Ameryki Łacińskiej” (informacja)

Ameryka Łacińska to obszar fascynujący, a zarazem obfitujący w niezwykłe wydarzenia historyczne. To tutaj powstało wiele cudów sztuki. To tutaj ukształtowało się latynoskie społeczeństwo na bazie mieszania ras i kultur: europejskich, prekolumbijskich i afrykańskich. Książka Mirosława Olszyckiego stanowi bogate opracowanie poświęcone kulturze, historii, działalności Kościoła oraz procesów narodotwórczych w kolonialnym Nowym Świecie!

Pompeje. O czym rozmawiało się na Forum miasta?

Forum czyli centrum każdego rzymskiego miasta. O czym rozmawiano na Forum w Pompejach na chwilę przed wybuchem Wezuwiusza?

Alberto Angela

„Solidarność” (też) była kobietą. Jak Polki walczyły z komunizmem

Kobiecość czasów PRL-u utożsamia się czasem, w nieco żartobliwy sposób, z czerwonymi goździkami i rajstopami wręczanymi 8 marca. Tymczasem warto pamiętać, że wiele kobiet za czasów Polski Ludowej dzielnie sprzeciwiało się władzy. Anna Walentynowicz i Henryka Krzywonos to przypadki znane, ale historii o odważnej konspiracji jest znacznie więcej...

Paweł Czechowski

„Ragnar był symbolem spełnionego wodza, który osiągnął wszystko, o czym marzyli wojownicy Północy”!

Czy Ragnar Lodbrok naprawdę istniał? Co oznaczają i skąd się wzięły przydomki Ragnara i jego synów? Czego możemy dowiedzieć się o świecie wikingów, czytając opowieści na ich temat? O tym wszystkim, ale nie tylko, rozmawiam z Arturem Szrejterem przy okazji premiery jego najnowszej książki „Legenda wikingów. Opowieści o Ragnarze Lodbroku, jego żonach i synach”!

Maciej Zaremba

Przemysław Słowiński – „MROCZNY PRL: Niewyjaśnione zabójstwa” (informacja)

Przemysław Słowiński w książce „MROCZNY PRL: Niewyjaśnione zabójstwa” opisuje m.in. porwanie Bohdana Piaseckiego, proces Wampira ze Śląska, zabójstwo Jana Gerharda, sprawę Skorpiona z Pomorza, śmiertelne pobicia Stanisława Pyjasa i Grzegorza Przemyka, śmierć księży Sylwestra Zycha i Stefana Niedzielaka.

Edyta Stein: Żydówka katolicką patronką Europy

Edyta Stein jest patronką Europy i męczennicą Kościoła katolickiego. Jak doszło do jednego z najbardziej przejmujących świadectw wiary, które przyniósł nam dwudziesty wiek? O tym w rozmowie z ks. Jerzym Witkiem i Marią Kromp-Kropiowską

Gabriel Kayzer

Heimir i Aslaug, czyli nieoczywiste konsekwencje zbrodni

Aslaug była córką wielkiego wojownika Sigurda oraz Brynhild. Wychowywała się u wodza olbrzymów. Jej barwne dzieje opowiada jedna ze skandynawskich legend. Opowieści te stanowią prawdziwą krynicę uniwersalnych prawd i mądrości.

Artur Szrejter

Mat. pras. , Maciej Zaremba

Michalina Wisłocka – „Autobiografia” – recenzja i ocena

Każdego zainteresowanego życiem Michaliny Wisłockiej zachęcam do lektury jej „Autobiografii”. – książki pełnej ciepła, humoru i anegdot.

Iwona Łoza

Wspomnienia

Rok 1945: koniec okupacji oczami dziewczynki

Pierwsze miesiące nowej rzeczywistości miały różne barwy i niosły ze sobą różne nastroje. Począwszy od radości z tego, że zaczyna się szkoła, a skończywszy na rozpaczy z powodu straty najbliższych.

Maria Świercz

Wydarzenia

„Miasto w procesie przemian od czasów nowożytnych po współczesność” – międzynarodowa konferencja we Wrocławiu!

Instytut Historyczny Uniwersytetu Wrocławskiego, Instytut Filologii Romańskiej UWr oraz Centrum Historii Zajezdnia zapraszają na międzynarodową konferencje naukową „Miasto w procesie przemian od czasów nowożytnych po współczesność”, która odbędzie się we Wrocławiu w dniach 8-10 VI 2017 roku. Konferencja pod naszym patronatem!

Legalne bijatyki, kary dla niewinnych. Niezwykłe prawo średniowieczne

Prawo średniowieczne obfitowało w nietypowe rozwiązania. Gdzie można było legalnie pobić szlachcica? O co chodziło w pojedynku sądowym? I dlaczego czasem opłacało się oddać śmiertelnemu wrogowi miecz?

Antoni Olbrychski

Zapomniany strajk stoczniowców – 20 maja 1971 roku

Krwawa rozprawa z robotniczą rewoltą w grudniu 1970 roku nie przyniosła spokoju w pomorskich zakładach. W 1971 roku w województwie gdańskim odnotowano 61 strajków, w których brało udział 28 tysięcy robotników. Do największego protestu doszło 20 maja 1971 roku, kiedy to kilkutysięczny tłum robotników znowu postawił w stan gotowości gdańską MO i SB.

Przemysław Ruchlewski

Czerwona Chmura poznaje blade twarze

Zagłada Indian jest jednym z najmroczniejszych rozdziałów w historii USA. Kontakty Indian z Amerykanami od początku były naznaczone kłamstwem, manipulacją i brutalnością.

Bob Drury, Tom Clavin

Wspomnienia

I wojna światowa: chwila przed katastrofą

„Militaryzm jest złem bezwzględnym, uwsteczniającym rozwój ludzkości. Ale w danym razie wojny pożądam gorąco” - pisał latem 1914 r. Michał Römer. Dlaczego tak wielu ludzi gorąco pragnęło wojennej katastrofy?

Michał Römer

Agnieszka Dauksza – „Klub Auschwitz i inne kluby. Rwane opowieści przeżywców” – recenzja i ocena

Nad Wisłą każdy ma w rodzinie kogoś, kto siedział w Auschwitz i dlatego wiedza o niemieckich nazistowskich obozach koncentracyjnych uważana jest za coś oczywistego. Ale czy rzeczywiście?

Daria Czarnecka

Zdrowe małżeństwo

Wybór małżonka to poważna sprawa. Według poradnika z początku XX wieku przy wyborze kandydata/kandydatki najważniejszy jest... stan zdrowia fizycznego i psychicznego.

Krwawy deszcz z Czerwonej Chmury. Jak Indianie bronili się przed kolonizacją

Indianie Ameryki Północnej bez wątpienia przegrali walkę o ziemię i dominację na kontynencie z europejskimi osadnikami. Nie oznacza to jednak, że poddali się łatwo – zdarzały się im wręcz naprawdę spore zwycięstwa w walkach.

Paweł Czechowski

Ewelina Szpak – „«Chory człowiek jest wtedy jak coś go boli». Społeczno-kulturowa historia zdrowia i choroby na wsi polskiej po 1945 roku” – recenzja

Choroby są nieodłącznym elementem egzystencji, zasadniczo wpływającym jakość życia. Bardziej niż ciekawość budzą one jednak nasze zaniepokojenie. Być może dlatego właśnie w polskiej historiografii są one tak mało badane. Tymczasem praca Eweliny Szpak pokazuje, że ten temat zasługuje na najwyższą uwagę.

Barbara Kasprzyk

Gombrowiczowski świat form i gęb w Dumontowskim wydaniu

Przerysowane zachowania arystokracji, próba wyjścia poza określone formy i schematy, świat pełen absurdu i groteski... Wątki te znamy doskonale z twórczości Witolda Gombrowicza. Można je również odnaleźć w filmie _Martwe wody..._

Marek Teler

O wojnie kontusza i fraka

Co powinien nosić Polak: frak czy kontusz? W XVIII w. to niewinne pytanie rozpaliło i podzieliło na pół całą Rzeczpospolitą.

Aleksandra Niedźwiedź

„Martwe Wody” – reż. Bruno Dumont – recenzja i ocena filmu

Transwestyta w świecie zwariowanych arystokratów, dzieci zajadające ludzkie mięso i turlający się po ziemi fajtłapowaty detektyw... _Martwe wody_ to niewątpliwie film szalony, ale może w tym szaleństwie kryje się jakiś głębszy sens.

Marek Teler

Wydarzenia

„Protesty i zadymy w bloku wschodnim” – międzynarodowa konferencja naukowa w Gdańsku

Europejskie Centrum Solidarności zaprasza do udziału w międzynarodowej konferencji naukowej „Protesty i zadymy w bloku wschodnim”, która odbędzie się w dniach 6–7 listopada 2017 w Europejskim Centrum Solidarności w Gdańsku. Zapraszamy!

Charlotte Krüger – „Mój dziadek fałszerz” – recenzja i ocena

Charlotte Krüger kochała swojego dziadka – eleganckiego starszego pana, skrupulatnego, wręcz pedantycznego filatelistę. Ale nie był to zwykły dziadek. Jego imię stało się synonimem największej fałszerskiej akcji w historii, o kryptonimie _Bernhard_.

Anna Czulak

Ksawery Pruszyński: Podążając śladami hiszpańskiej rewolucji

Ksawery Pruszyński, przemierzając hiszpańskie krainy ogarnięte wojną domową, coraz bardziej przenikał w ich okrutną rzeczywistość. Często zastanawiał się, przelewając myśli na papier: „co by było gdyby?”, analizując po raz kolejny sytuację polityczną i gospodarczą Hiszpanii. Książka nie jest wyłącznie reportażem z hiszpańskiej wojny, ale również zbiorem osobliwych rozważań autora na jej temat.

Konrad Ruzik

Emil Hoff – „Turyści, przedsiębiorcy, kuracjusze. Polacy w Gizie i Heluanie w XIX i pierwszej połowie XX wieku” – recenzja i ocena

Na temat obecności europejskich podróżników, emigrantów, turystów i przedsiębiorców w Egipcie powstał już szereg publikacji. Czy warto sięgnąć po kolejną?

Mateusz Będkowski

Hervé Ghesquière – „Sarajewo. Rany są nadal zbyt głębokie” (informacja)

Hervé Ghesquière, francuski korespondent wojenny zawsze dociera do serca konfliktu. Kiedy w 1992 roku relacjonował wydarzenia z ogarniętej wojną Jugosławii był świadkiem makabrycznych wydarzeń, które odcisnęły na nim niezatarte piętno. Po dwudziestu latach powraca do Bośni, by z właściwą sobie dziennikarską dociekliwością badać, co tak naprawdę się wydarzyło i przewidzieć, jaka przyszłość czeka ten kraj...

Konkursy

Konkurs: „Wolność, równość, morderstwo”

Niemiecki historyk, ks. dr Horst Gebhard ukazuje w książce „Wolność, równość, morderstwo. Zbrodnie Rewolucji Francuskiej” krwawy obraz Rewolucji Francuskiej. Mamy dla Was do wygrania 4 egz. tej książki!

Maciej Zaremba

Horst Gebhard – „Wolność, równość, morderstwo” (informacja)

Rewolucję Francuską uważa się za symbol demokracji i tryumf praw człowieka. Tymczasem rewolucyjną codziennością były zbrodnie i krwawe prześladowania tych, których uznawano za wrogów nowego porządku...

Redakcyjne

Premiera: Marek Teler – „Kochanki, bastardzi, oszuści. Nieprawe łoża królów Polski: XVI–XVIII wiek”

Polscy monarchowie nie stronili od związków pozamałżeńskich. Wiele królewskich metres i nieślubnych dzieci zapisało się na kartach historii, o niektórych jednak trudno znaleźć choćby wzmiankę. Marek Teler w „Kochankach, bastardach, oszustach” opisuje niezwykłe historie miłostek polskich królów.

Marek Teler

Paweł Kubicki – „W poszukiwaniu zaginionej miejskości” – recenzja i ocena

Czy polska miejska ma przyszłość? Co powinniśmy zrobić by na nowo ukształtować tożsamość miejską? To tylko niektóre pytania z którymi mierzy się Paweł Kubicki.

Kamil Śmiechowski

Turystyka Wielkanocna rodem z II RP Galeria

Ucieczka na święta z kraju nie jest wymysłem Polaków XXI wieku... Gdzie niegdyś wybierano się w Wielkanoc?

Ruch Wolność i Pokój: „inna” opozycja demokratyczna

Druga połowa lat 80. to w Polsce okres wchodzenia do opozycji antykomunistycznej pokolenia młodych ludzi, którzy inaczej postrzegali walkę z reżimem. Jednym z najważniejszych tego typu środowisk było to działające w Ruchu Wolność i Pokój. Czym zajmowali się „WiPnięci”?

Anna Szczykutowicz

Europejskie Centrum Solidarności – wystawa główna – recenzja i ocena

„Solidarność” – wielki ruch społeczny, który odmienił Polskę i doprowadził do upadku komunizmu – to fenomen polskiej historii najnowszej. Od pewnego czasu opowieść o nim prezentowana jest w Europejskim Centrum Solidarności. Czy warto zobaczyć tamtejszą wystawę główną?

Tomasz Leszkowicz

Redakcyjne

Marek Teler – „Kochanki, bastardzi, oszuści. Nieprawe łoża królów Polski: XVI–XVIII wiek” (zapowiedź)

Redakcja

Wojna domowa w Hiszpanii oczyma Ksawerego Pruszyńskiego

Gdy poruszamy temat reportaży i wspomnień z wojny domowej w Hiszpanii w latach 1936-1939, niemal natychmiast nasuwa się na myśl słynna książka George’a Orwella z 1938 roku „W hołdzie Katalonii”. Tymczasem mało kto wie, że w naszej literaturze istnieje dzieło o tej samej tematyce, co najmniej dorównujące, a być może nawet przewyższające książkę Orwella...

Konrad Ruzik

Druskieniki: tam gdzie odpoczywał marszałek Galeria

Druskieniki to mała miejscowość na Litwie, niegdyś ważne miejsce na wypoczynkowej mapie Józefa Piłsudskiego.